Аляксей Стэфанаў, Sputnik. Пра тое, што ў сяле Малавіднае Бахчысарайскага раёна рэспублікі Крым ёсць невялікая беларуская ферма, ведаюць ці ледзь не на ўсім на паўвостраве. За слоікам сырадою, тварагом і брынзай да сям'і Бялясавых едуць нават за сотню кіламетраў. Спачатку фермеры самі развозілі прадукцыю, але потым перасталі - нявыгадна. Тады пастаянныя пакупнікі высветлілі, дзе знаходзіцца беларуская ферма, і самі сталі наведвацца ў госці да Бялясавых.
На 18-годдзе сын папрасіў цялушку
"Я з бацькамі прыехаў у Крым сорак гадоў таму - у таты "раздурэлася" здароўе, урачы рэкамендавалі гэтыя краі. Вось мы і перабраліся сюды з Магілёва на час, пасяліліся ў Араматненскім сельскім савеце Бахчысарайскага раёна, тата з мамай сталі працаваць у калгасе. Але назад мы так і не вярнуліся. Праз 12 гадоў тата памёр, потым я ажаніўся, у нас з Ларысай нарадзіліся сын і дачка, цяпер вось унук расце. І неяк мы ўраслі ў крымскую зямлю", - распавядае гаспадар фермы Міхаіл Бялясаў.
Ён прызнаецца, што займацца фермерствам ніколі не думаў, усё атрымалася выпадкова. Жанчына, у якой пасяліліся маладыя, трымала дзвюх кароў, і гэтага цалкам хапала на сям'ю. Адзіны, каму хацелася мець больш жывёлы, быў першынец Сяргей. Ён з дзяцінства любіў зямлю і хатніх жывёл. А калі хлопцу споўнілася 16 гадоў, выпрасіў у бацькоў "не камп'ютар, як яго равеснікі, а бычка".
Падарунак прыйшоўся дарэчы: два гады Сяргей яго гадаваў, а на 18-годдзе ў адказ на пытанне бацькоў папрасіў... цялушку. Ведаючы моладзевы слэнг, можна было б пасмяяцца, але Сяргей цвёрда ішоў да мэты - ён ужо тады бачыў сябе фермерам. І заразіў гэтай ідэяй ўсю сям'ю.
"Вось ўяўляеце, Сярожа так і сказаў: "Мам не ведаю, зразумееце вы мяне правільна ці не, але я хачу да бычка цялушку. І мы яму падарылі цялушку. А потым была яшчэ адна цялушачка, і яшчэ... І цяпер у нас адных толькі кароў 80 галоў, але ёсць яшчэ свінні", - дапаўняе словы мужа Ларыса Бялясава.
Зараз Сяргею 27 гадоў, пара падумаць і аб стварэнні ўласнай сям'і. Але, як кажа Міхась, сын цалкам паглынуты працай на ферме і пра жаніцьбу пакуль не думае."Тата, якая сям'я, калі столькі спраў на ферме, а я нават свайго дома яшчэ не пабудаваў", - кажа ён бацьку.
З Беларусі з любоўю
Ферма знаходзіцца ў сяле Малавіднае за сем кіламетраў ад дома, у якім жывуць Бялясовы. Там калісьці быў калгас, вось яны і ўзялі ў арэнду напаўразбураныя кароўнікі і адрыны агульнай плошчай 1700 квадратных метраў. Усё аднавілі і пачалі працу. Спачатку ўсе справы вялі учатырох, дапамагала нават мама Сяргея Ганна Трафімаўна Бялясова, якая ў свае 80 імкнецца працаваць: сядзець дома катэгарычна адмаўляецца і просіць хоць бы даць ёй пасвіць кароў.
Малодшая дачка Марына магла б стаць пятым супрацоўнікам, але спачатку ўвесь вольны час прысвячала вучобе, а потым выйшла замуж і зараз выхоўвае дзіця. Унуку Міхаіла і Ларысы год і сем месяцаў.
"Ён ужо таксама прыязджае на ферму і горда выкрочвае у гумовых ботах сярод кароў", - смяецца Міхаіл.
Наёмных работнікаў браць на ферму Бялясовы катэгарычна не хацелі, але сваіх рук ужо не хапала. Так да іх прыехаў спачатку пляменнік Ларысы з Данбаса, а літаральна два гады таму і стрыечны брат Міхаіла з Беларусі.
"Калі мы ў Крым пераехалі, мне было сем гадоў, а Сяргею пяць, і ён з бацькамі кожнае лета прыязджаў да нас адпачываць. Ад нас моры ўсяго ў 20-ці кіламетрах, яму тут вельмі падабалася. Але потым Сяргей ажаніўся, стварыў свой бізнес у Мінску, займаўся аўтобуснымі перавозкамі. Але нешта з сям'ёй не склалася, і ён неяк мне тэлефануе: "Брат, я хачу ў Крыме жыць". І пераехаў. Цяпер разам з намі фермай займаецца, а ў вольны час, калі такое бывае, мы з ім на рыбалку ездзім", - кажа Міхаіл Бялясаў.
Бахчысарайскі беларуская ячэйка
Займацца фермерствам няпроста - кармы каштуюць дорага, ваду і сена трэба везці за некалькі кіламетраў. Была ў Сяргея мара: вярнуцца ў Беларусь і адкрыць ферму там, але не склалася.
"У мяне ж там усё: сястра, цёткі, дзядзькі. Калі ездзім у госці, я атрымліваю асалоду ад беларускіх лясоў, хаджу за грыбамі, мыюся ў лазні, зімой езджу на снегапады глядзець. Дзецям вось з году ў год усё гэтае багацце паказваў, прапаноўваў пераехаць, але ніхто не хоча. Занадта глыбокія карані мы пусцілі ў Крыме", - падкрэслівае Міхаіл Бялясаў.
Ён кажа, што ў Беларусі шмат увагі надаецца сельскай гаспадарцы, а "Лукашэнка фермерамі вельмі шмат займаецца", запрашае працаваць.
"Я ведаю, што дзяржава ў Беларусі дапамагае фермерам, і напэўна бы ў мяне ўсё атрымалася. Але дзеці не хочуць пераязджаць, так што мы застанемся ў Крыме. Цяпер мая мара выкупіць ферму і займацца любімай справай. Пакуль, праўда ўсё прасоўваецца са скрыпам. Раней нікому не патрэбныя былі гэтыя руіны, а як мы аднавілі ўсе, з'явілася куча прэтэндэнтаў. Але будзем змагацца", - цвёрда кажа Міхаіл Бялясаў.
І прызнаецца, што хутка можа ўзначаліць адно з крымскіх аддзяленняў беларускай грамады.
"Беларусаў у Крыме вельмі шмат. Мы сустракаемся, адзначаем разам святы. І вось вырашылі зрабіць сваю бахчысарайскую ячэйку. Вольнага часу ў мяне практычна няма, але на землякоў, вядома, заўсёды яго знайду. Цяпер час нейкі нядружны, а мы дакажам адваротнае: будзем трымацца разам", - заключае ўладальнік беларускай фермы ў Крыме.