Радаўніца: паходжанне, традыцыі і забароны ў свята

Праваслаўны свет адзначае Радаўніцу, або Дзень памінання памерлых – адно з самых старажытных свят.

Існуе меркаванне, што вытокі гэтага дня бяруць свой пачатак у язычніцкай традыцыі: па адной з версій, паняцце Радаўніцы пайшло ад слова "Род", бо яшчэ ў дахрысціянскія часы ва ўсходніх славян гэтая падзея была звязана з культам продкаў. Аднак існуе і іншае меркаванне, што у аснове назвы гэтага свята ляжыць слова "радасць".

Адзначаць Радаўніцу на дзевяты дзень пасля Вялікадня. Па традыцыі праваслаўнай царквы лічыцца, што душа памерлага праз такі час адпраўляецца на нябёсы.

У аўторак наступнага тыдня пасля Вялікадня, пасля Светлай Сядміцы, у храмах аднаўляюцца памінанні памерлых. Яны не праходзілі ў цэрквах больш за два тыдні – усю Перадвелікодную Сядміцу (тыдзень перад Вялікаднем) і Светлую Сядміцу (тыдзень пасля яе).

А наступныя пасля Вялікадня 40 дзён, на працягу якіх доўжыцца святкаванне, вернікі ў храмах з радасцю ўспамінаюць сваіх памерлых сваякоў.

Штогод у гэтае свята больш за мільён беларусаў ходзяць на могілкі. У праваслаўных храмах на Радаўніцу па традыцыі служаць памінальную літургію і паніхіду.

Праваслаўная царква адмоўна ставіцца да трапез на могілках: асабліва гэта тычыцца ўжывання спіртных напояў, ад чаго зусім лепш адмовіцца.

Таксама ў гэты дзень не варта плакаць, Радаўніца – свята не смутку, а радасці вечнага жыцця, перамогі над смерцю.

У свята можна прывесці магілы блізкіх у парадак. Акрамя таго, у гэты дзень можна працаваць, святкаваць дзень нараджэння, хрысціць дзяцей і выходзіць замуж, але нельга браць шлюб. Аднак гэта не звязана з Радаўніцай: па аўторках шлюб у храмах не здзяйсняецца.

Сярод традыцый гэтага дня – прынясенне ў храм ежы для агульнага памінання памерлых не толькі падчас богаслужэння, але і на трапезе пасля яго.

Іншая традыцыя Радаўніцы – наведванне могілак.

Але галоўнае, раяць свяшчэннікі, памаліцца за памерлага.