Горад, які спявае: закуліссе "Славянскага базару"

Міжнародны фестываль мастацтваў "Славянскі базар" ужо доўгі час з’яўляецца часткай культурнага кода не толькі Віцебска, але і ўсёй Беларусі, а дзякуючы свайму маштабу, на тыдзень фестываль ператварае амаль увесь абласны цэнтр у сваю канцэртную пляцоўку.

Карэспандэнт Sputnik прагуляўся па святочных вуліцах і паглядзеў, чым "Славянка" здзіўляе гасцей у гэтым годзе.

Віцебск сустракае "Славянскі базар" ужо 34-ы раз. У апошнія гады ўсё больш мерапрыемстваў фестывалю праходзяць па-за асноўнымі сцэнамі. Зроблена гэта было для таго, каб уцягнуць як мага больш людзей у атмасферу свята.

"Я трэці год запар прыязджаю, і ўсё роўна кожны раз як першы, паколькі пастаянна на фестывалі адбываюцца змены. І заўсёды толькі ў лепшы бок. Шчыра кажучы, зусім не паспяваю абысці ўсе пляцоўкі, якія хацела б наведаць, вельмі маштабнае мерапрыемства", - дзеліцца ўражаннямі Вольга з Гомеля.

Варта заехаць у цэнтр горада і літаральна на кожным кроку чакаюць перформансы, выступленні вулічных мімаў і музыкантаў. У фестывальныя дні ціхі Віцебск не спіць амаль круглыя суткі.

Сёлета і надвор’е нібыта вырашыла дапамагчы арганізатарам: днём гасцей фестывалю радуе сонца, а па начах ідуць ліўні з навальніцамі, асвяжаючы вуліцы.

"Столькі пазітыўных эмоцый, я проста не чакала, хаця сяброўкі даўно ўгаворвалі з’ездзіць на фестываль. Сёння былі ў "Горадзе майстроў" – вочы разбягаюцца, добра, што ўзяла з сабой абмежаваную колькасць грошай, інакш бы ўсё там скупіла", - пажартавала Марына, якая прыехала са Смаленска.

Па словах субяседніцы, яна закахалася ў Віцебск і "Славянскі базар" з першага погляду, таму абавязкова прыедзе на фестываль у наступным годзе.

Калі падчас прагулкі захочацца перакусіць, то да паслуг гасцей фестывалю вялікія фудкорты, прычым, пакаштаваць стравы можна таксама ад кухараў, якія прыехалі ў Віцебск з Расіі.

"Мы ўжо пяты год запар гандлюем на фестывалі, прыехалі да вас з Масквы. Продаж тут добры, а мы пастаянна прывозім з сабой нешта новенькае", - расказаў прадавец аднаго з вулічных кафэ Дзмітрый.

Праўда, як адзначаюць госці свята, трэба быць гатовым да таго, што на фестывальных вуліцах давядзецца пакінуць кругленькую суму, асабліва, калі прыйсці ў гандлёвыя рады разам з дзецьмі.

Адным з адкрыццяў гэтага года стаў Шаміль Сафараў з Казані, які ўжо шмат гадоў выступае на розных фестывалях пад псеўданімам Катрыншчык Шама. У свае 76 гадоў Шама прыехаў з цяжкай катрынкай у Віцебск з Пскова, дзе таксама выступаў на вулічным фестывалі, а праз пару дзён ён паедзе на іншы фестываль у Краснаярск.

Іграе катрыншчык на вуліцах абласнога цэнтра як артыст Фэста вулічнага мастацтва "На сямі вятрах". У Віцебску мужчына ўпершыню, але ўжо мяркуе прыехаць у наступным годзе.

"Я працаваў і дызайнерам, і архітэктарам і дэкаратарам у тэатры, але часта працаваў па дагаворах і не асабліва клапаціўся аб пенсіі, нават не афармляў дакументы, быў кімсьці накшталт фрылансера, таму зараз яна ў мяне невялікая", - адкрыта расказаў катрыншчык.

І вось пасля 15 гадоў на пенсіі, калі зусім "прыпякло", Сафараў стаў думаць, як выйсці з сітуацыі. І раптам мужчыне "стукнула ў галаву", што трэба паспрабаваць майстраваць катрынкі. Так Шаміль Сафараў стаў Катрыншчыкам Шамай.

З таго часу Шама зрабіў пяць электронных катрынак і аднавіў адну механічную. Механічная, па словах субяседніка, самая цяжкая, хоць і электронную насіць з сабой даволі нялёгка.

Катрыншчыка запрасілі на фестываль арганізатары. Па словах Сафарава, у яго практычна ўсё лета распісана наведваннямі розных фестываляў. На пытанне аб тым, ці не цяжка ў такім узросце ездзіць па розных гарадах, Шама сапраўды адказаў, што нялёгка, але вельмі цікава. Да таго ж, прызнаецца артыст, ён адчуў сябе нашмат вальней у фінансавым плане.

"Катрынкі я раблю толькі для сябе. Гэта як скульптура – сядзіш, лепіш. Можна тыдзень не падыходзіць, а потым за пару дзён – бац – і гатова", - дзеліцца субяседнік.

Са сваёй стылізаванай пад даўніну катрынкай Шама стаў адной з галоўных зорак вулічнага "Славянскага базару".

Калі пярэстая і святочная частка "Славянкі" – гэта музыка і майстар-класы, то пра сур’ёзны і важны бок нагадвае пляцоўка МУС. Акцыя "За бяспеку разам" сёлета адзначае своеасаблівае паўналецце – 18 гадоў з моманту свайго стварэння, таму да яе падышлі асабліва маштабна.

У парку Пераможцаў раскінулася самая вялікая пляцоўка за ўсю гісторыю акцыі: ад ратавальнікаў МНС і крыміналістаў да валанцёраў і кінолагаў. Госці могуць паспрабаваць сябе ў ролі следчага, пасядзець за рулём спецмашыны ці паглядзець, як працуюць сабакі "па следзе".

І, калі дзяцей вабяць аўтатрэнажоры, то дарослых – зносіны з інспектарамі і розыгрышы карысных падарункаў. Сёлета галоўны прыз – веласіпед.

"Я думаў, што МУС – гэта строга і сумна. А тут, аказваецца, і дзіцяці цікава, ды і самому прыкольна", - зазначыў бацька дваіх дзяцей з Оршы Сяргей.

Аршанцу асабліва спадабалася тое, як тлумачылі дзецям пра бяспеку ў інтэрнэце, бо "мала хто з дзецьмі пра гэта нармальна гаворыць".

Супрацоўнікі праваахоўных органаў дзяліліся вопытам, паказвалі сучасныя тэхналогіі і нават дазвалялі прымерыць форму. А яшчэ вучылі распазнаваць фэйкі ў навінах і рэагаваць на кіберпагрозы.

Пляцоўка атрымалася не проста вялікай, а вялізнай: ад паласы перашкод для самых маленькіх і скаладрома для старэйшых дзяцей, да ваеннай тэхнікі, ціраў і хуткаснай падрыхтоўкі аўтаматных магазінаў для дарослых.

"Славянскі базар" даўно ўжо перастаў быць проста фестывалем. Ён з’яўляецца культурным маркерам у міжнародным фармаце. Нездарма "Славянка" лічыцца адным з найбуйнейшых фестываляў мастацтваў ва ўсім свеце.

Штогод у рамках фестывалю, адкрываюцца новыя канцэртныя пляцоўкі, праходзяць выставы мастакоў з усяго свету, праводзяцца адукацыйныя праекты для моладзі, а на сцэне выступаюць артысты з розных куткоў планеты.

Нягледзячы на такі грандыёзны маштаб і дзякуючы развіццю вулічнага напрамку, "Славянскі базар" ухітраецца заставацца для многіх гасцей тым самым камфортным фестывалем, дзе можна класна адпачыць усёй сям’ёй і павесяліцца.