На Саракі гаспадыні звычайна рыхтавалі святочны стол, каб парадаваць родных. Сярод страў, якія падаваліся ў гэты часы, часта можна было ўбачыць варэнікі.
Знаёмыя з ХVІ стагоддзя, яны больш вядомыя як страва ўкраінскай кухні, але і ў беларускім меню іх можна было напаткаць, асабліва на Брэстчыне.
Абалонка з цеста павінна быць моцнай і адначасова добра праваранай, далікатнай. Для гэтага крутое прэснае цеста замешваюць на ледзяной вадзе ў халодным памяшканні і тонка раскачваюць. Швы варэнікаў моцна зашчыпваюць.
Падрыхтаваныя варэнікі апускаюць у падсоленую ваду, вараць у шырокай і нізкай каструлі на сярэднім агні, пакуль яны не ўсплывуць на паверхню, пасля чаго дастаюць шумоўкай, паліваюць растопленым маслам і злёгку перамешваюць, каб яны пакрыліся тлушчам і не зліпліся.
Каб прыгатаваць варэнікі патрэбны час і таму гаспадыня звычайна робіць іх у вялікай колькасці. Частку з іх замарожваюць у лядоўні і бяруць па патрэбе.
Раней, калі хтосьці прасіў наляпіць варэнікаў, а гаспадыні не ххацелася займацца гэтым, яна магла прыгожа адмовіцца: "Што б сыр да масло, так варэнікаў наляпіла, да, шкода, мукі няма".
Цеста на варэнікі
Інгрыдыенты:
Як гатаваць:
З мукі, солі, яек і вады замясіць цеста сярэдняй гушчыні, раскачаць таўшчынёй 1-1,5мм, разрэзаць на квадраты 5х5 см, каб зрабіць трохкутныя варэнікі, складаючы процілеглыя вуглы квадрата, або выразаць тонкай шклянкай для напаўкруглых варэнікаў.
Начынку трэба класці ў цэнтр квадрата або кружка, выкарыстоўваючы не больш за 1 лыжку, каб не нацягваць моцна цеста.
Гэту страву звычайна гатуюць з прэснага адварнога цеста з рознымі начынкамі: тварожнай, бульбянай, капуснай, грыбной, фруктовай.
Начынку, або, як кажуць у народзе, накрыпку, гатуюць такім чынам, каб у ёй пры награванні не з’явілася вадкасць. Напрыклад, тварог папярэдне праварваюць ў кіпені і перамешваюць з жаўткамі. З вішні выбіраюць костачкі, засыпаюць на некалькі гадзін цукрам і некалькі разоў адцэджваюць сок.
Падаюць варэнікі з падліўкамі, якія адпавядаюць накрыпцы.Так, варэнікі з тварагу ядуць са смятанай, яблычныя – з мёдам, вішнёвыя - з густым сіропам, бульбяныя – з таплёным салам, грыбныя – з грыбным соусам, прыгатаваным на адвары і гэтак далей.
Посныя варэнікі з бульбай па-Дрочаўску
Інгрыдыенты для начынкі:
Як гатаваць:
Абабраную бульбу зварыць, патаўчы, змяшаць з падсмажанай на алеі або туку цыбулі, дадаць, соль, молатае насенне кропу.
Гатовыя варэнікі перад падачай на стол паліць алеем або гарачым тукам.
Посныя варэнікі з капустай
Інгрыдыенты для начынкі:
Як гатаваць:
Свежую капусту дробна нашаткаваць, кіслую адціснуць, а вельмі кіслую крыху вымачыць ў вадзе, патушыць са сталовай лыжкай алею, дадаўшы тамат-пюрэ, ваду, змяшаць з пакрышанымі пятрушкай і морквай, заправіць цукрам, перцам і соллю, трошкі падсмажыць каб выпарылася лішняя вадкасць.
Варэнікі з капустай падаюць з падсмажанай цыбуляй, паліўшы алеем, у якім яна смажылася.
Посныя варэнікі з фасоляй і грыбамі
Інгрыдыенты для начынкі:
Як гатаваць:
Папярэдне замочаную фасолю адварыць, перацерці праз сіта або здрабніць блэндэрам, мясарубкай, дадаць здробненую, падсмажаную на алеі ці здоры цыбулю, тонка нарэзаныя вараныя грыбы, перац, соль і добра перамяшаць.
Варэнікі з вішнямі
Інгрыдыенты для начынкі:
Як гатаваць:
З вішань або чарэшань выняць костачкі, мякаць пакласці ў шкляны ці эмаліраваны посуд, перасыпаць цукрам, даць пастаяць пакуль не ўтворыцца сок, зліць яго, а сухімі ягадамі начыніць варэнікі.
Костачкі заліць адной шклянкай вады (6-7 костачак растаўчы), праварыць. Адвар працадзіць, дадаць цукар, давесці да кіпення, ахаладзіць. Змяшаць з вішнёвым сокам і падаць да варэнікаў.
Варэнікі са свежымі яблыкамі
Інгрыдыенты для начынкі:
Як гатаваць:
Спелыя мяккія яблыкі ачысціць ад скуркі, выдаліць сярэдзіну з насеннем. Нарэзаць саломкай, перасыпаць цукрам і даць пастаяць 15 хвілін, пасля чаго начыніць яблыкамі варэнікі.
Перад падачай на стол паліць мёдам або пасыпаць цукрам.