Як 120 гадоў таму: лепшыя палехскія майстры распісалі Аляксандра-Неўскі храм

У адным з самых вядомых мінскіх праваслаўных храмаў - Аляксандра-Неўскай царкве - завершаны рамонтна-рэстаўрацыйныя работы. Падчас іх службы не спыняліся ні на адзін дзень.

Аб святынях, якія знаходзяцца ў храме, а таксама аб захаванні памяці аб загінуўшых воінах, распавёў Sputnik настаяцель Аляксандра-Неўскага храма протаіерэй Мікалай Коржыч.

"У нас завершаны рамонтна-рэстаўрацыйныя работы. Уладыка мітрапаліт Веніямін здзейсніў асвятленне абноўленага прастола і ўсяго храма. Работы былі зроблены самыя розныя — пачынаючы ад камунікацый і заканчваючы роспісам храма", - расказаў настаяцель царквы.

Паводле яго слоў, храм распісаны ў акадэмічным жывапісным стылі, гэтыя работы правяла палехская майстэрня, а таксама выпускнікі акадэмій жывапісу з Масквы і Санкт-Пецярбурга. "Збіралі лепшых спецыялістаў", – адзначыў суразмоўца Sputnik.

"Складанасць работ па рэстаўрацыі храма заключалася ў тым, каб спалучаць тое старажытнае і тое новае, што можна было зрабіць для добраўпрыгожвання храма. Спадзяемся, што ў нас гэта атрымалася", - сказаў протаіерэй Мікалай Коржыч.

Ён адзначыў, што першапачаткова не планаваліся такія маштабныя работы па рэстаўрацыі храма, але навуковы кіраўнік работ Алег Масліеў настаяў на тым, каб "рэстаўрацыя прайшла ва ўсёй паўнаце працэсу". Работы правялі за 6 месяцаў.

"Мы спадзяемся, што нам удалося перадаць задуму і архітэктара Віктара Струева, які некалі будаваў гэты храм, і тых настаяцеляў, якія служылі ў гэтым храме на працягу больш за 120 гадоў", - адзначыў святар.

Храм святога дабравернага вялікага князя Аляксандра Неўскага ў Мінску быў пабудаваны ў традыцыі рускага царкоўнага барока XVII-XVIII стагоддзяў. Роспіс сцен зроблены такі, які ён быў раней.

Пры гэтым ён падкрэсліў, што правесці такі маштабны рамонт, рэстаўрацыю, немагчыма было б без ахвяраванняў прыхаджан і дабрачынцаў храма.

"Дзякуем Пану, усіх нашых дабрачынцаў і папячыцеляў, тых прыхаджан, якія ў час рамонту нас падтрымлівалі, не пакідалі. Набажэнствы ў храме праводзіліся нягледзячы на ​​праводзімыя работы. І сёння наш храм жыве практычна паўнавартасным прыходскім літургічным жыццём", - адзначыў святар.

Асобай тэмай для настаяцеля Аляксандра-Неўскага храма з'яўляецца добраўпарадкаванне прылеглай да царквы тэрыторыі, на якой знаходзяцца старажытныя могілкі, дзе пахаваны воіны, якія загінулі падчас Руска-японскай вайны, Першай сусветнай вайны, а таксама тыя, хто вызваляў Мінск у ліпені 1944 года.

"Гэтыя могілкі ў цэнтры Мінска ўнікальныя з гэтага пункту гледжання, і яго трэба прыводзіць у парадак. Мы будзем і далей звяртацца да ўсіх, хто спачувае нашай агульнай добрай справе. І спадзяемся, што ваенныя могілкі, як і храм Аляксандра Неўскага, стануць дагледжаным мемарыялам і духоўным месцам нашай сталіцы, - сказаў настаяцель храма. - Гэта месца значнае і з духоўнага пункту гледжання, і з гістарычнага".

Ён таксама расказаў, што да гэтага часу прыходзіць інфармацыя аб невядомых воінах, якія спачываюць на гэтых могілках.

"Зусім нядаўна мне прынеслі даведку аб тым, што тут пахаваны воін, які быў удзельнікам Руска-японскай вайны", - сказаў протаіерэй Мікалай Коржыч.

Аляксандра-Неўскую царкву пачалі ўзводзіць вясной 1896 года па праекце епархіяльнага архітэктара Віктара Струева, і да снежня 1897-га дзякуючы фінансавым ахвяраванням і дапамозе вайскоўцаў 119 Каломенскага палка і 30-й пяхотнай дывізіі яна ўжо была ўзведзена. Апекаваў будаўніцтва храма палкавы святар і дывізіённы благачынны протаіерэй Павел Багдановіч. Ён і стаў першым яго пробашчам.

У храме да гэтага часу захавалася вялікая колькасць ікон і царкоўныя рэчы, якія былі размешчаны тут практычна з першых дзён яго існавання.

І зараз пры ўваходзе ў храм на сценах знаходзяцца пліты з чорнага мармуру, на якіх золатам напісаны імёны 118 воінаў Каломенскага палка, якія загінулі пад Плеўнай 18 ліпеня 1877 года падчас Руска-турэцкай вайны.

Адмысловую каштоўнасць уяўляе галоўны пасад храма, на якім, служылася першая Боская Літургія ў 1898 году на Свята Стрэчаньня Гасподняга.

Асаблівай Святыняй храма з'яўляецца напрастольнае Евангелле, якое заўсёды знаходзіцца ў алтары храма і чытаецца толькі ў перыяд ад Вялікадня да Тройцы. Таму клірыкі храма называюць яго "Велікодным".

У Аляксандра-Неўскім храме ёсць яшчэ адна рэліквія - гэта кіёт-капліца, або так званая паходная царква. Яна была створана ў 1897 годзе. Рэстаўрацыя кіёта была праведзена ў 2017 годзе, майстры-чырванадрэўшчыкі выкарыстоўвалі 16 парод каштоўнай драўніны. Кіёт-капліца ўяўляе сабой прыклад высокага ўзроўню царкоўна-прыкладнога мастацтва. У Беларусі няма аналагаў такой паходнай царквы.

Яшчэ адной храмавай рэліквіяй з'яўляецца ікона святога Іаана воіна.

Прыхаджанамі царквы асабліва шануецца ікона свяціцеля Мікалая Цудатворца ў сярэбраным акладзе. Даследчыкі не выключаюць, што гэты абраз 22 снежня 1904 года воінам Каломенскага палка паднеслі Імператар Мікалай Другі і імператрыца Аляксандра Фёдараўна падчас агляду войск Мінскага гарнізона, які рыхтаваўся для ўдзелу ў Руска-японскай вайне.

Таксама ў храме знаходзіцца спіс з Цудатворнай выявы Божай Маці, якая называецца Мінскай, створаны ў ХIХ стагоддзі. Некалькі гадоў таму ў царкву была дастаўлена ікона блажэннай Матроны Маскоўскай з часціцай яе святых мошчаў.

У канцы мінулага года Уладыка Веніямін асвяціў крыж, створаны па выяве і падабенству Крыжа Прападобнай Ефрасінні Полацкай. Як вядома, полацкая ігумення з'яўлялася сваячкай жонцы князя Аляксандра Неўскага, яна паходзіла з роду полацкіх князёў.

У канцы мінулага года праваслаўны свет адзначыў 800-годдзе з дня нараджэння Аляксандра Неўскага. Святы глыбока шануецца ў Беларускай праваслаўнай царкве. У цяперашні час у межах Беларускага Экзархату дзейнічаюць каля 40 храмаў, асвечаных у гонар святога благавернага князя Аляксандра Неўскага.