Прыйдзецца зачыняцца: што будзе з коштамі на аўтазапчасткі ў Беларусі?

Услед за санкцыямі, якія паставілі пад пытанне пастаўкі маторнага масла ў рэспубліку, моцна выраслі кошты на аўтазапчасткі. Нават бэушные стартары, генератары, глушыцелі і іншыя "жалязякі", якія заўсёды былі даступныя любому аўтамабілісту, апынуліся пад пагрозай знікнення з рынка. Няўжо таксама дэфіцыт?

Sputnik адправіўся на найбуйны аўтарынак краіны і даведаўся, па чым сёння прадаюць запчасткі, ці ёсць яны ў наяўнасці і ці купляе іх хтосьці ў прынцыпе.

Аўтаразборка рынку "Малінаўка" перажывае не лепшыя часы. Пару гадоў таму па павільёнах аўташроту кідаліся сотні пакупнікоў, зараз іх адзінкі. Зрэшты, калі дэталі суперэксклюзіўныя, знайсці іх таксама ці наўрад атрымаецца. А пра кошты і зусім заікацца не варта - у апошні час яны самавіта падраслі.

Віталь працуе на рынку з 90-х – спачатку як іпэшнік, затым у кампаніі "Аўтапрывоз". Ён памятае часы, калі многія прадаўцы атрымлівалі за аўтазапчасткі вялізную выручку, а за танным таварам ездзілі ў Еўропу. Цяпер паставак з еўрапейскіх краін няма, а ехаць за імі самастойна - бессэнсоўна, запэўнівае суразмоўца.

"Калі ехаць у Італію - а менавіта там можна знайсці адначасова і добрыя, і недарагія запчасткі - 1000 еўра трэба толькі на бензін. А калі матор не возьмеш, за які можна нядрэнна выручыць, то і ехаць няма чаго", - тлумачыць ён.

Па словах прадаўца, запчасткі стала цяжэй прывезці з Еўропы пасля таго, як у Беларусі змянілася мытная палітыка. Калі раней трэба было плаціць за ўвезеныя ў краіну запчасткі (не важна, у якой колькасці), як за адзін груз, то зараз - паштучна.

"Зацішша, тавара няма, але працягваем працаваць. Народ ходзіць - купляе мала. Пытаюцца нават такія бэушные запчасткі, якія знаходзіліся ў звароце не адзін дзясятак гадоў", - апісвае бягучую сітуацыю на рынку Віталь.

"Аўтапрывоз", які да нядаўняга часу быў адным з самых буйных гульцоў на бэушном рынку аўтазапчастак, вырашыў і зусім закрыць усе павільёны на рынку - упаў попыт, распавядае суразмоўца.

"Мы выязджаем адсюль, застанемся толькі на складах", – кажа ён. І дадае: рынак развальваецца прама на вачах. Дэфіцыт і запчастак, і пакупнікоў.

Па словах іншага прадаўца, які таксама даўно працуе ў Малінаўцы, пакупнікі ў асноўным прыходзяць за дэфіцытнымі таварамі, без якіх машына не паедзе, і іх можна дорага прадаць.

"Некаторыя аддаём нават танней, улічваючы цяперашні курс долара. Дапусцім, запчастка каштуе 300 долараў, аддаём за 220. Часам прадаем проста каб прадаць. Пакупнікі - у асноўным беларусы, пастаянныя кліенты, расіян мала стала", - канстатуе мужчына.

Ён сцвярджае, што працаваць на рынку, нягледзячы на ​​крызіс, застаюцца шмат хто. Галоўнае ў гэтай справе - працавітасць і жаданне.

"Але сабе на страту таксама не хочацца гандляваць. Разлічваю, што хутка ўсё будзе добра", – працягвае прадавец аўташроту.

Міхась, які гандлюе стартарамі і генератарамі, раней прадаваў па 20 пазіцый у дзень. Цяпер пашанцуе, калі хоць адзін кліент купіць хоць нешта.

"Адна катэгорыя прадаўцоў возіць тавар з Еўропы, другая - купляе і прадае ў Беларусі, трэцяя, як я, прадае тое, што даўно заляжалася. У мяне апошнія чатыры дні не было ніводнага продажу. А трэба плаціць арэнду за памяшканне - 240 рублёў у месяц. Гэта не лічачы падаткаў і іншых марнаванняў на абслугоўванне тавара. Увогуле, прыходзіцца зводзіць канцы з канцамі", - пацвярджае ён.

Іншы прадавец справядліва заўважае: неўзабаве аўтарынак у Малінаўцы, ва ўсякім разе яго вулічная частка, дзе прадаюць запчасткі б/у і іншы металалом, можа быць і зусім зачынены.

"Прасцей зайсці на "бампер" (спецыялізаваная інтэрнэт-пляцоўка - Sputnik), і там усё купіць. За апошнія два тыдні наогул нікога не было - цяжкавата. Што будзе далей? Напэўна, зачыняцца прыйдзецца", - кажа мужчына.

Маторнае масла - мабыць, адзін з самых адчувальных тавараў да эканамічных санкцый. А пасля сыходу некаторых нафтавых кампаній з Расіі і Беларусі (напрыклад, Shell) - яшчэ неўзабаве і самых дэфіцытных.

Пастаўшчыкі заяўляюць: попыт на масла вырас, а таму вытворцы, не мудрагелячы хітра, вырашылі задраць цэннік. Напрыклад, пяцілітровік сярэднестатыстычнага брэнда падаражэў на 30-40 рублёў. І каб абнавіць масла (гэта трэба рабіць кожныя 10 тысяч кіламетраў прабегу ў залежнасці ад матора), напрыклад, у Mercedes-Benz ML W164, трэба дзве пяцілітровыя каністры. Аддаць за іх па цяперашніх расцэнках давядзецца мінімум 300 рублёў.

Прадавец аўтарынка Аляксандр адзначае: з завозам масла справы ідуць не вельмі, а па некаторых брэндах пастаўкі зусім спыніліся.

"Германія, Францыя, Італія, Фінляндыя і Нідэрланды адмовіліся пастаўляць у Беларусь і Расію масла на ўрадавым узроўні. Бельгія яшчэ крыху пастаўляе. Плюс лагістыка падаражэла на 45%. Тое, што масла не патаннее больш, гэта ўжо абсалютна дакладна", - заяўляе ён.

Эксперты мяркуюць, што з-за дэфіцыту запчастак (у асноўным - новых) многія аўтамабілісты адмовяцца ад паслуг спецыялізаваных станцый тэхабслугоўвання.

"СТАшнікі, вядома, у шоку ад таго, як пастаўшчыкі рэзка ўзнялі цэны. Рынак зараз страхуецца ад таго, каб не апынуцца без наяўнасці тавару наогул. Таму калі людзі купляюць па 200 рублёў або па 300, то навошта прыніжаць? Калі яны будуць прадаваць па 60 рублёў ці танней, заўтра застанемся без тавару", - лічыць аўтаэксперт, галоўны рэдактар ​​і заснавальнік газеты "Аўтадайджэст" Анатоль Шаўчэнка.

Паводле яго слоў, такой праблемы па наяўнасці на рынку бэушных матэрыялаў, як на новыя, пакуль няма. Іншы момант - з-за высокіх коштаў на запчасткі падскочылі цэны на паслугі СТА.

"Выходзіць, што замяніць тармазныя калодкі зараз каштуе не 100 рублёў, а 250", - канстатуе ён.

Эксперт не выключае, што хутка з-за праблем з пастаўкамі і высокімі коштамі на арыгінальныя запчасткі на рынку будзе "суцэльны Кітай", таму многія рынуцца купляць еўрапейскія б/у-запчасткі.

"Гэты рынак завалены прыстойна, "бэушкі" хапае. Вядома, кошт у доларавым эквіваленце не паднімуць (на патрыманыя дэталі). Ці будуць прытрымлівацца курсу - таксама незразумела, паколькі "сёння ён быў 4 рублі, заўтра ўжо 3", - разважае Шаўчэнка.

На яго думку, аўтамабілісты замест СТА пойдуць да гаражных майстроў, каб зэканоміць на рамонце аўто.

Ці пойдуць яны ў гаражы? Мяркую, што так. Таму што калі табе на СТА называюць цану з улікам росту запчастак, ты без штаноў рызыкуеш застацца. У выніку альбо ты будзеш дабіваць машыну, пакуль яна колам не стане, альбо пяройдзеш на грамадскі транспарт", - заключае ён.