Манастыр, які даў у свой час прытулак вялікаму князю літоўскаму Войшалку, які прыходзіўся сынам заснавальніку сярэднявечнай дзяржавы Міндоўгу, жыве ціхім і мерным жыццём, як і належыць праваслаўнаму манастыру.
У гэтым годзе навукоўцы ў ходзе экспедыцыі знайшлі каменныя крыжы, якія, верагодна, былі ўсталяваныя ў часы Войшалка, тады ў другой палове XIII стагоддзя манастыр быў адным з найважнейшых цэнтраў праваслаўя на беларускіх землях.
Сваю назву ён атрымаў, хутчэй за ўсё, ад імя Лаўр, якое далі Войшалку пасля прыняцця пострыгу на Валыні. Лічыцца, што менавіта вялікі князь літоўскі і заснаваў па вяртанні манастыр. Як аднаўляецца Свята-Елісееўскі мужчынскі манастыр, даведаўся карэспандэнт Sputnik Станіслаў Андросік.
Старажытны і малады манастыр
Цяпер дарога ў манастыр ідзе праз невялікія маляўнічыя вёскі ў Навагрудскім раёне, а мясцовы пейзаж нават нагадвае паменшаную копію Швейцарыі. І толькі разваліны палаца некалі магутнага роду Храптовічаў у Шчорсах кажуць пра тое, што калісьці тут бурна кіпелі гістарычныя падзеі.
Манастыр знаходзіцца на беразе Нёмана і падчас вясновай паводкі ператвараецца ў самы сапраўдны востраў: каб трапіць на тэрыторыю, трэба праехаць па вялікім драўляным мосце, які, дарэчы, пабудавалі ваенныя інжынеры. Зараз у манастыры на ўсю моц ідуць будаўнічыя работы, але гэта не перашкаджае прымаць мноства паломнікаў, якія прыбываюць паглядзець на адроджаны манастыр у Лаўрышава.
"Наогул манастыр упершыню згадваецца ў Іпацьеўскім летапісе ў 1225 годзе. Яшчэ адной важнай падзеяй у жыцці манастыра з'яўляецца 5 лістапада 1250 года. Гэта дзень, калі памёр заснавальнік манастыра вялебны Елісей. Дзве гэтыя падзеі займаюць асаблівае месца, таму што ад іх выбудоўваецца ланцужок гісторыі", - распавёў намеснік Свята-Елісееўскага мужчынскага манастыра ігумен Яўсевій.
У царкоўнай традыцыі прынята лічыць, што заснавальнікам манастыра з'яўляецца вялебны Елісей, які быў сынам князя Трайдзеня. Затым істотны ўклад у развіццё мясціны унёс князь Войшалк.
Драматычным для манастыра стала нашэсце мангола-татараў, калі Лаўрышаўскі манастыр быў разбураны. Праўда, айцец Яўсевій кажа, што, нягледзячы на гэта, манахі аднаўлялі яго раз за разам.
Тысячы паломнікаў
"На сённяшні дзень мы ў чацвёрты раз адраджаем манастыр. Афіцыйна само адраджэнне пачалося ў 2007 годзе, калі мы вярнулі статус манастыра. Гэта значыць, што жыццё тут ідзе па ўсіх правілах", - растлумачыў намеснік Лаўрышаўскага манастыра.
У апошні раз жыццё манастыра перарывалася ў гады Першай сусветнай вайны. Тады абшчына манахаў спрабавала арганізаваць жыццё манастыра, але баявыя дзеянні вымусілі іх пакінуць яго. Пасля вяртання браты знайшлі тут толькі разваліны.
У 1914 годзе на тэрыторыі манастыра быў узведзены храм у гонар прарока Іллі. Зараз на тым жа самым месцы ўзведзена новая царква, якую могуць наведаць паломнікі і ўсе жадаючыя.
"Апошнім насельнікам манастыра ў дарэвалюцыйныя гады быў іераманах Данат. Людзі і пасля разбурэння манастыра прыходзілі сюды са штогадовымі хроснымі хадамі, каб ушаноўваць манастыр. У 1997 годзе мітрапаліт Філарэт асвяціў падмурак храма, будучага манастыра. Ужо ў 2000 годзе ён быў пабудаваны і там сталі здзяйсняць набажэнствы", - распавёў айцец Яўсевій.
Зараз у Свята-Елісееўскім мужчынскім манастыры браціі налічваецца 10 чалавек, у ліку якіх пяцёра манахаў і пяцёра паслушнікаў. Людзі, якія пастаянна знаходзяцца ў манастыры, жывуць у Доме міласэрнасці, там жа размяшчаюцца і паломнікі. Набажэнствы праходзяць у храме ў гонар вялебнага Елісея Лаўрышаўскага.
У манастыры маецца яшчэ адзін адмысловы храм-купель, дзе здзяйсняецца хрышчэнне і людзі акунаюцца ў асвячоную ваду. Колькасць паломнікаў ідзе на тысячы ў годзе, а службы ў выхадныя дні наведваюць сотні вернікаў.
Полымя як маяк
"Распаўсюджванню інфармацыі пра манастыр паспрыяў пажар, які адбыўся ў 2008 годзе. На месцы помніка звышгоднаму Елісею тады стаяў невялікі корпус, і ён згарэў. У прэсе разышлася інфармацыя пра манастыр", - падзяліўся ўспамінамі намеснік.
Ён кажа, што бяда стала "сігнальным агеньчыкам, які абвясціў пра манастыр. З гэтага ўсё пачалося, і з'явіўся намер пабудаваць больш капітальнае збудаванне".
Пасля гэтай падзеі, як прызнаецца ігумен Яўсевій, з'явіўся не толькі праект манастыра, але і стратэгічнае бачанне, як развівацца далей.
Сюды пастаянна прыбываюць пілігрымы, і некаторыя, хто хацеў пабыць усяго пару дзён, пражываюць ужо больш за пяць гадоў. "Гэта не значыць, што ён прывязаны да месца. Лёс яго прывёў, і ён сам вырашыць, калі адсюль з'ехаць", - падкрэсліў намеснік.
Манахі не сядзяць без справы
Пасля пажару, які стаў своеасаблівай адпраўной кропкай у чарговым адраджэнні, манастыру дапамогу аказваюць не толькі дзяржава і простыя вернікі, але і прыватныя структуры, якія ахвяруюць сродкі.
"Мы таксама не сядзім склаўшы рукі. У нас ёсць свая гаспадарка, пчалярства, свае 7 гектараў зямлі, дзе вырошчваецца сельгаспрадукцыя, сады. З фермы мы атрымліваем малочныя прадукты, якія і самі ядзім, і з іншымі дзелімся", - сказаў ігумен Яўсевій.
Манахі ўласнымі рукамі ў пушчы збіраюць зёлкі, з якіх потым робяць мазі, крэмы і мыла. Набыць іх можна на царкоўных выставах ці падчас паломніцтва ў манастыр.
"Пры манастыры ёсць брацтва, якое ўключае ў сябе мужчын і жанчын. Яны жывуць у навакольных вёсках і працуюць пры манастыры. Гэта і аграном, і бухгалтар, і механік. Наогул, працай забяспечаны некалькі дзясяткаў мясцовых жыхароў", - падкрэсліў намеснік.
Так атрымліваецца, што манахі выконваюць сваю ролю: моляцца і працуюць. У дапамогу ім прыходзяць людзі, якія фактычна з'яўляюцца наёмнымі работнікамі. Вось такая ўзаемасувязь і карысць атрымліваецца.
Асаблівым гонарам ігумена з'яўляецца тое, што манахі не спрабуюць у сваёй справе або рамястве нешта пераймаць, а знаходзяць уласныя рэцэпты і для хлеба, у тым ліку і старадаўнія.
Праваслаўны турызм
"У нас ёсць магчымасць актыўна адпачыць. Мы прапануем праваслаўным сем'ям у нас спыніцца на час адпачынку. У праграме ёсць удзел у набажэнствах, наведванне замкаў у Наваградку, Нясвіжы і Міры", - распавёў ігумен Яўсевій.
Потым дадае, што жадаючыя могуць пайсці ў пушчу пазбіраць ягады і грыбы, а на рацэ палавіць рыбу. Прычым любы чалавек сам можа вызначыць для сябе працягласць праграмы ад аднаго дня да цэлага тыдня.
У манастыра ёсць уласная гасцініца, дзе размяшчаюцца сем'і паломнікаў, у тым ліку з дзецьмі, а таксама жадаючыя проста адпачыць. Прыязджаюць у манастыр людзі з усяго свету: Расіі, Германіі і нават Ірана.
"Ведаеце, чаго людзі шукаюць больш за ўсё? Цішыні. Манастыр і павінен быць такім - удалечыні ад цывілізацыі, дзе чалавек можа адасобіцца. Тут ён можа падумаць пра сябе, падумаць пра вечнасць", - падсумаваў намеснік манастыра.