Беларус Леанід Дзінерштэйн узяў спецыяльны прыз на літаратурнай прэміі "Антонаўка. 40+". Леанід - прадзюсар Сямейнага інклюзіў-тэатра "i", у якім іграюць дзеці, у тым ліку з дыягназам "аўтызм".
Sputnik тлумачыць, што гэта за прэмія і чаму стаць яе лаўрэатам аказалася складана і прэстыжна.
Страсці вакол "Антонаўкі"
У літаратурным свеце прэмію "Антонаўка. 40+" можна назваць пачаткоўцам. Толькі завяршыўся яе першы сезон.
Прэмію заснавалі ў Маскве. Прысвечана яна Аляксею Антонаву - выкладчыку Літаратурнага інстытута, празаіку, паэту і драматургу, які, нягледзячы на свой талент, як аўтар пры жыцці прызнаны не быў. Займаліся прэміяй сваімі сіламі яго вучні, і зразумела, што ні пра якія ганарары лаўрэатам гаворкі не ішло. Але здарылася нечаканае - прэмія набыла велізарны поспех.
"У першы ж сезон мы атрымалі 1 845 заявак з больш чым 40 краін свету", - распавяла Sputnik член аргкамітэта прэміі "Антонаўка. 40+" Ірына Карэніна.
Заяўкі прыходзілі з усіх куткоў свету, уключаючы Інданэзію і Панаму, дзе, як апынулася, таксама жывуць рускамоўныя пісьменнікі.
"Мы ахапілі чатыры кантынента. Прычым не прыкладаючы да гэтага ніякіх сапраўды намаганняў", - кажа Ірына.
Як лічаць арганізатары, галоўным поспехам прэміі стала яе прызначэнне. Прыняць удзел у ёй маглі аўтары, якім за 40 - а ім таксама патрэбна падтрымка.
Не абышлося без драм, прызналася Ірына. Калі прэмія набыла папулярнасць, на членаў журы паспрабавалі паўплываць, пераконваючы, што той ці іншы аўтар абавязкова павінен трапіць у лонг-ліст. Імёны гэтых людзей Карэніна этычна замоўчвае, нягледзячы на тое, што ўсё ўжо прайшло.
"Мы не чакалі, але на нас спрабавалі ціснуць яшчэ на стадыі фарміравання лонг-ліста - "Чаму не ўвайшоў гэты?", "А вы павінны постфактум уключыць вось такога". Мы на такія правакацыі не паддаваліся, хоць гэта было на самай справе цяжка. Таму што бушавалі нейкія неверагодныя буры, якіх мы не чакалі. Асабліва мы не чакалі іх у першы сезон. Мы наогул у агульным так ціха працавалі, рабілі сваю справу", - сказала на заканчэнне суразмоўца агенцтва.
Нечаканая гісторыя
Паколькі заявак на конкурс прыйшло шмат, і намінацый на ўсіх годных аўтараў не хапіла, арганізатары заснавалі некалькі спецпрызоў. Адзін з іх пад назвай "Садружнасць" і атрымаў прадзюсар Сямейнага інклюзіў-тэатра "i" Леанід Дзінерштэйн. Узнагароджанне лаўрэата прайшло ў мультымедыйным прэс-цэнтры Sputnik Беларусь 22 ліпеня - Леаніду ўручылі бюст Аляксея Антонава і дыплом.
"Гэта была нечаканая гісторыя для мяне зусім. Ніколі нічога нікуды не пасылаў. Чамусьці калі "Антонаўка" трапілася, мне падалося, што, напэўна, цікава", - падзяліўся эмоцыямі Леанід.
Тэатр, у якім працуе Дзінерштэйн, існуе ў Мінску тры гады. Яго акцёрамі выступаюць дзеці, у тым ліку, з дыягназам "аўтызм". Час паказаў, што праект небезнадзейны. Пастаўлена некалькі спектакляў. Прэм'ера апошняга пад назвай "Восем пачуццяў, або Нараджэнне чалавека" адбылася ў маі. А тут яшчэ і прэмія.
Леанід з гэтай нагоды толькі проста адзначае: калі займаешся тым, што ў кайф, тады яно і пішацца.
"Апошнія тры гады, пакуль я з тэатрам, мне напісалася больш, што чым у мінулую жыццё", - заключае ён.
Рыбалка і літаратура
Для тэатра прэмія стала прыемным сюрпрызам. Але на гэтым тут спыняцца не збіраюцца. Наперадзе - міжнародны форум "Тэатр і аўтызм. Пытанні і адказы", які пройдзе ў Мінску ў кастрычніку. Разлічаны ён на тэатральныя студыі, якія хочуць ператварыцца са звычайных у інклюзіўны. Але ёсць у яго і больш глыбокі сэнс.
"Гэта як камяні на вадзе. Кінуў каменьчык, і кругі распаўсюджваюцца. Хутчэй пойдзе адукацыя грамадства. Вельмі хочацца, каб яно было не проста інклюзіўным, дэмакратычным. Да гэтага часу чалавек, не абавязкова дзіця з аўтызмам, не можа прыйсці ў кафэ і спакойна замовіць каву з булачкай. неяк мы ўвесь час думаем пра талерантнасць. Мы задаем сабе пытанні. Калі мы па-сапраўднаму станем талерантнымі, мы не будзем пра гэта задумвацца", - адзначыла мастацкі кіраўнік Сямейнага інклюзіщ-тэатра "i" Ірына Пушкарова.
Калі казаць пра нейкія канкрэтныя змены, якія пацягнула за сабой прэмія, то хутчэй за ўсё яны адбыліся не ў тэатры. Леанід таксама займаецца правядзеннем фестывалю "Вялікая бард-рыбалка", які пройдзе ўжо ў гэтыя выхадныя на Чыгірынскім вадасховішчы. Тут упершыню запрацуюць паэтычныя майстэрні.
"Будуць чатыры чалавекі майстроў і там можна будзе папрацаваць з тэкстам. Гэтага не было, гэта новае. Таму калі ласка", - запрасіў Леанід Дзінерштэйн.
Больш падрабязна пра прэміі глядзіце на відэа Sputnik.