Святлана і Аляксандр шмат гадоў займаюцца свецкай гістарычнай рэканструкцыяй: наведваюць тэматычныя, у тым ліку і замежныя фэсты, вывучаюць гісторыю касцюма і адпаведнай эпохі, танчаць на балях. У іх двое дзяцей, якія растуць у нязменна творчай атмасферы, штодня сутыкаючыся з атрыбутамі хобі, якое даўно стала для бацькоў чымсьці большым.
Карэспандэнт Sputnik Анастасія Ваўчок пагутарыла з рэканструктарамі і высветліла, што балі — гэта не толькі танцы, а касцюмы — сапраўдны твар мінулай эпохі.
- Вы пазнаёміліся дзякуючы хобі, або рэканструкцыяй спачатку захапляўся хтосьці адзін, а потым уся сям'я ўцягнулася?
Святлана: Дзякуючы хобі. Праўда, у той час гэта было іншае хобі, звязанае з тэатральнай імправізацыяй.
Аляксандр: Света атрымала адукацыю на журфаку, а потым арганізавала курсы акторскага майстэрства для аматараў ралявых гульняў. І падчас навучання на курсах мы пачалі сустракацца.
Як мне здаецца, у падлеткавым узросце хобі ці субкультуры — гэта спосаб у першую чаргу пашырыць круг зносін для маладога чалавека. Іншае пытанне — нельга сказаць, што мы абодва займаліся рэканструкцыяй. У той час я захапляўся ралявымі гульнямі жывога дзеяння і гістарычнымі танцамі, як і мая будучая жонка. Пры гэтым мы былі ў розных клубах і захапляліся рознымі напрамкамі ралявых гульняў. І ўпершыню сустрэліся на фестывалі.
Святлана: З часам хобі змяніліся, а адносіны засталіся. Ездзіць на балі мы сталі ўжо пасля нараджэння дзяцей. Так што з нараджэннем малых жыццё не заканчваецца, гэта дакладна вядома.
- А як рэканструкцыя ўплывае на планаванне вольнага часу і, што казаці, сямейнага бюджэту, таму што задавальненне гэта, як правіла, нятаннае?
Святлана: Звычайна гэта некалькі мерапрыемстваў у год, да якіх рыхтуемся загадзя. Так, наша хобі фінансава затратнае, але, мабыць, любое хобі патрабуе ўкладанняў. Калі не сродкаў, то часу, сіл, іншых рэсурсаў. Але як інакш? Добра, калі ў жыцці чалавека апроч дома і працы ёсць нешта яшчэ. І гэта нешта не спроба збегчы ад рэальнасці, а наадварот, спосаб дадаць фарбаў і новых уражанняў. Так, напрыклад, з нядаўняга часу мы практыкуем бальны турызм — новыя гарады, новыя месцы, новыя балі, гістарычныя перыяды. Можна ехаць у адпачынак паляжаць на пляжы, можна пакараць вяршыні або пячоры, а можна ўбачыць новыя палацы і сядзібы.
Аляксандр: Мы з жонкай людзі, якія лёгка захапляюцца у прынцыпе, не толькі рэканструкцыяй. Пры гэтым нашы інтарэсы часцяком моцна адрозніваюцца — у кожнага некалькі розных хобі. Самае прыемнае ў адносінах двух людзей — тое, што жонка разумее тваі захапленні, не выказвае крытыкі і імкнецца дапамагчы, нават калі ёй гэта не цікава.
- Што для кожнага з вас самае цікавае і прыемнае ў рэканструкцыі — магчымасць акунуцца ў эпоху на мерапрыемствах або сам працэс аднаўлення старадаўніх касцюмаў, пошук матэрыялаў, зносіны з аднадумцамі?
Аляксандр: Самае цікавае, вядома, зносіны. Пры гэтым самі мерапрыемства — гэта як квінтэсенцыя камунікацыі ўсяго хобі: мора зносін, змена становішча, эстэтычна прыемная карціна і псіхалагічна камфортнае становішча. Дробную бытавую мітусню мы не захоўваем у памяці, а да яркіх успамінаў з баляў і фестываляў у думках вяртаемся рэгулярна.
Святлана: Кожны чалавек шукае нешта сваё. Баль — гэта не абавязкова пра танцы, хоць хто-то любіць менавіта іх, ім важная тэхніка выканання танца і задавальненне ад працэсу. Але ёсць тыя, хто прыходзіць за прыгожай карцінкай, тыя, хто хоча паражаць усіх касцюмам і манерамі. Многія дэманструюць свае таленты музыкаў, спевакоў, мастакоў. Бо баль — гэта падстава для зносін, а як праводзіць там час — гэта асабістая справа кожнага.
- Рэканструкцыя або стылізацыя? Як вы ставіцеся да дрэс-коду на мерапрыемствах, ці дапушчальныя паслабленні ў касцюме, накшталт незаўважнай маланкі, ці ўсё павінна быць "па-сапраўднаму"?
Святлана: Я люблю прыгожую і гарманічную карцінку, таму я галасую за хоць бы мінімальныя правілы, якія загадзя агаворваюць арганізатары балю. Дрэскод мерапрыемствы дазваляе пазбегнуць непаразуменняў паміж тымі, хто арганізуе баль, і тымі, хто туды прыходзіць. Тады няма расчаравання, і ўсе задаволеныя. А атрымаць задавальненне ад мерапрыемства — гэта і ёсць мэта. Балі патрэбныя розныя: і з жорсткімі правіламі гульні, і з мяккімі, каб кожны мог знайсці на свой густ. Мне блізкая не поўная рэканструкцыя, а тыпалагічныя рэплікі. Гэта значыць касцюмы максімальна набліжаныя па сілуэту, кроі, аздабленні, але пры гэтым выкананыя з дапамогай сучасных інструментаў і — часткова — матэрыялаў.
Часта кожны ўдзельнік сам вырашае наколькі блізка ён хоча паўтарыць касцюм заяўленай на балі эпохі. Але ўсюды важны здаровы сэнс.
Аляксандр: Ва ўсім ёсць свае за і супраць і "толькі сітхі ўсё ўзводзяць у абсалют". Кожны сам вызначае для сябе ўзровень рэканструкцыі. Узровень рэканструкцыі для мерапрыемства вызначаюць арганізатары зыходзячы з выніковай "карцінкі", якую яны хочуць убачыць. А далей удзельнікі альбо прыходзяць на мерапрыемства, альбо не — своеасаблівая форма рынкавых адносін.
Калі казаць пра мяне асабіста, то мне важна, каб сілуэт і ў цэлым знешні выгляд па стылі адпавядаў эпосе. Тое, што візуальна не прыкметна, мяне не бянтэжыць ні ў маім касцюме, ні ў касцюмах іншых удзельнікаў мерапрыемстваў.
- Ці паўплывала захапленне рэканструкцыяй на іншыя бакі жыцця — напрыклад, паўстала жаданне вывучыць іншую мову, або заняцца шыццём, пачаць глыбей вывучаць гісторыю канкрэтнага перыяду?
Аляксандр: Калі мы гаворым пра людзей, якія захапляюцца ў цэлым, па жыцці, складана правесці грань — гэта з-за рэканструкцыі ў цябе цяга да гісторыі ці гэта з-за любові да гісторыі ў цябе цяга да рэканструкцыі. Калі захапляцца, то трэба браць ад хобі ўсё: гісторыя, касцюмы, танцы, фехтаванне, балі, свецкія вечары, этыкет, шыццё, крафт, музыка, мастацтва, гульні, архітэктура — усё цікава, усім хочацца займацца.
Святлана: Захапленне выйшла за межы толькі хобі — так бы мовіць, усё жыццё "пайшло па іншай дарозе". Жаданне разабрацца што, як і чаму змянялася ў касцюме прывяло да таго, што я зараз выкладаю гісторыю моды для будучых дызайнераў, распавядаю, чаму касцюм — гэта і палітыка, і эканоміка, і псіхалогія, перакладзеная на мову тканіны.
Мабыць, ад гэтага ўсяго ў нейкім сэнсе пакутуюць дамачадцы. Таму што я шыю сама, а гэта значыць, ім даводзіцца дзяліць прастору з маёй машынкай, аверлокам і кавалачкамі тканін. Каб зразумець пластыку касцюма і адказаць на пытанні аб канструкцыі, часцяком даводзіцца прапускаць усё праз свае рукі. У гістарычным крое няма нічога лішняга. І гэта разуменне прыходзіць не толькі ў працэсе пашыву, але таксама ў працэсе выкарыстання гэтага касцюма.
- А як дзеці ставяцца да вашага захаплення?
Святлана: У нас двое дзяцей — сын і дачка. Яны ведаюць, куды мы ездзім, бачаць касцюмы, але пакуль у іх няма пэўных адносін да гэтага. Мабыць, старэйшаму цікава было б паспрабаваць, але, напэўна, пазней. У гэтым годзе ён сам удзельнічаў у конкурсе касцюма на адным з хобі-фэстаў. Дачцэ, як шматлікім дзяўчынкам, цікавыя сукенкі, але на балі пакуль не напрошваецца. Гэта іх жыццё, хай самі выбіраюць чым захапляцца.
Мабыць, наша хобі нічым не лепш і не горш за іншыя. Хтосьці маркі збірае, нехта камп'ютэрных монстраў забівае. Мы танцуем ў гістарычных касцюмах. Чаму не? Цяпер такі ўзрост (а нам больш 30-ці), калі можна не саромецца быць сабой і займацца тым, чаго просіць унутранае дзіця. Калі як не цяпер?