МІНСК, 10 сак - Sputnik. Падчас спецыяльнай аперацыі Расіі на Украіне выкрываюцца ўсё новыя факты нацыяналістычных украінскіх батальёнаў не толькі на Данбасе, але і па ўсёй Украіне, пра гэта расказалі ўдзельнікі круглага стала ў мультымедыйным прэс-цэнтры Sputnik Беларусь.
Паводле слоў дырэктара фонду "Гістарычная памяць" Аляксандра Дзюкава, сёння ў распараджэнні сацыялістаў знаходзіцца дастатковая колькасць фактаў, каб гаварыць нават аб генацыдзе мірнага насельніцтва самаабвешчаных ЛНР і ДНР.
"Мы з маімі калегамі з 2014 года займаемся зборам інфармацыі аб масавым парушэнні правоў чалавека на Украіне. Пры садзейнічанні афіцыйнага Кіева ВСУ і нацбатальёнамі сістэматычна здзяйсняліся супрацьпраўныя дзеянні, якія ўтвараюць склад ваенных злачынстваў. У тым ліку забойствы, катаванні, жорсткае абыходжанне, напад на грамадзянскае насельніцтва ", - сказаў Дзюкаў.
Масавыя расстрэлы
Таксама, паводле яго слоў, ажыццяўляліся выкраданні і катаванні, пазасудовыя расправы.
"Сляды гэтых расправаў знаходзяць літаральна зараз. Не так даўно было вызвалена пад Луганскам сяло Палавінкіна. Там размяшчалася таемная турма батальёна "Айдар", дзе знішчаліся мірныя жыхары. І рабілася гэта ў дастатковай колькасці, каб пра гэта пісалі нават заходнія праваабарончыя арганізацыі", - адзначыў Дзюкаў.
На думку палітолага Аляксея Дзерманта, сёння асабліва важна дакументаваць факты ваенных злачынстваў.
"Перш за ўсё для таго, каб разумець першапрычыны і дынаміку таго, што адбывалася і адбываецца ва Украіне. Гэта важна для разумення дзеянняў улад Расіі і Беларусі ў адносінах да кіеўскага рэжыму", - адзначыў Дзермант.
Палітолаг асабліва адзначыў, што заходнімі СМІ і прапагандай актыўна рухаецца інфармацыя, што спецыяльная аперацыя на Украіне, гэта нейкае ўварванне. У краіне няма магутнага нацыяналістычнага руху і ён не пагражае суседзям.
“На жаль, гэта прапаганда, сабраныя факты кажуць пра адваротнае. На Украіне сапраўды склаўся такі гібрыдны прафашысцкі рэжым, калі ўлада фармальна можа быць і не звязана з радыкальнымі нацыяналістамі, але вось штыкі, баявыя атрады, ядро сучаснай украінскай улады складаюць якраз радыкальныя нацыяналісты, неанацысты. Што асабліва небяспечна, гэта сапраўды разгалінаваная сетка практычна па ўсім свеце", - растлумачыў Дзермант.
Прычынна-выніковыя сувязі
Першапрычына, на думку палітолага, крыецца якраз у 2014 годзе, калі да ўлады прыйшлі неанацысты. Яны атрымалі зброю і рэальную ўладу на Украіне. І разгарнулі аперацыю па фактычным знішчэнні насельніцтва Данбаса, якую Украіна стала прадпрымаць, а таму "вельмі дакладна трэба разумець гэтую прычынна-выніковую сувязь і не думаць, што толькі 2022 год паказаў усплёск ваеннай актыўнасці".
"У дадзеным выпадку не будзе перабольшаннем, калі мы параўнаем вось гэты рух ультраправы, прадстаўлены, дапусцім "Азовам", з усходне-еўрапейскім аналагам ІГІЛ (тэрарыстычная арганізацыя, забароненая ў Расіі – Sputnik). Гэта тыя ж самыя фанатычныя экстрэмісцкія ідэі, метады жорсткія, антычалавечыя падаўленні іншадумства. Усё гэта мы маем на Украіне", - сказаў Дзермант.
Пры падтрымцы і фінансаванні калектыўнага Захаду магутны рух на працягу доўгага часу ствараўся каля граніц Саюза Беларусі і Расіі.
"У гэтым сэнсе тая аперацыя, якую праводзіць зараз Расія, гэта сапраўды аперацыя, для таго, каб правесці дэнацыфікацыю нашай суседняй і брацкай краіны. І Рэспубліка Беларусь у гэтым у рамках сваёй ролі ў нашым Саюзе з Расіяй таксама дапамагае рабіць", - сказаў Дзермант.
На думку прафесара, кіраўніка Цэнтра эканамічнай гісторыі Інстытута расійскай гісторыі РАН Віктара Кандрашына, ідэалогія афіцыйнага была нацэлена супраць Расіі.
"Нацыяналізм стаў насаджацца ва Украіне. Паколькі такая ідэалогія насаджалася на фоне русафобіі, то дзяржава мэтанакіравана вяла палітыку канфрантацыі і падзелу", - сказаў Кандрашын.
Як адзначыў палітолаг, эксперт беларускага рэспубліканскага грамадскага аб'яднання "Белая Русь" Пётр Пятроўскі, тое, што сёння адбываецца ва Украіне, заходнімі экспертамі рыхтавалася дзесяцігоддзямі.
“Мадэль работы ўкраінскага нацыяналізму была ўзятая заходнімі краінамі пасляваеннага перыяду ў мадэлі так званай аперацыі “Гладыё”, калі нэафашысцкія групоўкі выкарыстоўваліся натаўцамі як падполле для ціску на ўласнае грамадства. Каб яны правільна галасавалі не за прасавецкія сілы, і запалохваць прасавецкія сілы. Мадэль аперацыі ”Гладыё" сёння поўнасцю паўтараецца ў сістэме ўкраінскага пост майданнай дзяржавы", - сказаў Пятроўскі.
У сваім выступленні старшы памочнік Генеральнага пракурора Рэспублікі Беларусь Ігар Мароз дадаў, што сёння змагацца з нацызмам, які ўзнімае галаву, можна толькі разам.
"Мы назіраем сітуацыю, калі праблема масавых злачынстваў на глебе нацыяналізму, выходзіць ужо за межы асобна ўзятай дзяржавы. І звязана гэта перш за ўсё з тым, што не рэалізуецца прынцып непазбежнасці пакарання", - сказаў Мароз.
Ці можа паўтарыцца аперацыя "1005"?
Апеліруючы гістарычнымі падзеямі, Дзюкаў адзначыў, што ў канцы Вялікай Айчыннай вайны, калі нацысты зразумелі, што вайна прайграна яны разгарнулі аперацыю "1005", каб схаваць сляды сваіх злачынстваў.
"Гэтыя дзеянні ажыццяўляліся і ў Беларусі, і ў Расіі, і ва Украіне. Цяпер мы знаходзімся ў сітуацыі, калі аперацыя "1005" можа, на жаль, паўтарыцца", - сказаў гісторык.
Паводле яго слоў, месцы ўтрымання пад вартай існавалі ў размяшчэнні практычна кожнага ўкраінскага падраздзялення, дзе ажыццяўляліся катаванні і забойствы.
“Былі вялікія хабы па знішчэнні выкрадзеных людзей. У прыватнасці, гэта было ў аэрапорце Краматорска, у Марыупалі і шэрагу іншых месцаў. Цяпер, калі тэрыторыя Данбаса вызваляецца, важна не дапусціць, каб у месцах масавых пахаванняў быў правядзе аналаг аперацыі “1005”. злачынстваў пры сыходзе, хутчэй за ўсё, будуць спрабаваць схаваць", - сказаў спікер.
Па словах Дзюкава, інфармацыя аб злачынствах афіцыйнага Кіева супраць мірных жыхароў Данбаса павінна стаць здабыткам міжнароднай грамадскасці. Ён выказаў упэўненасць, што пакаранне будзе непазбежным.
>>> Самая актуальная інфармацыя аб сітуацыі вакол Украіны - у Telegram-канале Sputnik Беларусь