ГРОДНА, 9 лют - Sputnik, Іна Грышук. У самым старым тэатры Беларусі вырашылі адчыніць заслону таямніцы і расказаць, як жывуць і што робяць лялькі і акцёры, калі сыходзяць гледачы, а ў зале згасаюць лямпы.
Спецыялісты Гродзенскага тэатра лялек распрацавалі спецыяльныя экскурсійныя праграмы, якія прэзентавалі прадстаўнікам турфірмаў, што працуюць з бязвізавымі турыстамі.
Першы прадзюсар і "Ла Скала"
Праводзяць экскурсіі для турыстаў артысты лялечнага тэатра, у вобразах архіварыўса або Саламеі Дэшнер, якая напрыканцы XVIII стагоддзя стала першым, кажучы сучаснай мовай, прадзюсарам тэатра.
Як распавяла дырэктар тэатра лялек Марыя Шабашова, у мінулым годзе яго супрацоўнікі правялі больш за 50 экскурсій па закуліссі, у якіх
каля трох тысяч гасцей. У гэтым годзе тут хочуць прымаць больш бязвізавых турыстаў, каб як мага больш людзей змаглі не толькі пабываць у найстарэйшым тэатры Беларусі, але і даведацца яго гісторыю.
У сярэднім экскурсія доўжыцца 45-60 хвілін, але можа зацягнуцца і на дзве гадзіны, калі ўдзельнікі групы трапяцца цікаўныя. Ды і акцёры могуць захапіцца, паказваючы шматлікіх лялечных персанажаў. Больш дарослым гасцям тут гатовы да драбнюткіх падрабязнасцяў распавесці пра гісторыю тэатра лялек і самага старога тэатральнага будынка Беларусі, у якім ён размяшчаецца.
"Будынак тэатра пабудаваў Антоній Тызенгаўз, ён жа заснаваў у Гродне тэатральную школу. За амаль 250 гадоў сваёй гісторыі гэты будынак заўсёды заставаўся тэатрам", - распавяла пераапранутая ў Саламею артыстка тэатра лялек Настасся Суханосік.
Тут могуць расказаць мноства незвычайных фактаў пра будынак тэатра. Пра тое, што глядзельная зала сфарміраваная па прынцыпе "італьянскай крывой" і ў мініяцюры паўтарае італьянскі "Ла Скала".
Успомняць аб тэатральных прывідах, а таксама пра тое, як падчас візіту ў Гродна Аляксандра I менавіта тут на галаву імператара зваліўся кавалак тынкоўкі. Пасля гэтага ён распарадзіўся выдзеліць на рамонт будынка дзве тысячы рублёў.
Сотні герояў жывуць у маленькім пакоі
Госці тэатра лялек змогуць трапіць і ў самае патаемнае месца старажытнага будынка - пакой, у якім захоўваюцца героі ўсіх спектакляў. Касцюмерны і лялечная пакой размяшчаюцца на трэцім паверсе. Сотні лялек змяшчаюцца ў невялікім пакойчыку плошчай не больш за 15 квадратаў. Тут прынцэсы, чараўнікі і іх сапернікі мірна вісяць побач. Хтосьці - на спецыяльных вешалках, а хтосьці - схаваны ў мяшочку.
Некаторыя лялькі зробленыя ў некалькіх копіях. Як патлумачылі ў тэатры, гэта жывыя акцёры могуць паспець пераапрануцца, а ў лялек - іншыя правілы. Калі па сцэнары лялечная гераіня павінна з'явіцца на сцэне ў новай сукенцы ці змяніць ўсмешку на смутак, у тэатры робяць дакладную копію ў новым вобразе.
Экскурсаводы гатовыя гадзінамі распавядаць, з якіх матэрыялаў зробленыя лялькі, пра спектаклі, пра тонкасці працы акцёра. Свой тэатр яны называюць маленькім ААТ, таму што змогуць зрабіць спектакль ад задумкі да герояў, касцюмаў і дэкарацый, не выходзячы за сцены будынка.
Некаторых персанажаў падчас экскурсійных праграм выносяць у актавую залу, каб госці закулісся маглі ўбачыць, як ажывіць ляльку. Як аказалася, у кожнага героя ёсць свой сакрэт: адзін будзе прыходзіць у рух з дапамогай пальцаў, другі - калі тузаць за спецыяльныя палачкі, трэцяму і зусім трэба не дзве, а чатыры рукі акцёраў.
Тэатральны музей
Самым незвычайным месцам тэатра можна назваць музей. Калі ў цеснай каморцы да лялечных персанажаў нельга падысці і ўважліва іх разгледзець, то тут самыя яркія персанажы прадстаўлены ў самых выгадных ракурсах.
Экспазіцыя перыядычна змяняецца. Але ў любым выпадку ўбачыць тут можна менавіта тыя лялькі, якія выступалі на сцэне тэатра. Зараз гледачы могуць убачыць гіганцкую галаву дракона, якая ў спектаклі спускалася на сцэну на 8-метровай шыі. Тут жа прадстаўлена і калядная батлейка, якую зусім нядаўна дэманстравалі гледачам.
Пад столлю падвешаныя казачныя стракозы і павукі, на сценах - героі спектакляў, якія гатовыя хоць зараз зноў выйсці на сцэну.
Як паведамілі ў адміністрацыі тэатра, ёсць некалькі экскурсій па закуліссі, разлічаных не толькі на дарослых, але і на дзяцей школьнага і дашкольнага ўзросту. Таксама, калі збярэцца група, у тэатры можна загадзя замовіць прыватны паказ спектакляў з тых, якія ідуць на малой сцэне.