Серадзюк: БелАЗ стаў сапраўдным сімвалам Кузбаса

Беларусь і Кемераўскую вобласць Расійскай Федэрацыі звязваюць даўнія партнёрскія адносіны. Двухбаковае пагадненне аб асноўных прынцыпах гандлёва-эканамічнага супрацоўніцтва было падпісана ў кастрычніку 1998 года. Кузбас адзін з найбуйнейшых пакупнікоў беларускіх кар’ерных самазвалаў. На вугальных разрэзах Кемераўскай вобласці задзейнічана больш за тры тысячы адзінак тэхнікі БелАЗ.

Сёння рэгіён зацікаўлены ў сельскагаспадарчай, камунальнай тэхніцы з Беларусі, гарадскім транспарце, тэхналогіях перапрацоўкі мясамалочнай прадукцыі, развіцці сумесных вытворчасцей. Аб новых праектах расійскага рэгіёна і Беларусі расказаў у эксклюзіўным інтэрв’ю агенцтву Sputnik Беларусь губернатар Кемераўскай вобласці Ілья Серадзюк.

– Ні разу не быў у Беларусі, ні разу не быў у Мінску. Вельмі шмат чуў добрых водгукаў ад маіх калег, ад сяброў, хто тут неаднаразова бываў. І так атрымалася, што мой першы візіт звязаны з дзелавымі кантактамі, сустрэчамі ў Беларусі. Таму пакуль удалося паглядзець на вашу краіну з акна аўтамабіля. Але жадаю адзначыць, што вельмі чыста, ахайна, вельмі шмат сучасных будынкаў новай архітэктуры, вельмі шмат зеляніны, прычым бачны і догляд, бо гэтая зеляніна не проста высаджана, а з нейкім такім цікавым дызайнам.

Мне вельмі падабаецца тут. І хацеў бы адзначыць гасціннасць і лагоднасць беларусаў, якія адкрыты для зносін, гатовы ўзаемадзейнічаць.

Я пастараюся абавязкова яшчэ раз прыехаць. Тым больш у нас наладжваюцца ў працэсе перагавораў перспектыўныя ўзаемаадносіны з нашымі партнёрамі, з нашымі калегамі з Беларусі. Ужо запрасілі на выставу "Иннопром", якая будзе ўпершыню праводзіцца ў Мінску. Мы абавязкова накіруем сюды дэлегацыю, я пагляджу, ці будзе магчымасць у мяне гэта ўключыць у свой графік.

– З кампаніяй БелАЗ мы супрацоўнічаем вельмі даўно. Вугальныя прадпрыемствы Кузбаса здабываюць палову ўсяго вугалю, які ёсць у Расіі. А асабліва каштоўных каксаўных марак мы здабываем 65-68%, забяспечваем металургічныя прадпрыемствы краіны і пастаўляем на экспарт. Наогул нашыя кантакты з іншымі краінамі вельмі шырокія. Мы ўзаемадзейнічаем з 89 краінамі, накіроўваем туды сваю прадукцыю.

Вядома, у нас актыўна развіваецца адкрытая вуглездабыча, і там мы выкарыстоўваем тэхніку БелАЗ.

Толькі кантакты па ўзаемадзеянні нашых вугальшчыкаў за апошнія шэсць гадоў дазволілі набыць больш за 1 800 адзінак тэхнікі БелАЗ на нашы вуглездабыўныя прадпрыемствы, тавараабарот толькі па грузапад’ёмных кар’ерных самазвалах і запчастках да іх склаў больш як 4 млрд долараў у эквіваленце.

Мы ўжо пабывалі на заводзе БелАЗ – я сам, дарэчы, у душы машынабудаўнік, у мяне і бацька, і дзед былі машынабудаўнікамі, я разбіраюся ў тым, як вырабляюцца самазвалы, наколькі складана сабраць такую ​​машыну. На БелАЗе ёсць выстава кар’ерных самазвалаў. Мы прыехалі як быццам да сябе, таму што да нас таксама часта прыязджаюць розныя дэлегацыі, і калі мы хочам уявіць і паказаць, што такое Кузбас, мы абавязкова вязем дэлегацыю на той ці іншы кар’ер, на разрэз і паказваем, якая тэхніка буйнагабарытная ў нас выкарыстоўваецца. Гэта, зразумела, БелАЗы.

Што да самай белазаўскай тэхнікі, гэта надзейная машына, гэта машына рознай прадукцыйнасці, пад умовы і задачы нашых вуглездабыўных кампаній. Мы развіваем сёння сумесна з дылерам БелАЗа стварэнне ў Кузбасе сэрвіснага цэнтра, спецыялісты якога выязджаюць у месцы, дзе праводзяцца горныя работы, і калі адбылася нейкая паломка ў машыны БелАЗ, у кар’ернага самазвала, то тут жа на месцы вырабляюць рамонт любой складанасці.

Гэта вельмі зручна. Перакладзем нават на бытавую мову. Раней у кожнага быў тэлевізар. Калі ён раптам ламаўся, мы бралі яго і везлі ў рамонтную майстэрню. Але сёння ўсё наадварот: бытавая тэхніка, якая ёсць у нас дома – пральная машына або пасудамыечная машына, або тэлевізар – у выпадку яе паломкі майстар ужо прыязджае да нас дадому і робіць рамонт. Таму сумесна з БелАЗам мы рэалізоўваем такі новы напрамак, як мабільныя брыгады, якія выязджаюць непасрэдна ў зону работ і ажыццяўляюць рамонт.

Неаднаразова меў зносіны з машыністамі, кіроўцамі БелАЗаў – яны хваляць тэхніку, з кожным годам яна мадэрнізуецца. Да нас часта прыязджаюць прадстаўнікі завода для таго, каб паразмаўляць, зразумець, што трэба ўдасканаліць у машынных механізмах, нейкіх вузлах. Не забываемся таксама пра камфорт працы самога вадзіцеля БелАЗа.

Сучасная кабіна – гэта практычна касмічны карабель, там усё на пультах кіравання: кнопачкі, джойсцікі, кандыцыянер, цёплая печка на выпадак зімовых умоў, мяккае зручнае крэсла, якое амартызуецца і не дае магчымасці стамляцца пры працяглай працы.

Я хачу сказаць, што ў цэлым узаемадзеянне нас не проста задавальняе – мы лічым, што кар’ерны самазвал БелАЗ гэта машына рознай грузападымальнасці, якая даўно зарэкамендавалая сябе і якая адпавядае розным задачам, менавіта як раз для Кузбаса.

– Вы сказалі аб адной з вядучых ВНУ Кузбаса. Цяпер ён называецца Кузбаскі дзяржаўны тэхнічны ўніверсітэт, а мы, будучы студэнтамі, называлі яго мякка, ласкава – палітэх, наш родны палітэх. Гэта альма-матэр для ўсіх інжынерных спецыяльнасцей, асабліва звязаных з горназдабыўной галіной.

Там рыхтуюць спецыялістаў і па падземнай здабычы вугалю, для адкрытых распрацовак, там рыхтуюць электрамеханікаў, рыхтуюць машынабудаўнікоў, аўтамабілістаў, інжынераў, рыхтуюць эколагаў і шмат іншых спецыялістаў. І асноўны спажывец кадраў, якія рыхтуе наша ВНУ, гэта горназдабыўная галіна.

Натуральна, вугальшчыкі цесна ўзаемадзейнічаюць з гэтай ВНУ. Яны даюць магчымасць праходжання практыкі ў сябе на прадпрыемствах, яны забяспечваюць працоўныя месцы і нават часта выступаюць лектарамі для таго, каб студэнты ведалі, чым жыве вытворчасць, каб ужо адразу пасля заканчэння ВНУ малады спецыяліст паступаў на канкрэтнае прадпрыемства і ведаў, што яно з сябе ўяўляе.

Для таго, каб гэтая праца – падрыхтоўка кадраў – вялася на такой сучаснай аснове, многія майстэрні і лабараторыі аснашчаюцца тым абсталяваннем, якое выкарыстоўваецца непасрэдна ў шахце або на разрэзе. Немагчыма змясціць БелАЗ у аўдыторыі, немагчыма ў майстэрні змясціць. Таму ва ўнутраным дворыку ВНУ зроблены лужок, аснашчаны падыходы да яго – там устаноўлены 90-тонны БелАЗ.

Гэта адна з тых папулярных машын, якія выкарыстоўваюцца нашымі вугальшчыкамі. І машына на лужку – яна дзеючая, яна некалькі гадоў працавала ў адной з вядучых кампаній рэгіёна "Кузбассразрезуголь". Яна мае пацёртасці, драпіны – гэта значыць рабочы выгляд, але дазваляе на наглядным прыкладзе праходзіць навучанне, зразумець, як зроблены кар’ерны самазвал: і электрыкам, і тым, хто вывучае гідраўліку, і машынабудаўнікам. І гэты самазвал акрамя таго, што гэта навучальны экспанат, з’яўляецца яшчэ і сімвалам адкрытых горных работ.

У нас паўсюдна на ўсіх прадпрыемствах выкарыстоўваюцца такія машыны, гэта сапраўды так. Дарэчы, у Кузбасе ў многіх гарадах устаноўлены БелАЗы як помнікі, як аўтамабілі, якія грандыёзна выглядаюць, магутныя апараты.

– Мы гатовы. І я вам хачу сказаць, што геаграфія абітурыентаў, якія паступаюць да нас, дастаткова шырокая. Прыемна, што ў тым ліку і з Рэспублікі Беларусь прыязджаюць маладыя людзі, атрымліваюць спецыяльнасць у нашай ВНУ, становяцца кваліфікаванымі спецыялістамі. Таму мы чакаем. Якраз зараз стартуе кампанія па прыёме ў ВНУ, і ў Кузбаскі тэхнічны ўніверсітэт таксама.

– Будучы ў Беларусі, мы ўжо правялі некалькі сустрэч з кіраўнікамі, з прадстаўнікамі прадпрыемстваў, якія вырабляюць іншую, не горназдабыўную тэхніку – гэта тэхніка ў галіне сельскай гаспадаркі, "Гомсельмаш". Дарэчы, у нас каля 10% збожжаўборачных камбайнаў – гэта тэхніка, выпушчаная ў Беларусі. Нам гэтая тэхніка падабаецца. Мы сустракаліся і з іншымі вытворцамі, у тым ліку з тымі, якія вырабляюць тэхніку па ўнясенні ўдабрэнняў у сухім і вільготным выглядзе.

Азнаёміліся з новымі ўзорамі тэхнікі. Безумоўна, мы вельмі цесна супрацоўнічаем з Мінскім трактарным заводам. Трактар ​​"Беларус" у нас паўсюдна – і ў камунальнай гаспадарцы, і на ліквідацыі аварыйных сітуацый, і ў сельскай гаспадарцы, розныя яго мадыфікацыі выкарыстоўваюцца на кожным прадпрыемстве. Гэта значыць для нас тэхніка Мінскага трактарнага завода любімая, зразумелая, рамонтапрыдатная. Актыўна працуем з гэтым прадпрыемствам.

І камунальныя дарожныя машыны – гэта "Амкадор". Мы паўсюль выкарыстоўваем пагрузчыкі вытворчасці гэтай кампаніі. Цяпер новая лінейка з’явілася малой тэхнікі для прыбірання, малых пагрузчыкаў – для прыбірання вуліц прыватнага сектара, расчысткі пад’ездаў да прыпынкаў, пешаходным пераходам. Мы ўсё ж такі жывем у Сібіры. У нас бываюць багатыя ападкі ў выглядзе снегу, мокрага снегу, і гэта трэба своечасова ўсё прыбіраць. Таму камунальныя прадпрыемствы лічаць за лепшае карыстацца тэхнікай кампаніі "Амкадор".

Ну і, вядома ж, Мінскі аўтамабільны завод – МАЗ, які дае магчымасць набываць тэхніку для перавозкі пасажыраў. Як правіла, мы бяром аўтобусы вялікай або асабліва вялікай ёмістасці, гэта значыць 100 + пасажыраў, або аўтобусы-гармонікі. Асноўная тэндэнцыя апошніх гадоў: мы набываем аўтобусы выключна на газавым паліве, і тут МАЗ не стаіць на месцы – яны стварылі шэраг узораў, якія працуюць менавіта на гэтым паліве.

Тэхніка МАЗа надзейная. Жадаю адзначыць, што па нашым заказе яна можа быць укамплектавана або дадатковым кандыцыянерам, паколькі ў летні перыяд у нас досыць горача і душна бывае, і пасажыры просяць, каб быў кандыцыянер у салоне аўтобуса, або дадаткова ўкамплектоўвацца ацяпляльнымі прыборамі, бо ў зімовы перыяд бывае холадна.

Наогул, завод дастаткова гібка рэагуе на патрэбы. І ў рамках апошняга візіту мы правялі перагаворы аб магчымай пастаўцы тэхнікі ў Кузбас у бліжэйшы час. Для гэтага зараз дамовіліся пралічыць фінансавую мадэль лізінгу або крэдытаванне паставак гэтай прадукцыі, і спецыялісты будуць гэтым займацца.

– Мы імкнемся да такога супрацоўніцтва, і ў нас ёсць добры вопыт. У прыватнасці, у Кузбасе ўжо створаны мультыбрэндавы цэнтр па продажы і абслугоўванні тэхнікі "Амкадора", МТЗ, "Гомсельмаша" і іншых прадпрыемстваў. Дылеры даюць магчымасць не проста купіць, а ўжо ў Кузбасе весці рамонт, тэхнічнае абслугоўванне гэтай тэхнікі. У нас ёсць вопыт, калі мы выраблялі на сваіх прадпрыемствах кузавы для БелАЗаў па чарцяжах, зробленых беларускімі партнёрамі.

Сумесныя вытворчасці па асваенні новай тэхнікі вельмі магчымы. Мы ўжо прагаварылі некаторыя пытанні. Сёння мы вязем з-за мяжы, напрыклад, ратракі для ўшчыльнення снегу, для падрыхтоўкі лыжных трас, для бегавых трас, напрыклад, на нашым знакамітым гарналыжным курорце Шэрагеш, дзе з кожным годам расце колькасць турыстаў. Але для абслугоўвання гэтых трас мы набываем тэхніку еўрапейскіх вытворцаў, ці нават гэта канадскія вытворцы. З увядзеннем санкцый стала больш складана з набыццём запчастак і абслугоўваннем гэтай тэхнікі. Выйшаў са строю нейкі рэдуктар або нейкая гідраўліка, і для таго, каб запчастку атрымаць, неабходна чакаць шэсць-сем-восем месяцаў, на самалёце дастаўляць яе з завода-вытворцы.

Мы перакананы: калі мы сумесна асвоім вытворчасць тых жа ратракаў, то гэта адзін з перспектыўных напрамкаў імпартазамяшчэння. Гэта ўзбагаціць нашыя ўзаемныя сувязі, і мы ўпэўнены, што такая тэхніка будзе хутка і эфектыўна абслугоўвацца, як і іншая.

У нас ёсць перспектывы па камунальнай тэхніцы, напрыклад, па тэхніцы для стрыжкі газонаў. Мы з МТЗ правялі перагаворы, агучылі нашы патрэбнасці. Яшчэ цікавы такі напрамак, як вулічныя дарожныя пыласосы. Мы асвоілі ў сябе вытворчасць бункераў і саміх пыласосаў, якія ўвесь пыл дарожную ўсмоктваюць у сябе. Гэта значыць, па сутнасці, такая машына абслугоўвае ўсю вулічна-дарожную сетку – тратуары, праезную частку. Пасадка бункера наладжваецца на тую ж платформу – шасі грузавога аўтамабіля МАЗ. І гэтае супрацоўніцтва можа быць пашырана. Мы можам сумесна ствараць новыя цікавыя прадукты. Аб гэтым зараз якраз і вядзем перагаворы.

– Нягледзячы на ​​тое, што агульнапрынята лічыць Кемераўскую вобласць вуглездабыўнай рэгіёнам, у нас развіта і працягвае актыўна развівацца сельскую гаспадарку. Мы штогод уводзім у абарот па 20 тысяч га дадатковых сельгасугоддзяў. Гэта або кінутыя, або нязручныя для выкарыстання раней землі – тыя, што зараслі дрэвамі, хмызняком.

Традыцыйным напрамкам для Кузбаса з’яўляецца раслінаводства. Мы вырошчваем цвёрдыя гатункі пшаніцы, мы сябе цалкам забяспечваем збожжам для вытворчасці хлеба, для вытворчасці камбікармоў і закладваем свой уласны насенны фонд. У нас добра развіта птушкагадоўля – ёсць некалькі буйных птушкафабрык. За апошні час мы дасягнулі самазабяспечанасці па вытворчасці свініны – у Кузбасе некалькі буйных свінакомплексаў.

Аднак ёсць і дэфіцытныя напрамкі. Нам не хапае магутнасцей для вытворчасці малака і ялавічыны.

Тут мы абмяркоўвалі вопыт і кампетэнцыі, назапашаныя беларускім бокам па перапрацоўцы, каб выпускаць прадукцыю з высокай дададзенай вартасцю, з высокай маржынальнасцю. Беларускі бок зацікаўлены ў набыцці насення рапсу для таго, каб вырабляць з іх алей, паколькі магутнасці па перапрацоўцы ў Беларусі дастаткова развіты. А нам, наадварот, у перспектыве трэба пабудаваць маслаэкстракцыйны завод. Тут у нас магчыма ўзаемадзеянне. У тым ліку, беларускі бок гатоў пабудаваць такі завод для Кузбаса.

Нашае ўзаемадзеянне можа быць у абмене тавараў, прадуктаў харчавання, каўбасных вырабаў, кандытарскіх вырабаў. Тут ужо наладжаны тавараабарот, і тая якасць, якую паўсюдна дэманструюць прадукты харчавання, вырабленыя ў Беларусі, вядома, выклікае павагу і высокі спажывецкі попыт у Кузбасе. Мы гатовы нарошчваць наш тавараабарот, асабліва па тых пазіцыях, якія мы не вырабляем у сябе.

– Вы ведаеце, спачатку, калі фермеры і прадпрыемствы сельгасперапрацоўкі Беларусі заходзілі на наш рынак, яны стваралі асобныя крамы або аддзелы па продажы прадуктаў харчавання з Беларусі. Гэта было неяк незвычайна, але людзі прывыклі да гэтай прадукцыі, асабліва да мясакаўбасных вырабаў, кансерваў – тушонкі, варэння, джэмаў. Таксама прывыклі да малочнай прадукцыі. А пасля ў гэтых аддзелах адпала неабходнасць, паколькі беларуская прадукцыя запоўніла звычайныя харчовыя крамы агульных сетак.

Што тычыцца мяне, маёй сям’і, мы вельмі любім сыры. Ну і, вядома, мясакаўбасная прадукцыя вельмі смачная, натуральная, свежая. І мы дзякуем сельгасвытворцам Рэспублікі Беларусь за такое стаўленне. Прычым бачым, што калі стаіць знак якасці Беларусі, калі стаіць ДАСТ, то гэта дакладна зроблена па самых строгіх правілах.

– Вы ведаеце, скажам так, у закладцы на будучыню, мы прагаворваем адкрыццё прамых авіязносін паміж Мінскам і Кемерава або іншымі аэрапортамі Кузбаса. Развіццё ўзаемнага турпатоку для нас важна. Мы над гэтым працуем.

На першым этапе мы дамовіліся з Брэсцкім аблвыканкамам аб тым, што нашы школьнікі, асабліва па патрыятычнай накіраванасці, могуць прыехаць у Брэст, пабываць на экскурсіях, азнаёміцца ​​з гераічным подзвігам нашых дзядоў і прадзедаў, якія ў найскладанейшых умовах здабылі Перамогу ў Вялікай Айчыннай вайне. У нашых старшакласнікаў, навучэнцаў каледжаў і тэхнікумаў, ды і старэйшага пакалення ёсць попыт на такі патрыятычны турызм.

І ў Кузбасе таксама развіта патрыятычная работа – Рух Першых, "Юнармия". У нас устаноўлена некалькі манументаў, прысвечаных гераічнаму подзвігу савецкага народа ў гады Вялікай Айчыннай вайны. Вы ведаеце, што ў Берліне стаіць помнік Воіну-вызваліцелю. Гэта савецкі воін, які ў адной руцэ трымае меч, а на другой руцэ – выратаваную нямецкую дзяўчынку. Гэты манумент, устаноўлены ў Трэптаў-парку ў сталіцы Германіі, стаў увасабленнем подзвігу нашага земляка-кузбасаўца Мікалая Іванавіча Масалава. Ён быў вельмі сціплым чалавекам. Ён у гады Вялікай Айчыннай вайны быў прызваны ў армію, дайшоў да Берліна і здзейсніў подзвіг, які апісаны ў кнігах, падручніках і сімвалізуе абарону свету.

Сам Мікалай Іванавіч, які пасля вайны доўгія гады працаваў загадчыкам гаспадаркі ў дзіцячым садку, расказваў, што быў бой на вуліцах Берліна, і ён убачыў дзяўчынку. Побач ляжала яе маці, якая загінула, і дзяўчынка плакала – яна баялася ўсяго гэтага жаху. Ён папрасіў сваіх рабят прыкрыць агнём, кінуўся да дзіцяці і выцягнуў яго з-пад абстрэлу. І гэты подзвіг быў увекавечаны манументам у берлінскім Трэптаў-парку.

Калі пачаліся складанасці ў адносінах з нашымі заходнімі краінамі, мы прынялі рашэнне паставіць у сябе ў Кузбасе дакладную копію гэтага помніка і гэтую працу выканалі ў найкароткія тэрміны. Прычым гэта было зроблена на народныя сродкі. Мы выкупілі аўтарскія правы, пабудавалі перад помнікам плошчу, і гэта стала адным з месцаў, куды прыходзіць шмат людзей. Гэтае ключавое месца для патрыятычнага турызму.

Таксама мы гатовы прымаць турыстаў, якія цікавяцца спортам. Дарэчы, мы па спорце вельмі добра ўзаемадзейнічаем з беларускімі партнёрамі, спартыўныя дэлегацыі прыязджаюць у Кузбас, і мы таксама часта наведваем Рэспубліку Беларусь для таго, каб правесці сумесныя спаборніцтвы, паўдзельнічаць у нейкіх вялікіх спартыўных мерапрыемствах.

І гарналыжны курорт Шэрагеш, які вядомы на ўсю Расію, гатоў прымаць беларускіх турыстаў, і мы нарошчваем сёння магутнасці гэтага курорта.

Мы для гэтага спецыяльна нават задумалі і праектуем будаўніцтва аэрапорта паблізу Шарагеш, літаральна прама ў падножжа гары, у дзевяці кіламетрах, каб было зручна – прыляцеў і тут жа апынуўся на гарналыжным курорце. На сёння найбліжэйшы аэрапорт імя нашага земляка, знакамітага Барыса Валянцінавіча Валынава, які лятаў у космас і быў у першым атрадзе касманаўтаў, знаходзіцца ў Новакузнецку. Але ад Новакузнецка да Шэрагеша трэба 2,5 гадзіны ехаць на аўтамабілі па горнай і не заўсёды зручнай дарозе, і мы прынялі рашэнне для павелічэння турыстычнага патоку пабудаваць спецыяльна аэрапорт паблізу ад нашага знакамітага курорта.

– Калі мне ўдасца паміж афіцыйнымі сустрэчамі пабываць, пахадзіць па вуліцах, зайсці ў нейкую сувенірную крамку, я б набыў статуэтку зубра. Гэта жывёла, якая сімвалізуе Беларусь. Я не чуў, каб дзе-небудзь яшчэ была такая вялікая колькасць у дзікім асяроддзі зуброў. Мне здаецца, што менавіта зубр, такая магутная жывёла, характарызуе моц Рэспублікі Беларусь, яе аўтэнтычнасць. Думаю, што такая статуэтка ўпрыгожыла б мой кабінет ці дом.