На некалькі дзён Мінск прадаставіў свае падмосткі расійскім акцёрам - у рамках Пецярбургскага тэатральнага сезона пяць знакамітых тэатраў прадставілі беларускаму гледачу столькі ж пастановак.
Фестываль гастралюе па свеце ўжо 12 гадоў і рыхтуе новую асаблівую праграму для кожнай краіны. Як распавёў мастацкі кіраўнік фестывалю Віктар Мінко, у Хельсінкі вазілі авангардныя пастаноўкі, а Мілану хацелася тэатральнай класікі. Для беларусаў арганізатары падрыхтавалі разнастайную праграму, каб "паказаць жанравы зрэз".
Цэнтрам фестывалю ў кожным горадзе становіцца нацыянальны тэатр, таму ў беларускай сталіцы выбар прыпаў на Нацыянальны акадэмічны тэатр Янкі Купалы. Тым больш, што тут піцерскіх калегаў прымаюць не ўпершыню, ды і мастацкага кіраўніка Купалаўскага Мікалая Пінігіна з Санкт-Пецярбургам звязвае не проста сяброўства, а цэлае дзесяцігоддзе паўнавартаснага творчага жыцця.
Добры дзень, мадам
Адкрыўся фестываль пастаноўкай тэатра "Руская антрэпрыза" імя А. Міронава "Мадам Бавары", квіткі на якую мінчане раскупілі літаральна за тыдзень. Прэм'ера сцэнічнай фантазіі па матывах рамана Гюстава Флабера на піцерскай сцэне прайшла яшчэ ў снежні 2013 года і толькі цяпер даехала да Мінска.
Рэжысёр Андрэй Жолдак прывык эпаціраваць публіку, таму галоўным матэрыялам зрабіў не скрупулёзны тэкст французскага празаіка, а асацыяцыі, звязаныя з Эмай Бавары і яе ўчынкамі. Ён фантазіруе аб тым, якой можа быць знакамітая спадарыня ў сучаснасці, таму на сцэне з'яўляюцца адразу дзве Эмы - сучасная ў выкананні Паліны Талстун і з XIX стагоддзя ў выкананні Алены Калінінай.
Акрамя звыклай сюжэтнай лініі, дзе жонка лекара Шарля спрабуе схавацца ад правінцыйнай руціны ў абдымках шматлікіх палюбоўнікаў, Жолдак дадаў сваю, у якой багі разважаюць пра квантава-малекулярны праект галактыкі. Менавіта яны і заражаюць Эму Бавары "бацылай кахання".
Увасобіць задумку ў жыццё дапамагае народны артыст Расіі Валерый Дзегцяроў і артысты тэатра "Руская антрэпрыза" Аляксей Марозаў, Міхаіл Драгун, Паліна Дудкіна і Рыта Бахарава.
"Трызненне накуранага рэжысёра"
На прэс-канферэнцыі перад адкрыццём фестывалю арганізатары адклікаліся аб спектаклі інтрыгавальна: "Гэта будзе выбух мозга". Алею ў агонь цікаўнасці падлівала акторка Алена Калініна. Паводле яе слоў, гэтая роля вымотвае не толькі эмацыйна, але і фізічна. "Хтосьці скажа, што гэта пастаноўка - трызненне накуранага рэжысёра, а хтосьці знойдзе ў ёй нешта сваё. Пасля прэм'еры ў Грузіі зала літаральна выбухнула. Адна жанчына сказала, што гэтая пастаноўка змяніла яе асабістае жыццё, таму што яна прама перад вяселлем адважылася пакінуць нялюбага мужчыну", - распавяла Калініна.
Спектакль атрымаўся сапраўды яркім і палкім. Пастаноўка будуецца на ўраганных эмоцыях галоўнай гераіні, якія літаральна прымушаюць вібраваць тэатральную прастору. Яна кідаецца па сцэне, лезе на дзверы ад эмоцый, якія перапаўняюць яе, змяняе ўборы, танчыць і спявае. Глядач ледзь паспявае ўлоўліваць штохвілінныя метамарфозы, што адбываюцца з галоўнай гераіняй на працягу трохгадзіннай пастаноўкі.
Пярчынкай і яркімі, запамінальнымі становяцца натуралістычныя любоўныя сцэны і альтэрнатыўны рок ад кампазітара Сяргея Патраманскага.
Пастаноўка сапраўды атрымалася цікавай, але абяцанага "вынасу мозгу", на жаль, не здарылася. Што павінна па задумцы арганізатараў фестывалю так ўразіць беларускага гледача: курлыканне актрысы ва ўнісон з адлятаючымі ў вырай птушкамі або ігра некаторых персанажаў на неіснуючай гітары? Гэта застанецца загадкай.
Паўтаруся: Эма заражаная любоўнай бацылы. Гледачы ў літаральным сэнсе слова аказваюцца ўнутры запалёнай свядомасці галоўнай гераіні, таму ні ліса, ні сонцаахоўныя акуляры, ні нават драўляны, як для магілы, крыж не здаюцца дзіўнымі.
Магчыма, загартаваная беларуская публіка спакойна ўспрымае любыя рэжысёрскія дзівацтвы і яе складана здзівіць. Не выключана, што часткова рэжысёрскія метафары засталіся незразумелымі, але ад гэтага спектакль не стане больш выбуханебяспечным.
Мужчынам уваход забаронены
Хочацца абысціся без ярлыкоў, але пасля прагляду не пакідае адчуванне, што спектакль атрымаўся вельмі жаночым, як і сам раман Флабера. Ярка, эмацыянальна, але "для дзяўчынак".
Сучасныя мужчыны, нават з улікам іх нарастаючай адчувальнасці і іншых суперздольнасцяў, наўрад ці да канца змогуць ацаніць кіданні знакамітай францужанкі. Любоўная істэрыя Эмы Бавары наўрад ці зменіць свядомасць мужчынскай паловы залы, хоць і можа зацікавіць з пункту гледжання мастацтва.
Вялікая верагоднасць, што некаторыя беларускі ў асобе спадарыні Бавары пазналі сябе і адчулі эмоцыі, якія так умела перадалі Калініна і Таўстун. Застаецца толькі спадзявацца, што, нягледзячы на гэта, ніякіх рашучых крокаў у сваім асабістым жыцці яны рабіць не будуць: у Беларусі і зараз усё дрэнна з нараджальнасцю.