Аб выкрыванні міфаў і домыслаў, успамінах відавочцаў і працы над матэрыяламі РІА Новости распавёў рэжысёр карціны Аляксандр Рагаткін.
- Аляксандр, дайце гледачам анонс, што новага яны даведаюцца з вашага дакументальнага фільма?
- Гісторыя ўжо даўняя. 16 гадоў яна разрывае грамадства на часткі. Нічога больш страшнага і жудаснага не было ў нашай найноўшай гісторыі, таму, вядома, гэта будзе прыцягваць увагу ўсіх журналістаў. Але справа ў тым, што ў апошні час вельмі шмат людзей паразітуюць на гэтай трагедыі. І вылучаецца маса альтэрнатыўных тэорый і гісторый, маса міфаў і легенд, заснаваных, між іншым, на дакладзе Юрыя Савельева, які быў дэпутатам ад фракцыі "Радзіма" ў тыя гады і членам парламенцкай камісіі (па расследаванні абставінаў тэракту - Sputnik). Ён не захацеў падпісваць афіцыйны даклад і выпусціў свой, альтэрнатыўны, на сем тамоў, дзе запэўніваў, што ніякіх самаробных выбуховых прылад у тэрарыстаў не было, што па зале білі спецназаўцы з агнямётаў, што гэта і паслужыла прычынай гібелі такой колькасці заложнікаў. Маўляў, не захацелі адпускаць тэрарыстаў і вырашылі загубіць усіх. І вось гэтую ідэю мусіруюць нашы ліберальныя апазіцыйныя СМІ, мусіруюць на Захадзе ўсе гэтыя гады.
- Яе ж шматразова абвяргалі...
- Пракуратура правярала гэтую версію. І нават НВА "Базальт", які распрацоўвае і вырабляе гранатамёты, даручылі праверыць яе. На падмаскоўным палігоне пабудавалі мадэль вось гэтай сцяны спартзалы з той ж цэглы, з той жа тынкоўкі, батарэі павесілі, як у школе, таўшчыня сцяны была вось як раз две цэглы. І спрабавалі стрэліць па ёй з гранатамётаў, кулямётаў, штурмавога гранатамёта. Эксперты "Базальт" прыйшлі да высновы, што на той момант, на 2004 год, ні гранатамёта не існавала такога, ні агнямёта, ні штурмавога гранатамёта, які мог бы прабіць сцяну таўшчынёй у две цэглы і зрабіць такі вывал. А другі эксперымент, падчас якога паставілі перад гэтай сцяной крэсла з самаробным выбуховым прыстасаваннем, даў падобны вынік. Тым не менш, на гэтым дакладзе Савельева заснавана мноства журналісцкіх расследаванняў: і "Новай газеты", і "Эха Масквы"... З году ў год яны паўтараюць вось гэты вось міф, які ні на чым не заснаваны.
- Раскажыце пра працэс здымак: у чым былі асноўныя складанасці?
- Складанасцяў не было ні ў чым, у прынцыпе. І сведкаў многа, і заложнікаў былых шмат. Але хтосьці адмаўляецца, хтосьці не хоча ўспамінаць, хтосьці, наадварот, з задавальненнем дзеліцца падрабязнасцямі. Мы ў ліпені пачалі здымаць, паспелі да 3 верасня дарабіць фільм. Фармат вялікі атрымаўся. Стаўленне ва ўсіх добразычлівае. І камітэт "Маці Беслана" таксама нам давалі каментары, хоць яны прытрымліваюцца альтэрнатыўнага пункту гледжання прафесара Савельева. Прынамсі, на большасць пытанняў мы атрымалі адказы.
Поўны тэкст інтэрв'ю чытайце на РІА Навіны.