Мінская фабрыка агародніны ўжо пяць гадоў дзеля эксперыменту вырошчвае бананы. Плады з беларускай прапіскай, пераконваюць аграномы, салодкія, як у Афрыцы. Больш за тое, яны настолькі непатрабавальныя, што пладаносяць нават у халодную зіму.
Карэспандэнты Sputnik даведваліся, ці з'явяцца бананы з ярлыком "зроблена ў Беларусі" на прылаўках нашых магазінаў.
Гэта вам не офіс
Бананы на фабрыцы - мясцовая знакамітасць. Калі яны толькі з'явіліся на прадпрыемстве, паглядзець на іх прыходзілі, як на экскурсію, усе супрацоўнікі. Зараз людзі прызвычаіліся да экзотыкі, але ставяцца да яе з цеплынёй.
А прыехалі на беларускую зямлю бананы з ... Бранскай вобласці. Там пяць гадоў таму пабываў дырэктар Мінскай фабрыкі агародніны Уладзімір Парчэўскі з рабочым візітам і атрымаў у падарунак ад расійскіх калегаў некалькі парасткаў экзатычных раслін.
"Яны таксама займаліся імі ў якасці эксперыменту. Нам перадалі гранат, лімон і банан. Але больш удала за ўсё гісторыя склалася ў апошняга", - распавядае Sputnik галоўны аграном па ахове раслін фабрыкі Аляксандр Радушкевіч.
Адправілі банан ў цяпліцу па размнажэнні фітаселіуса - жучка, які знішчае шкоднікаў. Тут заўсёды цёпла і вільготна, як увесну, і пахне агародам. А клапоцяцца пра "родненькіх афрыканцаў" работніцы, якія разводзяць жучкоў.
"Ой, гэта нашы ўлюбёнцы!" - прызнаюцца яны.
"Увесну бананы так разрастаюцца, што цяпліца ператвараецца ў джунглі. У нас абедзенны столік за дрэвамі знаходзіцца - так чалавека не відаць", - распавядае аграном па ахове раслін Павел Трубчык.
Гатунак, які вырошчваюць у Мінску, часцей сустракаецца ў тропіках. Па гусце беларускі банан, кажуць супрацоўнікі, вельмі салодкі - у краме такі паспрабуй знайдзі. Справа ў тым, што ў цяпліцы вырошчваюць дэсертны гатунак, а на прылавак часцей за ўсё трапляе кармавы.
"Бананы, што ў краме прадаюць, у малпаў адабралі і прывезлі да нас", - жартуе з гэтай нагоды галоўны аграном.
Банан з беларускай прапіскай дае ўраджай двойчы год. Звычайна гэта адбываецца вясной і восенню. Спачатку ў расліны з'яўляецца вялікі кветка чырванавата-бардовага колеру, з якога фармуецца некалькі галінак. На кожнай да 40 пладоў памерам з палец.
Пад сонцам Беларусі
На беларускай зямлі расце банан, як бамбук. За год паспявае вырасці да столі і даць першы ўраджай. За пяць гадоў на фабрыцы з некалькіх "дачок" выраслі каля 50 дарослых раслін, і яны працягваюць памнажацца.
Расліна непатрабавальная. Ва ўмовах эканоміі "эксперыментальнаму" банану вырашылі не павялічваць колькасць святла. Аднак нягледзячы на беднае беларускае сонца ён плоданасіць нават зімой. У студзені галінкі сфармаваліся ўжо ў дзвюх раслін.
"Гэта ж трава, таму так добра расце", - бачачы наша здзіўленне, звыкла тлумачыць Аляксандр Радушкевіч.
Супрацоўнікі фабрыкі пайшлі на эксперымент: высадзілі парасткі ў вазоны ў сябе дома - так яны вымахалі да дрэў.
Узімку недахоп сонца адбіваецца толькі на вонкавым выглядзе банана. Лісце раслін высахла і стала цёмным. Але ўжо вясной яны аклямаюцца, дадуць новыя парасткі і ператвораць цяпліцу ў сапраўдныя тропікі, запэўнівае аграном.
Цікава, што ніякай "хіміі" тут не выкарыстоўваюць. Беларускія жукі і шкоднікі "афрыканца" абыходзяць бокам, а для пладавітасці яму хапае натуральнага кампоста і гною. Банан расце натуральны і бяспечны.
Не спяшайцеся адкрываць кашалёк
Ну а зараз самае галоўнае пытанне: дзе можна набыць экзатычныя плады, вырабленыя ў Беларусі? На жаль, у продаж яны не паступаюць, адказалі нам на прадпрыемстве.
"Вырошчваем толькі для сябе з мэтай эксперыменту. Хоць гараджане тэлефануюць і просяць прадаць плады - асабліва пасля таго, як выходзяць рэпартажы", - кажа Аляксандр Радушкевіч.
Вырошчваць бананы ў прамысловых маштабах фабрыка таксама не плануе. І не чакайце, кажуць суразмоўцы, ужо занадта гэта накладна па кошце.
"Для дадатковай падсветкі трэба нямала электрычнасці. А выхлапу не так ужо шмат", - тлумачыць суразмоўца.
Дарэчы, цяпер "афрыканцамі" у Мінску не здзівіш. Вырошчваюць 5-метровыя расліны дзеля эксперыменту таксама ў Батанічным садзе. Праўда, там бананавыя "ўгоддзі" не такія шырокія, як на фабрыцы. Усё ж створаны бананы не для Беларусі, як бы іх у нас не любілі.