Год інцыдэнту з самалётам Ryanair: храналогія пасадкі, прыгавор і жаніцьба

МІНСК, 23 мая – Sputnik. Інцыдэнту з рэйсам з рэйсам Ryanair споўніўся год, да гэтага часу застаецца больш пытанняў, чым адказаў, у тым ліку з расследаваннем абставін экстранай пасадкі лайнера. Sputnik узгадаў храналогію падзеяў.

Лайнер Ryanair 23 мая 2021 года рухаўся па маршруце Афіны – Вільнюс, але экстрана сеў у Нацыянальным аэрапорце Мінск пасля атрымання паведамлення аб мініраванні, якое пазней не пацвердзілася.

У гэты ж дзень з’явілася інфармацыя аб тым, што быў затрыманы заснавальнік прызнанага ў Беларусі экстрэмісцкім Telegram-канала Раман Пратасевіч, які ляцеў на самалёце. Праз некалькі дзён стала вядома і пра затрыманне яго дзяўчыны – расіянкі Сафіі Сапегі.

Еўрапейскі саюз выступіў з заявай аб тым, што беларускія ўлады прымусова пасадзілі ў самалёт, каб затрымаць Пратасевіча, які пасля зробіць шэраг гучных заяваў, як рыхтаваліся і каардынаваліся пратэсты ў Беларусі ў 2020 годзе.

На наступны дзень у Мінску беларускія ўлады арганізавалі вялікі брыфінг, у якім прынялі ўдзел дырэктар Дэпартамента па авіяцыі Мінтранса Арцём Сікорскі, камандуючы ВПС і войскамі СПА генерал Ігар Голуб.

Было заяўлена, што паведамленне аб пагрозе выбуху паступіла па электроннай пошце ад імя арганізацыі "ХАМАС", а лайнер абяцалі ўзарваць над Вільнюсам. Мінск у гэтай сітуацыі дзейнічаў у рамках міжнародных пагадненняў, заявіў кіраўнік дэпартамента. А камандуючы СПА паведаміў, што МіГ-29 быў узняты ў неба для суправаджэння пасажырскага лайнера Ryanair.

Шэраг еўрапейскіх краін асудзіў дзеянні беларускіх улад па прымусовай пасадцы самалёта і заклікаў да расследавання інцыдэнту. Ужо 24 мая лідары краін Еўрасаюза прынялі рашэнне закрыць еўрапейскае неба для самалётаў з Беларусі. Пазней былі ўведзены дадатковыя санкцыі. Да "закрытага неба" далучылася і Украіна.

IKAO пачала расследаванне інцыдэнту, праз некаторы час Беларусь атрымала прамежную справаздачу. Сітуацыя з "закрытым небам" пачала змяняцца – Беларусь пераарыентавала свае палёты на Расію.

У Мінску назвалі гэтую справаздачу ангажаванай – ва ўгоду Захаду, але не здзівіліся гэтай акалічнасці. ICAO будзе дапрацоўваць даклад аб экстранай пасадцы ў Мінску самалёта Ryanair так, каб ён адпавядаў чаканням Захаду, мяркуе Сікорскі.

Ён нагадаў аб тым, што даклад па інцыдэнце быў апублікаваны, аднак не задаволіў некаторыя краіны. Паводле слоў Сікорскага, дакумент быў "разгромным не для нас (Беларусі - Sputnik), а для тых, хто абвінавачваў у перахопе паветранага судна". Кропка ў расследаванне інцыдэнту з самалётам, на якім ляцелі Пратасевіч і Сапега, не пастаўлена.

Гісторыя з экстранай пасадкай авіялайнера адразу ж абрасла гучнымі абставінамі – гэтым рэйсам ляцеў заснавальнік прызнанага ў Беларусі экстрэмісцкім рэсурсам NEXTA Пратасевіч, які да таго часу ўжо быў унесены ў "тэрарыстычны спісак" КДБ Беларусі за тое, што каардынаваў пратэсты ў рэспубліцы ў 2020 годзе.

У дачыненні да яго па некалькіх артыкулах узбуджаны крымінальныя справы за распальванне сацыяльнай варожасці, а таксама за арганізацыю масавых беспарадкаў.

Супраць Сапегі распачалі справу за "зліў" асабістых звестак у інтэрнэт сілавікоў, дэпутатаў і журналістаў. Дзяўчыну, якая каардынавала рэсурс "Чорная кніга Беларусі", прызналі вінаватай і далі 6 год пазбаўлення волі.

Справа Пратасевіча яшчэ расследуецца СК Беларусі, у ёй з’яўляюцца новыя акалічнасці.

Практычна адразу пасля абвяшчэння прыгавору Сапеге Пратасевіч выклаў у сябе ў сацсетках інфармацыю аб тым, што ажаніўся, будучы пад следствам, а на злашчасны рэйс Ryanair яны з Сапегай садзіліся, ужо не з’яўляючыся парай.