МІНСК, 6 сне - Sputnik. У панядзелак 6 снежня ў храме святога дабравернага князя Аляксандра Неўскага ў Мінску малітоўна адсвяткавалі 800 гадоў з дня нараджэння нябеснага апекуна храма.
Набожны вобраз Аляксандра Неўскага – прыклад для ўсіх нас
Урачыстае богаслужэнне з нагоды 800-годдзя святога дабравернага князя Аляксандра Неўскага ўзначаліў мітрапаліт Мінскі і Заслаўскі Веніямін. Падчас боскай літургіі быў прынесены ўзвізальны Крыж, створаны па выяве Крыжа святой прападобнай Еўфрасінні, ігуменні Полацкай, а таксама асвечаны абноўлены прастол і роспісы храма.
На святочным мерапрыемстве прысутнічалі шматлікія госці, сярод якіх - Архіепіскап Гродзенскі і Ваўкавыскі Антоній, біскуп Полацкі і Глыбоцкі Ігнацій, а таксама прадстаўнікі дыпламатычнага корпуса - пасол Расійскай Федэрацыі Яўген Лук'янаў, паслы Рэспублікі Балгарыя і Арменія.
"На прыкладзе жыцця дабравернага князя Аляксандра Неўскага мы можам назіраць, як развіваецца жыццё цэлага народа. З аднаго боку, мы бачым, як Бог дапамагае пераадольваць розныя цяжкасці і пераадольваць ворага, моцнага і падступнага. Аднак, у той жа час, калі адбываецца падзел сярод князёў Рускай зямлі - яны трапляюць пад уладу яшчэ большага злога вельмі падступнага ворага, які не паважае ні сан, ні гонар, ні дарослага, ні немаўля.
Узвізальны Крыж быў створаны па выяве Крыжа святой прападобнай Еўфрасінні, ігуменні Полацкай.
© Ксения Кнаус
Князь Аляксандр Неўскі спалучаў у сабе і глыбокую мужнасць, і пакору, і пакорнасць, і любоў да сваёй Радзімы, таму яго светлы вобраз і як вялікага князя і ў той жа час пакорнага чалавека, абаронцы сваёй Айчыны, павучальны не толькі для сучасных воінаў, але і для ўсіх людзей, якія шануюць гэтага вялікага чалавека перад Богам і людзьмі.
800 гадоў з дня нараджэння дабравернага князя Аляксандра Неўскага - безумоўна, з пункту гледжання часу, дата вялікая, аднак, гэта ніяк не выдаляе ад нас той светлы вобраз угодніка Божага, які і дагэтуль блізкі нам і натхняе сваім набожным прыкладам", - адзначыў мітрапаліт Мінскі і Заслаўскі Веніямін.
Вялікі палкаводзец і святы - кім быў Аляксандр Неўскі
Святы верны князь Аляксандр Неўскі - сын вялікага князя Яраслава. Ён нарадзіўся незадоўга да мангольскага нашэсця ў 1221 годзе і пад кіраўніцтвам сваёй набожнай маці, святой княгіні Феадосіі, атрымаў рэлігійную адукацыю.
Дзяцінства Аляксандр Неўскі правёў у Ноўгарадзе, дзе спачатку княжыў яго бацька, а затым і ён у вельмі юныя гады прыняў цяжар кіравання. Наўгародская вобласць засталася свабоднай ад татарскага спусташэння, але падвергнулася ўзмоцненаму націску сваіх суседзяў з захаду: літоўцаў, немцаў і шведаў. Святому князю Аляксандру прыйшлося вытрымаць упартую барацьбу з імі за самастойнасць Рускай зямлі і за свабоду Рускай Царквы ад замахаў Рымскага прастола.
На мерапрыемстве прысутнічалі прадстаўнікі дыпламатычнага корпуса - пасол Расійскай Федэрацыі Яўген Лук'янаў, паслы Рэспубліка Балгарыя і Арменія.
© Ксения Кнаус
У 1237 годзе шведы сталі рыхтавацца да крыжовага паходу. Усім удзельнікам паходу аб'яўлялася прабачэнне грахоў, а загінулым у баі - вечнае шчасце. Шведскае войска пад кіраўніцтвам Біргера ў 1240 годзе высадзілася на берагах Нявы, пры ўпадзенні ў яе ракі Іжоры. Пасля гарачай малітвы ў Саборы святой Сафіі нешматлікая наўгародская дружына на чале з маладым князем Аляксандрам рушыла насустрач ворагу.
Мужны князь звярнуўся да сваёй дружыны з кароткай, але моцнай прамовай: "Браты, нас няшмат, а вораг моцны, але не ў сіле Бог, а ў праўдзе". Уначы 15 ліпеня 1240 года святы Аляксандр мужна напаў на ворага і нанёс яму рашучае паражэнне. Гэтыя і іншыя перамогі прынеслі яму народную славу і каханне.
У апошнюю паездку на зваротным шляху з Арды святы князь занямог і 14 лістапада 1263 года памёр у Гарадцы Паволжскім. Калі сумная вестка пра яго смерць дайшла да Ўладзіміра, то мітрапаліт Кірыл абвясціў аб ёй народа ў кранальных словах: "Чады мае мілыя, разумейце, што зайшло сонца зямлі Рускай".
Святая Царква прылічыла князя да ліку святых. Яго нятленныя мошчы ў 1724 годзе пры імператары Пятры I былі ўрачыста перанесены ў Пецярбург, дзе і дагэтуль у Аляксандра - Неўскай Лаўры.
Што звязвае святога дабравернага князя Аляксандра Неўскага з Беларуссю
Вядома, што Аляксандр Неўскі быў параднены са старажытнай Полацкай зямлёй. Менавіта там у 992 годзе была ўтворана першая на беларускай тэрыторыі біскупская кафедра - там былі закладзены асновы беларускай духоўнай і нацыянальнай ідэнтычнасці. Аляксандр Неўскі быў звязаны шлюбнай сувяззю з домам Полацкіх князёў, да якога належала вялікая падзвіжніца XII стагоддзя – прападобная Еўфрасіння, ігумення Полацкая. Мужам вялікага князя стала дачка аднаго з Полацкіх уладароў – князёўна Аляксандра Брачыславаўна.
Урачыстае богаслужэнне ўзначаліў мітрапаліт Мінскі і Заслаўскі Веніямін.
© Ксения Кнаус
У 1240 годзе князь Аляксандр атрымаў перамогу ў знакамітай бітве супраць шведаў. У гэтай бітве асабліва вызначыўся выхадзец з Полацку, адзін са паплечнікаў князя - Якаў Палачанін.
Згодна з гістарычнымі звесткамі, князь Аляксандр перыядычна адпраўляў жонку з дзецьмі з трывожнага Ноўгарада ў спакойны Віцебск. У 1245 годзе старэйшы сын Аляксандра Васіль разам з маці знаходзіўся ў Віцебску. Князь Аляксандр Неўскі асабіста прыехаў у горад, каб забраць іх. Чатырохметровая бронзавая скульптурная кампазіцыя, якая знаходзіцца на плошчы Тысячагоддзя ў Віцебску, паказвае тую самую сустрэчу.
Святы Аляксандр Неўскі глыбока шануецца Беларускай Праваслаўнай Царквой. Напрыклад, у XIX стагоддзі толькі ў адной Мінскай епархіі налічвалася 20 храмаў, асвечаных у яго гонар. Цяпер у БПЦ дзейнічаюць каля 40 храмаў, асвечаных у гонар святога благавернага князя Аляксандра Неўскага, тры з якіх - у Кобрыне, Мар'інай Горцы і Мсціславе, з'яўляюцца кафедральнымі саборамі.