МІНСК, 2 ліп - Sputnik. Працэдура пераправеркі подпісу выбаршчыка па яго патрабаванню ў заканадаўстве не прадугледжана, заявілі ў Цэнтрвыбаркаме.
Цэнтрвыбаркам абвясціў колькасць прынятых у падтрымку вылучэння кандыдатаў у прэзідэнты подпісаў у аўторак. Найбольшая колькасць "адбраковак" - у Віктара Бабарыкі (амаль 200 тысяч) і Валерыя Цапкалы (каля 90 тысяч). Пасля гэтага многія выбаршчыкі пачалі пісаць лісты ў тэрытарыяльныя камісіі і сам ЦВК з просьбай даведацца "статус" свайго подпісу і ўлічыць яго. Аднак, на думку Цэнтрвыбаркама, такія звароты бессэнсоўныя.
Свой подпіс праверыць не зможаце
"У зваротах заяўнікі патрабуюць паведаміць аб парадку адбору подпісаў для праверкі і пацвердзіць законнасць дзеянняў камісій, праверыць і пацвердзіць прызнанне або непрызнанне менавіта іх подпісу недакладным або ўлічыць іх подпіс, калі ён не быў улічаны, у тым ліку ў выпадках, калі ўсе подпісы па адпаведным раёну ў падтрымку вылучэння пэўнага кандыдата не былі ўлічаны адпаведнай тэрытарыяльнай камісіяй", - гаворыцца ў адказе ЦВК.
Як адзначылі ў Цэнтрвыбаркаме, парадак подпісаў усталяваны ў Выбарчым кодэксе. У камісіі нагадалі: для праверкі бяруць не менш за 20% здадзеных подпісаў. Калі ад гэтага ліку больш за 15% прызнаюцца "бракам", то правяраюцца наступныя 20%, калі і там адбракоўваюць больш за 15%, то не залічваецца ні адзін подпіс у раёне.
"Указаная працэдура прымяняецца пры правядзенні ўсіх выбараў, і ў зваротах пра факты яе парушэння не паведамляецца. Выбарчае заканадаўства не прадугледжвае працэдуры пераправеркі подпісу выбаршчыка па яго патрабаванню, прадастаўленне яму копій матэрыялаў па праверцы подпісаў і індывідуальнага або групавога абскарджвання выбаршчыкамі вынікаў праверак у судовым парадку . На практыцы гэта не можа быць рэалізавана з-за шматтысячнага колькасці падпісных лістоў і подпісаў у іх", - заявілі ў Цэнтрвыбаркаме.
Таксама ў ЦВК падкрэслілі, што няма прававых падстаў і для задавальнення зваротаў з просьбай улічыць іх подпіс у тых выпадках, калі ЦВК адхіліў усе подпісы па раёне або горадзе.
"Знаёміцца з матэрыяламі праверкі дакументаў, неабходных для рэгістрацыі кандыдата ў прэзідэнты Рэспублікі Беларусь, у адпаведнасці з часткай сёмай артыкула 68 Выбарчага кодэкса Рэспублікі Беларусь мае права толькі асоба, якая вылучана кандыдатам у прэзідэнты. Гэта ж асоба мае права звяртацца ў суд у выпадку адмовы яму ў рэгістрацыі кандыдатам у прэзідэнты ў адпаведнасці з палажэннямі частцы пятай артыкула 681 Выбарчага кодэкса. Такім чынам, прававых падстаў для задавальнення заяў не маецца", - заключылі ў ЦВК.
Чэргі дзеля подпісаў
У адрозненне ад усіх апошніх выбарчых кампаній, гэтая была яркай ужо на этапе збору подпісаў. Аспрэчаннем стэрэатыпу аб "апалітычнасці беларусаў" былі доўгія чэргі да пікетаў па зборы подпісаў.
Так, некалькі выхадных запар на плошчы перад Камароўскім рынкам стаялі кіламетровыя чэргі, каб падпісацца за Святлану Ціханоўскую - жонку вядомага блогера Сяргея Ціханоўскага, які не змог зарэгістраваць ініцыятыўную групу з-за знаходжання ў СІЗА. Збіралі яе пікеты натоўпы і ў іншых гарадах - а на масавай сустрэчы ў Гродне самога Ціханоўскага, які з'яўляецца кіраўніком штаба жонкі, затрымалі.
Вялікую ўвагу беларусы надавалі і пікетам за Віктара Бабарыку, а таксама Валерыя Цапкалы. У выніку першаму ўдалося сабраць больш за 430 тысяч подпісаў, з іх было пададзена каля 365 тысяч - гэта рэкорд сярод усіх альтэрнатыўных кандыдатаў за ўсю гісторыю краіны. Цапкала сабраў больш за 220 тысяч подпісаў і пасля ўнутранай праверкі падаў каля 160 тысяч - аднак, з-за масавай "адбракоўкі", далей удзельнічаць у выбарах ён не зможа. Зрэшты, штабы абодвух палітыкаў падаюць скаргі на вынікі праверак подпісаў.
Іншыя кандыдаты рабілі асноўны ўпор на абыход кватэр, працу ў калектывах. Пры гэтым пікеты можна было ўбачыць і за Ганну Канапацкую, і за Андрэя Дзмітрыева, і за Сяргея Чарэчаня, і, некалькі, - за дзейнага прэзідэнта Аляксандра Лукашэнкі.
Наступны этап
Да 4 ліпеня патэнцыйныя кандыдаты павінны падаць заявы і пакет дакументаў у Цэнтрвыбаркам. На сёння гэта зрабілі ўсё, акрамя дзейнага кіраўніка дзяржавы.
Да 14 ліпеня ЦВК правядзе пасяджэнне і зарэгіструе кандыдатаў. Пасля гэтага стартуе агітацыя.
Выбары прэзідэнта Беларусі прызначаны на 9 жніўня.