Мацвіенка: поспех парламенцкай дыпламатыі вызначаюць чалавечыя адносіны

Чаму нельга навязваць адзіны стандарт дэмакратыі? З кім і як супрацоўнічаюць расійскія заканадаўцы? Ці складана працаваць ва ўмовах абмежаванняў з-за COVID-19? На гэтыя пытанні адказала спікер Савета Федэрацыі Валянціна Мацвіенка.
Sputnik

— Чаму менавіта Расія выступіла з ініцыятывай установы Міжнароднага дня парламентарызму? І ці можна казаць па завяршэнні двух гадоў, што дадзеная ініцыятыва запатрабаваная міжнароднай парламенцкай супольнасцю?

Мацвіенка: новыя пакаленні павінны ведаць усю праўду пра вайну без выключэнняў

— Выступіўшы з ініцыятывай унясення гэтага дня ў каляндар ААН, Расія тым самым прадэманстравала сваю перакананасць у стваральным патэнцыяле, кансалідуючай сіле парламенцкай дыпламатыі. Я, асабіста, лічу менавіта так. Пры ўсёй рознасці поглядаў, тое, што нас, парламентарыяў, аб'ядноўвае, пераважвае над тым, што нас падзяляе.

Парламентарыі - не прафесійныя чыноўнікі, гэта прадстаўнікі выбаршчыкаў, звычайных людзей. А людзі ўсюды ў свеце хочуць увогуле аднаго - бяспечнага і шчаслівага жыцця для сябе і сваіх дзяцей. Шчыра кажучы, мяне здзіўляе, што ідэя свята нікому раней не прыйшла ў галаву, бо гэта, па сутнасці, самае дэмакратычнае свята, паколькі парламентарызм - асяродак любой дэмакратычнай сістэмы.

Вядома, два гады - тэрмін невялікі. Але за гэты час у нас прайшло дастаткова міжнародных мерапрыемстваў, сустрэч, каб пераканацца: ініцыятыва атрымала станоўчы водгук з боку парламентаў і парламентарыяў, міжнароднай супольнасці ў цэлым.

— У сродках масавай інфармацыі, экспертнай супольнасці можна пачуць меркаванне, што ў наш час бурнага развіцця тэхналогій, хуткіх зменаў практычна ва ўсіх сферах жыцця ў наяўнасці тэндэнцыя да зніжэння ролі парламентаў, міжпарламенцкага супрацоўніцтва. Тым самым і Міжнародны дзень парламентарызму - свята учорашняга дня?

— Мне здаецца, жыццё паказвае адваротнае. Так, свет змяняецца, змяняюцца і патрабаванні да якасці законаў, якія прымаюць, і да працы парламентаў. Але прымяншэнне іх ролі дакладна не адбываецца. І, упэўненая, не адбудзецца. Без парламента няма і не можа быць рэальнага ўдзелу грамадзян у прыняцці найважнейшых рашэнняў, кіраванні справамі дзяржавы. Вы кажаце аб развіцці тэхналогій, але ж гэта развіццё мае сэнс, толькі калі яно ідзе ў інтарэсах грамадства, у інтарэсах чалавека. А гэтага не дасягнуць без улады, якая прадстаўляе інтарэсы людзей. Тэхналогіі павінны працаваць на правы і магчымасці людзей, а не падмяняць або, тым больш, адмяняць іх. Гэта і ёсць формула, якая гарантуе, на мой погляд, захаванне значэння інстытутаў парламентарызму, тым больш падчас пераменаў. Так што дзень парламентарызму - цалкам сапраўды не свята учорашняга дня. Хутчэй, наадварот.
Па маім перакананні, роля парламентаў пры прыняцці любых грамадска значных рашэнняў ва ўсім свеце будзе толькі ўзрастаць. І ў нацыянальных, і ў міжнародных справах. Я цяпер ужо бачу гэтую тэндэнцыю на прыкладзе парламентаў, якія ўваходзяць у МПА СНД, у Міжпарламенцкі Саюз. У нашым шматпалярным свеце ўсе пытанні павінны вырашацца толькі шляхам перамоваў, нельга дапусціць дамінавання чыяго-небудзь "адзіна правільнага" пункту гледжання. І толькі міжпарламенцкая дыпламатыя ў дадатак да дыпламатыі традыцыйнай здольная выканаць гэты баланс.

Пры гэтым дзейнасць парламента не ёсць нешта застылае, дадзенае раз і назаўжды. Яна павінна быць адэкватнай выклікам часу. Мы, у Расіі, прытрымліваемся гэтага правіла. Цяпер праводзіцца галасаванне па папраўках у Канстытуцыю. Яны захоўваюць Расію як дзяржаву з моцнай прэзідэнцкай уладай, што адказвае гістарычным і сучасным рэаліям нашай краіны. І разам з тым умацуюцца паўнамоцтвы Савета Федэрацыі і Дзяржаўнай Думы.

Такая воля часу. Моцны парламент - моцная дэмакратыя - моцная краіна.

— Эпідэмія каронавіруса не магла не адбіцца на сувязях парламентарыяў розных краін, іх інтэнсіўнасці. Але наколькі гэта, на Ваш погляд, крытычна для міжнародных адносін? Як будуецца сёння міжнародная дзейнасць Савета Федэрацыі?

Чытайце вершы пра вайну: спікер Савета Федэрацыі Расіі аб 75-годдзі Перамогі

— Эпідэмія, зразумела, паўплывала, але не крытычна. Ні на адным кірунку праца не была спыненая, на некаторых нават развівалася, дзякуючы сучасным тэхналогіям. Вядома, за месяцы вымушанай ізаляцыі ўжо хочацца асабістых зносін з людзьмі. Жывы кантакт дае зусім іншы ўзровень зносін, разумення ў перамовах. Здавалася б, у чым розніца? Па відэасувязі гэтак жа глядзіш адзін на аднаго, гэтак жа бачыш эмоцыі, але ўсё ж чагосьці не хапае, нейкіх дробязяў, якіх ніякая відэасувязь перадаць не зможа.

Разам з тым жыццё паказвае - любыя цяжкасці пераадольныя, было б жаданне. Тым больш, што ў апошнія гады сумесна з нашымі саюзнікамі і партнёрамі ў сферы міжпарламенцкага супрацоўніцтва мы зрабілі шэраг крокаў, якія, лічу, надалі новы імпульс яго развіццю.

Нагадаю дзве ініцыяваныя расійскай дэлегацыяй рэзалюцыі, якія былі прынятыя МПС у апошнія гады. Яны тычыліся недапушчальнасці ўмяшання ў справы суверэнных дзяржаў і навязвання ім нейкі быццам бы адзіна прымальнай, "класічнай" мадэлі дэмакратыі. Такой мадэлі няма і быць не можа. Кожная краіна мае права свабодна выбіраць тую форму дэмакратычнага ўладкавання, якая адказвае яе нацыянальным і гістарычным асаблівасцям, сучасным палітычным рэаліям. Менавіта наша краіна стала аўтарам абодвух дакументаў, якія ставяць заслон любым спробам ціску, дыктату ў міжнародных адносінах. Прынцыповую пазіцыю заняла Старшыня Саюза Габрыэла Куэвас Барон і ў сувязі з санкцыямі, уведзенымі асобнымі краінамі ў адносінах да парламентарыяў. Мы глыбока перакананыя, што санкцыі супраць народных выбраннікаў - гэта, па сутнасці, санкцыі супраць самога народа і супраць дэмакратыі. Рады, што гэта наша бачанне знайшло разуменне і падтрымку ў кіраўніцтва самай вялікай парламенцкай арганізацыі свету.

Адна з найважнейшых тэм сучаснага міжнароднага парламентарызму - прасоўванне культурнай разнастайнасці праз дыялог. Бо гэта альтэрнатыва канфліктам, санкцыям і войнам. Расія выступіла з ініцыятывай правесці Сусветную канферэнцыю па міжрэлігійным і міжэтнічным дыялогу з удзелам кіраўнікоў дзяржаў, парламентарыяў і лідараў сусветных рэлігій. Гэта прапанова была падтрымана ў выніковай дэкларацыі 137-й Асамблеі МПС, якая адбылася ў 2017 годзе ў Санкт-Пецярбургу, і затым ўвайшла ў рэзалюцыю Генеральнай Асамблеі ААН. Сусветная канферэнцыя павінна адбыцца 21 мая 2022 года ў Расіі. Падрыхтоўка да яе ўжо ідзе. Прыкладзем усе намаганні да таго, каб гэты важнейшы сусветны форум стаў не толькі падзеяй у палітычным парадку 2022 года, але і пацвярджэннем статусу Расіі як унікальнай пляцоўкі, на якой сустракаюцца, дамаўляюцца, а калі трэба і пагаджаюцца культуры, нацыі, рэлігіі, палітычныя сілы.

Мы дамагліся зняцця ўсіх абмежаванняў у дачыненні да нашай дэлегацыі ў Парламенцкай Асамблеі Рады Еўропы. Гэта далося нялёгка, але дзякуючы занятай намі цвёрдай пазіцыі дыскрымінацыя расійскай дэлегацыі засталася ў мінулым. Значэнне гэтай падзеі цяжка пераацаніць. Бо тым самым мы наглядна паказалі, што ў сферы міжпарламенцкага ўзаемадзеяння дыскрымінацыя не дапушчальная. Але справа не толькі ў аднаўленні справядлівасці, вяршэнстве права і сапраўднай дэмакратыі над палітычнымі гульнямі. Мы разлічваем на канструктыўнае ўзаемадзеянне ў рамках ПАСЕ і вярнуліся сюды не ваяваць, зводзіць рахункі, а працаваць на карысць народаў Еўропы, усіх народаў планеты.

Працягваем супрацоўніцтва ў двухбаковым фармаце. Так, нядаўна я ў рэжыме відэаканферэнцыі правяла перамовы з маім калегам Старшынёй Сената Французскай Рэспублікі Жэрарам Ларшэ. Мы абмеркавалі сумесны расійска-французскі даклад "Расія - Францыя: за парадак дня, заснаваны на даверы".

Нагадаю, што гэта ўжо другі такі даклад, і мы бачым у ім сур'ёзны ўнёсак парламентаў у пашырэнне палітычнага дыялогу паміж Расіяй і Францыяй, у фарміраванне двухбаковага парадку дня на будучыню, паколькі даклад - не проста зверка гадзіннікаў, але і свайго роду "дарожная карта" далейшых дзеянняў, якая ахоплівае самыя розныя сферы ўзаемадзеяння. Гэта той выпадак, калі парламенты апярэджваюць іншыя палітычныя кантакты і па-свойму задаюць тон на будучыню.

Думаю, што сёння ўжо можна казаць пра агульнае імкненне парламентарыяў нашых краін сфармаваць новы стыль у міжнародных адносінах. Менавіта ў гэтым рэчышчы варта разглядаць, у прыватнасці, прапанову расійскіх сенатараў стварыць міжнародную перамоўную пляцоўку парламенцкага ўзроўню ў мэтах захавання міжнароднай дагаворнай базы па скарачэнні ўзбраенняў.

Падрыхтоўка падобных сумесных дакладаў, на мой погляд, - вельмі эфектыўная форма ўзаемадзеяння парламентарыяў. Мы ўжываем яе і ва ўзаемадзеянні з парламентамі іншых краін. Так, цяпер профільныя камітэты Савета Федэрацыі і Сената Італьянскай Рэспублікі працуюць над дакладам, што тычацца будучыні адносін Расійскай Федэрацыі і Італіі. Яго прэзентацыя можа адбыцца ўжо ў гэтым годзе.

Мы ў Расіі лічым краіны СНД нашымі стратэгічнымі партнёрамі. Яшчэ раз пераканалася ва ўзаемнасці, знаходзячыся ў пачатку сакавіка з візітам у Беларусі. З задавальненнем магу канстатаваць, што падрыхтоўка да VII Форуму рэгіёнаў Беларусі і Расіі, які будзе прысвечаны гістарычнай спадчыны Вялікай Перамогі над нацызмам, працягваецца. Падчас праведзенага 16 чэрвеня паседжання Аргкамітэту папярэдне ўзгоднены даты правядзення Форуму з 23 па 25 верасня 2020 года.

У многіх сенатараў наладжаны прамыя кантакты з калегамі з замежных краін. Яны часта стэлефаноўваюцца, абменьваюцца думкамі. Лічу, што менавіта гэтыя чалавечыя адносіны ляжаць у аснове парламенцкай дыпламатыі, вызначаючы яе поспех.