МІНСК, 23 сак - Sputnik. Беларускія банкі маюць цяпер цяжкасці з вяртаннем укладаў з-за праблем з наяўнай ліквіднасцю, сказаў былы кіраўнік Банка развіцця Андрэй Жышкевіч карэспандэнту Sputnik у кулуарах Беларускага тыдня прадпрымальніцтва.
Цяпер беларусы сутыкнуліся з сур'ёзнымі цяжкасцямі пры спробе забраць валютныя ўклады ў банках. Цяпер там трэба запісвацца ў чаргу на пэўныя тэрміны, але нават у патрэбны момант у фінансавай установе можа папросту не аказацца патрэбнай сумы ў доларах ці еўра.
Многія задумаліся над тым, што трэба звяртацца ў Агенцтва па гарантаванай кампенсацыі ўкладаў, таму што наўпрост забраць з банкаў свае ўклады зараз беларусы не могуць.
Валюта як бы ёсць, але яе няма
"У Агенцтва можна звяртацца, калі банк, у якім размешчаны ўклад, праходзіць працэдуру банкруцтва. Агенцтва гарантуе вяртанне ўкладаў толькі ў выпадку, калі адпаведны банк становіцца неплацежаздольным", - растлумачыў былы банкір.
Паводле яго слоў, цяперашняя сітуацыя характарызуецца не праблемай з плацежаздольнасцю, а праблемай з ліквіднасцю, прытым з наяўнай ліквіднасцю ў фінансавых устаноў.
"На самай справе банкі дастаткова бязбольна цяпер гатовы ажыццяўляць безнаяўнае вяртанне сродкаў. Калі вы як укладчык прыйдзеце і папытаеце перавесці свой уклад у іншы банк, з гэтым у большасці банкаў праблем няма", - лічыць Андрэй Жышкевіч.
Пры гэтым ён абмовіўся, што частка банкаў мае абмежаванні з пункту гледжання разлікаў. Гэта датычыцца банкаўскіх устаноў, якія трапілі ў санкцыйныя спісы або адключаныя ад SWIFT.
"У банкаў няма праблем з безнаяўнай валютай. Больш за тое, склаўся такі прэцэдэнт, што Белінвестбанк увёў абмежаванні на прыём укладаў, якія паступаюць безнаяўным шляхам. Гэта значыць яны гавораць: нам безнаяўная валюта не патрэбна. А вось наяўная валюта - гэта аб'ектыўная праблема", - канстатаваў эксперт.
Пасля чаго растлумачыў, банкі не захоўваюць валюту ў наяўным выражэнні, і на рынку абмежаваны прыток наяўных сродкаў, таму што ў дачыненні да еўра ёсць прамое абмежаванне Еўракамісіі, долары адбіраюцца, у тым ліку, таму што ў Расіі ёсць недахоп.
Патрэбен юрыдычны прэцэдэнт
"З пункту гледжання валюты, яна ёсць, а з пункту гледжання атрымаць яе наяўнымі, магчымасці абмежаваны", – асабліва адзначыў былы банкір.
На яго думку, банкі не ўводзяць абмежаванні на вяртанне ўкладаў, а ўводзіць абмежаванні на выкарыстанне такой формы вяртання, як грошы.
"У юрыдычным сэнсе тут была б цікавая спрэчка, калі б нехта з укладчыкаў цяпер паспрабаваў апратэставаць такога кшталту фармат. Але мне здаецца, нельга назваць гэта незаконным, таму што заўсёды ёсць опцыя атрымаць сродкі па безнаяўнасці", - прывёў прыклад Андрэй Жышкевіч.
Прычым ён расказаў, што ў Расіі ўвялі на заканадаўчым узроўні магчымасць вяртання валютных укладаў у нацыянальнай валюце. Для Беларусі на сёньняшні дзень гэта неактуальна.
"У большасці банкаў ёсць валютныя актывы, якія дазваляюць вяртаць валютныя дэпазіты, але на сённяшні дзень толькі безнаяўна", – звярнуў увагу эксперт.
Адток укладаў скончыўся
Прычым ён выказаў меркаванне, што для беларусаў зараз у банках камфортныя дэпазітныя стаўкі (у рублях гэта каля 20%). Стаўка рэфінансавання не абмяжоўвае магчымасці банкаў пры выстаўленні працэнтаў па ўкладах.
"Нацыянальны банк у якасці адной з аператыўных мер адмяніў раней дзеючыя паказчыкі велічынь разліковай рызыкі, якая абмяжоўвала магчымасць банка адхіляцца ад сярэдніх ставак пры ўстанаўленні сваіх ставак. Цяпер у гэтым сэнсе банкі абсалютна самастойныя і прапануюць дастаткова прывабныя ўмовы", - лічыць былы банкір.
Андрэй Жышкевіч выказаў меркаванне, што "пікавыя адтокі ўжо прайшлі. Насельніцтва ва ўмовах крызісу прадэманстравала лагічныя паводзіны і забрала частку валюты, частку рублёў, якія канвертавала па вельмі высокім курсе, а цяпер ён адкаціўся. У гэтым сэнсе падстаў для далейшага зняцця ўкладаў становіцца менш".
Доля еўра і долара будзе сціскацца
Пры гэтым ён сказаў, што ў Беларусі з-за аб'ектыўных прычын будзе расці знешнеэканамічная дзейнасць з Расійскай Федэрацыяй.
"Долары і еўра па сутнасці нам будуць менш патрэбны. Рызыкі назапашвання ліквіднасці ў расійскіх рублях не будзе, таму што перавод яе ў долары або еўра будзе нерацыянальны. Бізнесу не патрэбна валюта, у якой ён не разлічваецца. Чаму ў нас была патрэбнасць у доларах і еўра? Таму што ў гэтых валютах была намінаваная значная доля знешнеэканамічнай дзейнасці", – растлумачыў эксперт.
Паводле яго слоў, цяпер доля разлікаў у валюце будзе сціскацца або па нашай ініцыятыве, або па ініцыятыве бакоў, якія ўводзяць санкцыі.
"Аб'ектыўна патрэбнасць у гэтых валютах будзе станавіцца меншай", - падсумаваў Андрэй Жышкевіч.
>>> Больш актуальных навін – у Telegram-канале Sputnik Беларусь
Таксама на Sputnik:
У Беларусі пачнуць праводзіць таргі кітайскім юанем
Лукашэнка даў прагноз па курсе долара ў Беларусі
Адысці ад долара: эксперт аб бліжэйшых зменах у Расіі і Беларусі