Фота

Вёска з 500-гадовай гісторыяй: палескае жыццё ў Пагосце

Sputnik

Палеская вёска Пагост адзначае ў гэтым годзе 500-гадоў з дня першага згадвання пра яе ў гістарычных дакументах. Гэта сяло ў Мазырскім павеце Вялікага княства Літоўскага ў 1520 годзе яго ўладальнік князь Канстанцін Астрожскі падарыў Тураўскаму Успенскага сабору. У мясцовай Крыжаўзвіжанскай царкве захоўваецца старажытная і самая ўшанаваная некалі на Тураўшчыне рэліквія - каменны крыж, пакланіцца якому прыплывалі жыхары ўсёй акругі.

Там, дзе мінулае жыве ў сучаснасці. Фотапраект аб палешуках

У Пагосце цяпер няма ніводнай каровы, а жыхароў зусім мала. Паводле перапісу, у 1959 годзе насельніцтва тут складала 1222 чалавекі, у 2004 годзе - 367 жыхароў, а ў канцы 2019 года - 194 жыхара, з якіх 66 пенсіянераў і 11 дзяцей.

Нягледзячы на тое, што колькасць жыхароў катастрафічна памяншаецца, слава гэтага сяла грыміць па ўсім свеце: спачатку CNN абвясціла Пагост трэцім у свеце месцам, дзе цікава святкуюць Каляды і Новы Год, а ў канцы 2019 года вясновы абрад "Карагод", які тут захаваўся ў жывой традыцыі, быў уключаны ў Спіс нематэрыяльнай культурнай спадчыны ЮНЕСКА. У гэтым вялікая заслуга фальклорна-этнаграфічнага калектыву "Міжрэчча", створанага 40 гадоў назад Кацярынай Панчэняй.

Цуды ў Пагосце працягваюцца не толькі таму, што на гэтую зямлю вярнуліся быкі, падобныя да тура, а і таму, што на родную зямлю праз шмат гадоў адсутнасці вяртаюцца тыя, хто тут нарадзіўся. І хоць зімой многія дамы стаяць пустыя, летам на Малую Радзіму вяртаюцца дзеці, унукі і праўнукі спачылых гаспадароў, засяваюць гэтую родную зямлю, атрымліваюць асалоду ад прыгажосці прыроды, спеваў птушак, высаджваюць кветкі, каб роднае сяло квітнела і звінела дзіцячымі галасамі.

1 / 25
У гэтым годзе Вёска Пагост Жыткавіцкага раёна Гомельскай вобласці адзначае 500-годдзе з часу першай згадкі ў пісьмовых крыніцах.
2 / 25
Гэта сяло ў Мазырскім павеце Вялікага княства Літоўскага ў 1520 годзе яго ўладальнік князь Канстанцін Астрожскі падарыў Тураўскаму Успенскаму сабору.
3 / 25
Першапачатковае значэнне слова "пагост" - месца збору даніны князем і яго дружынай. Гэта быў цэнтр сельскай акругі, дзе праходзілі сусветныя сходы, а пазней утварылася паселішча з царквой.
4 / 25
У мясцовай Крыжаўзвіжанскай царкве захоўваецца старажытная і самая ўшанаваная некалі на Тураўшчыне рэліквія - каменны крыж, пакланіцца якому прыплывалі жыхары ўсёй акругі.
5 / 25
У Пагосце цяпер няма ніводнай каровы, а жыхароў зусім мала. Паводле перапісу, у 1959 годзе насельніцтва тут складала 1222 чалавекі, у 2004 годзе - 367 жыхароў, а ў канцы 2019 году - 194 жыхара, з якіх 66 пенсіянераў і 11 дзяцей.
6 / 25
Нягледзячы на тое, што колькасць жыхароў катастрафічна памяншаецца, слава гэтага сяла грыміць па ўсім свеце: спачатку CNN абвясціла Пагост трэцім у свеце месцам, дзе цікава святкуюць Каляды і Новы Год, а ў канцы 2019 года вясновы абрад "Карагод", які тут захаваўся ў жывой традыцыі, быў уключаны ў Спіс нематэрыяльнай культурнай спадчыны ЮНЕСКА.
7 / 25
У гэтым вялікая заслуга фальклорна-этнаграфічнага калектыву "Міжрэчча", створанага 40 гадоў назад Кацярынай Панчэняй. Кацярына Аляксееўна тчэ амаль круглы год, каб пацешыць родных і гасцей Пагоста рукотворным вырабамі, надарыць на памяць.
8 / 25
У Пагосце можна ўбачыць не толькі унікальны "Юр'еўскі карагод", але і святкаванне Калядак і Шчадрэц.
9 / 25
Не толькі з Беларусі, але і з многіх краін замежжа сюды прыязджаюць паглядзець, як клічуць вясну на Палессі або праводзяць абрад Жаніцьбы Коміна восенню.
10 / 25
Іван Цімафеевіч Зохна заўсёды захапляецца творчасцю калектыву "Міжрэчча".
11 / 25
Калісьці кожная жанчына ткала, вышывала, а цяпер ткацкі станок ёсць толькі ў Кацярыны Панчэні, вышывальшчыц засталося зусім мала. Але ў мясцовым клубе уладкавалі этнаграфічны куток, у якім сабралі вырабы мясцовых майстроў і майстрых, каб захаваць памяць аб мінуўшчыне.
12 / 25
Ніна Фёдараўна Саскевіч заўсёды сустракае "Юраўскі карагод" ў цэнтры вёскі насупраць мясцовага клуба.
13 / 25
Клуб і помнік загінулым у час Вялікай Айчыннай вайны ў вёсцы Пагост. У час Вялікай Айчыннай вайны ў жніўні 1941 года нямецкія карнікі спалілі ў Пагосце 163 двары, забілі 69 жыхароў. Землякі і беларусы Масквы ўзвялі ў памяць аб гэтай трагедыі помнік з імёнамі ўсіх загінуўшых жыхароў. Яны стварылі свой сайт у Інтэрнэце, які з гонарам назвалі "Пагост - край цудаў".
14 / 25
Жыхар Пагоста Карп Мікалаевіч Занкевіч, былы вязень, быў сагнаны ў Германію.
15 / 25
Сяло размешчана на мысе ў месцы ўпадзення ракі Сцвіга ў Прыпяць, што дало назву ўрочышча Рогі. Рогі таму, што яно акружана рэкамі, як бы рагамі быка тура, якога шанавалі мясцовыя жыхары.
16 / 25
Дарэчы, гэта ўрочышчы цяперашняй вясной засялілі быкамі Хека (быкі, падобныя да тура).
17 / 25
Цуды ў Пагосце працягваюцца не толькі таму, што на гэтую зямлю вярнуліся быкі, падобныя на тура, а і таму, што на родную зямлю праз шмат гадоў адсутнасці вяртаюцца тыя, хто тут нарадзіўся.
18 / 25
Гэта дае надзею, што не звядзецца роднае сяло. Зямля ў Пагосце калісьці мела вельмі высокі бал урадлівасці, паколькі штогод разліваліся рэкі. Але і цяпер на ўраджай мясцовыя жыхары не скардзяцца.
19 / 25
І хоць зімой многія дамы стаяць пустыя, летам на Малую Радзіму вяртаюцца дзеці, унукі і праўнукі спачылых гаспадароў.
20 / 25
Засяваюць гэтую родную зямлю, атрымліваюць асалоду ад прыгажосці прыроды, спевам птушак, высаджваюць кветкі, каб роднае сяло квітнела і звінела дзіцячымі галасамі.
21 / 25
Унук Кацярыны Аляксееўны Міша Панчэня з яе праўнучкай Златай з Гомеля.
22 / 25
Бусел на даху вясковага дома ў Пагосце.
23 / 25
Борці з мёдам. На Палессі захавалася ўнікальная традыцыя - бортнае пчалярства. Гэта адзінае месца ў Еўропе, дзе яна практычна не перарывалася і перадавалася з пакалення ў пакаленне.
24 / 25
Спявачка, ткачыха, найстарэйшая захавальніца мясцовых традыцый Зося Рыгораўна Кузьміч.
25 / 25
Мясцовыя жыхары сцвярджаюць, што іх Пагост больш старажытны за Тураў. Гэта пацвярджаюць і археолагі: на беразе старога рэчышча Прыпяці захаваліся сляды гарадзішча жалезнага веку (V стагоддзе да нашай эры - V стагоддзе нашай эры), а знаходкі захоўваюцца ў Тураўскім краязнаўчым музеі.