Уключэнне элемента ў Спіс ЮНЕСКА стала вынікам сумеснай работы нацыянальных камісій па справах ЮНЕСКА, міністэрстваў культуры Беларусі і Польшчы, прыгранічных суполак, няўрадавых арганізацый і экспертаў дзвюх краін.
Дзіўна, але на беларускім Палессі захавалася ўнікальная традыцыя - бортніцтва. Гэта месца, дзе яно практычна не перарывалася і перадавалася з пакалення ў пакаленне.
Спадчыннымі бортнікам, напрыклад, можна лічыць сям'ю Пятра Гваздзя, які жыве ў Рэчыцы, які разам з сынам Сяргеем працягвае традыцыю свайго дзеда і прадзеда. Побач з вёскай Крынкі Рэчыцкага раёна стаіць цэлы бортны лес, які налічвае каля 100 борцяў. Некаторым калодам у гэтым лесе да 150-200 гадоў!
Міхаіл Флёрка з палескай вёсачкі Сіманіцкі Млынок Лельчыцкага раёна - таксама спадчынны бортнік. Лепшага апавядальніка, папулярызатара старажытнага ляснога промыслу ў гэтым раёне не адшукаць. Флёрка рамантуе старыя борці, вырабляе і ўстанаўлівае на дрэвах новыя. На беразе рэчкі Крушынка каля яго дома расце шмат крушыны - добры меданос.
Распавядаў Sputnik і пра іншых бортнікаў, якія захоўваюць унікальную культуру бортніцтва.
У чым унікальнасць старажытнай традыцыі? Чалавек, які займаецца бортны зборам мёду, практычна не ўмешваецца ў жыццё пчол, пакідаючы яго максімальна набліжаным да жыцця ў натуральных умовах. У калодзе пчолы ствараюць свой мікракосм, дзе могуць рэгуляваць тэмпературу і ўтрыманне вуглякіслага газу, такім чынам знішчаючы паразітаў. Тут не прымяняюцца дабаўкі прамысловага парафіна да сотаў, цукар і лекі для пчол, атруты для кляшчоў.
Бортніцтву ў Беларусі больш за 1000 гадоў. Гэта асаблівы від промыслу, які згадваецца ў такіх старажытных юрыдычных дакументах, як "Руская праўда" (права Кіеўскай Русі) і статуты ВКЛ. ХVII-ХVIII стагоддзі былі залатымі стагоддзямі для гэтага промыслу. Бортны мёд можна назваць нафтай сярэднявечча і асноўнай экспартнай сыравінай - цяжка ўявіць той час без васковых свечак і мядовых напояў. З ХVIII стагоддзя традыцыя паступова выцесніла калодным пчалярствам і рамачным. На гэта паўплывала тое, што з тых часоў вельмі шмат лесу экспартавалася ў Еўропу.
На сённяшні дзень, па падліках Івана Осіпава, энтузіяста адраджэння традыцыі, жыве каля 190 бортнікаў, ва ўладаннях якіх да 1800 борцяў. Бортніцтва адраджаюць і ў Польшчы.
Глядзіце ў фотастужцы Sputnik, як беларускія бортнікі Палесся захоўваюць няпростую, але вельмі каштоўную традыцыю.