Вялікі пост: што можна есці, а што – нельга

Адзін з самых строгіх у царкоўным календары, Вялікі пост доўжыцца сем тыдняў: складаецца з саракадзённай Чатырохдзесятніцы і Перадвелікоднага тыдня. У 2024 годзе посту прытрымліваюцца каталікі з 14 лютага да 30 сакавіка і праваслаўныя – з 18 сакавіка да 4 мая адпаведна. Sputnik распавядае аб дапушчальных і забароненых прадуктах у рацыёне, а таксама аб правілах прыёму ежы.

Пост сімвалізуе цяжкі шлях: каб дабрацца да Вялікадня, вернікі павінны пераадолець яго строгія абмежаванні. Дарэчы, пост закліканы ачысціць як цела, так і душу, таму ўстрымацца давядзецца і ад весялосці.

Вялікі пост быў устаноўлены яшчэ ў часы апосталаў і быў прысвечаны 40-дзённаму знаходжанню Ісуса ў пустыні. Таму і сама структура Вялікага посту пабудавана так, што кожны тыдзень мае свой духоўны сэнс.

Кожны раз, праходзячы Вялікі пост, вернікі падымаюцца па лесвіцы духоўнага ўзыходжання, да вялікай кропкі Уваскрэсення Збавіцеля – Вялікадня.

Вялікі пост нагадвае вернікам аб саракадзённым посце Збавіцеля ў пустыні. Таму першы і апошні тыдзень адрозніваюцца асаблівай строгасцю, як і ў тым, што тычыцца ежы, так і ў духоўным сэнсе.

Богаслужэнні падчас першага тыдня посту становяцца таксама больш строгімі, чым падчас літургічнага года.

Акрамя таго, строгія вялікапосныя службы дапамагаюць вернікам засяродзіцца на пакаянні за ўчыненыя грахі, а таксама нагадваюць аб падзеях, якія папярэднічалі Уваскрэсенню Ісуса Хрыста. Невыпадкова шматвяковай традыцыяй праваслаўнай царквы лічыцца ўступленне ў Вялікі пост пасля таго, як вернікі папросяць адзін у аднаго прабачэння.

Варта адзначыць, што свяшчэннікі раяць звычайным людзям улічваць свой стан здароўя, дзейнасць і звычкі харчавання, пазбягаючы строга забароненага. Падчас Вялікага посту ежа павінна быць простай, аднак адначасова падтрымліваць фізічныя сілы чалавека.

Галоўным чынам усім, хто вырашыць пасціць, у названыя дні забаронена есці ежу жывёльнага паходжання. Да гэтай катэгорыі адносяць любое мяса, малако, яйкі і, зразумела, іншыя прадукты, у складзе якіх яны могуць выявіцца.

Строга забаронены фастфуд, а ласунам давядзецца абысціся без ласункаў і заправы.

Таксама не рэкамендуецца выкарыстоўваць шмат цукру, солі і прыпраў – у выпадку, калі вы не гатовы адмовіцца ад іх зусім, дадавайце іх у малых колькасцях. Смажыць ежу таксама не раяць – варта аддаць перавагу іншым спосабам прыгатавання.

Спісак дапушчальных падчас Вялікага посту прадуктаў харчавання здаецца недастатковым толькі на першы погляд: на справе ж з гэтых прадуктаў можна гатаваць разнастайныя стравы кожны дзень.

Дапушчальна есці такія прадукты, як чорны хлеб і злакавыя перапечкі, розныя крупы, усе бабовыя, грыбы ў розным выглядзе, сезонную агародніну (у прыватнасці, у выглядзе саленняў), сезонную садавіну, сухафрукты, ягаднае варэнне, арэшкі і мёд.

Двойчы за ўвесь пост дазволена папесціць сябе рыбай. Яе можна есці ў святы – у Вербную Нядзелю і на Дабравешчанне.

Сярод спосабаў прыгатавання ежы варта выбраць тушэнне, запяканне, варэнне або апрацоўку парай. Кашы дазволена гатаваць толькі на вадзе і без алею. Рэкамендуем уважліва ставіцца да таго, што, не жадаючы нашкодзіць арганізму, трэба замяніць забаронены ў пост жывёльны бялок раслінным – ён утрымліваецца ў бабовых, арахісе, соі і баклажанах. Супы ў гэты час вараць выключна на булёне з агародніны.

У большасць дзён Вялікага посту дазволена есці толькі раз у дзень. Выключэннем з'яўляюцца выхадныя – у суботу і нядзелю можна паесці двойчы ў дзень. Найбольш строгіх абмежаванняў прыйдзецца прытрымлівацца ў першыя чатыры дні і ў яго апошні тыдзень – Перадвелікодную Сядміцу непасрэдна перад Вялікаднем.

Зусім адмовіцца ад ежы прыйдзецца ў Чысты панядзелак, а таксама ў Вялікую Пятніцу. Яшчэ адзін строгі дзень – першая пятніца Вялікага посту, якая дапускае ўжыванне толькі пшаніцы з цукрам або мёдам.

Дарэчы, любы з дзён мае свае правілы: у панядзелак, сераду і пятніцу варта прытрымлівацца сухаядзення (піць ваду і ўзвары, есці хлеб, а таксама садавіну і агародніну ў волкім выглядзе). У аўторак і чацвер можна есці гарачую ежу, але без масла. У выхадныя да гэтага спіска прадуктаў можна дадаць нішчымны алей.

Ужываць алкаголь падчас Вялікага посту забараняецца (за выключэннем выхадных дзён, калі дапушчальна віно). Нягледзячы на ​​тое, што на працягу сямі тыдняў не забараняецца піць чай і каву, іх ужыванне рэкамендуецца істотна знізіць і аддаць перавагу напоям на аснове садавіны і зёлак.

Дарэчы, прыхільнікам кавы варта задумацца пра тое, што пост мае на ўвазе адмову ад задавальненняў: верагодна, гэта абмежаванне з'явіцца для вас сапраўднай пакорай плоці.