З акна парыжскага Дома культуры бачная Эйфелева вежа. У савецкі час цяперашні аграгарадок Парыж у Пастаўскім раёне называлі Навадруцк, але калі вярнулі вёсцы ранейшую назву, тут і вежа з'явілася, і гасцей, якія жадаюць з ёй сфатаграфавацца, стала больш.
У мясцовай бібліятэцы збіраецца клуб "Парыжанка", на ўездзе ў аграгарадок - крама "Парыж". Але усё культурнае жыццё кіпіць не пад Эйфелевай вежай, а ўнутры парыжскага сельскага Дома культуры, дзе ўсё вельмі па-беларуску.
"З вамі на якой мове размаўляць? На рускай або на беларускай?" - пытаецца дырэктар Дома культуры Галіна Іваноўская.
У ДК могуць накрыць сталы на пяцьдзесят чалавек - тут вяскоўцы часта збіраюцца адсвяткаваць Новы год. Ёсць і більярд, і настольны тэніс, і дзевяць гурткоў - і для дзяцей, і для дарослых. Тут працуе клуб па інтарэсах "Сяльчанка", абмяркоўваюць усе - ад выхавання дзяцей да рэцэптаў.
Карэспандэнты Sputnik пабывалі ў парыжскім Доме культуры, паслухалі песні і, седзячы за сталом каля акна з відам на вежу, даведаліся рэцэпт хатняга парыжскага сыру.
Банкет на пяцьдзесят чалавек і настольны тэніс
Калі карэспандэнты Sputnik прыехалі ў парыжскі Дом культуры, прадавец крамы "Парыж" Рыма Собалева як раз рэпетавала песню. Рыме трэба было вяртацца на працу, але яна пагадзілася праспяваць яшчэ раз.
"Проста такое хобі. Аддушына для нас - прыйсці сюды і паспяваць. У мяне разнастайны рэпертуар. Мне і шансон падабаецца, і проста вясёлыя песні. Больш за ўсё людзей у зале збіраецца напярэдадні Новага года. Людзі прыходзяць павесяліцца, адвесці душу перад боем курантаў. Пасля канцэрта пачынаецца дыскатэка, а потым - на працу ", - распавяла Рыма Мікалаеўна, спусціўшыся са сцэны.
Усяго ў парыжскім Доме культуры працуе чатыры чалавекі - дырэктар, мастацкі кіраўнік, акампаніятар і прыбіральшчыца. Прыбіральшчыцай Святлана ў ДК працуе ўсяго два гады, а на гэтай сцэне выступае ўжо дваццаць гадоў. За ролю маці ў спектаклі "Дарогамі жыцця" па Якубу Коласу яна атрымала прыз за лепшую жаночую ролю на раённым конкурсе. У Доме культуры ўспамінаюць - у зале падчас спектакля плакалі.
"Самай плакаць хочацца, калі ўспамінаю, - кажа дырэктар. - Балазе, культура ў нас жыве. Тут танцавальная зала, а там актавая зала для канцэртаў. Нядаўна рабілі агеньчык да Дня маці, потым быў банкет, пасадзілі пяцьдзесят чалавек", - праводзіць экскурсію дырэктар Дома культуры.
Галіна Анатольеўна на сваёй пасадзе ўжо семнаццаць гадоў. А пры клубе правяла ўсе трыццаць. Скончыла швейнае вучылішча, там жа ў народным хоры навучылася і шыць, і спяваць.
"Пры вучылішчы, у якім я вучылася, быў народны хор "Дубравушка". Усе дзяўчынкі былі маладыя, прыгожыя, мы аб'ехалі ўвесь Савецкі Саюз. На танцах пазнаёміліся з мужам, а калі я выйшла з дэкрэтнага адпачынку, замяніла яго на пасадзе мастацкага кіраўніка клуба", - распавяла Галіна Анатольеўна.
У клубе ёсць сталы для більярда і для настольнага тэніса, калісьці на мясцовыя дыскатэкі дзеці прыязджалі на электрычках і нават прыходзілі з суседніх вёсак пешшу. Столікі, за якімі рассаджваюцца падчас святаў госці, зрабіў муж Галіна Анатольеўны. Міхаіл Іваноўскі працуе тут акампаніятарам, часам і сам падымаецца на сцэну, часам ставіць "мінус" для выступу жонкі.
"Мы, парыжскія жанчыны, вельмі працавітыя, любім шыць і вышываць ды прыпевачкі спяваць!" - спявае Галіна Анатольеўна куплет з "Парыжскіх прыпевак", якімі ўразіла ўжо і "Славянскі базар".
Яна прызнае - журналісты ласыя на слова "Парыж", і ледзь чуюць пра "Парыжскія прыпеўкі", тут жа кідаюцца за інтэрв'ю.
Муж дырэктара Міхаіл Здзіслававіч вядзе гурток ігры на гітары. У гуртку ўсяго пяць чалавек, але ў Доме культуры ёсць і бас-гітара, і сола-гітара, і нават сінтэзатар. Рэпертуар выбіраюць самі дзеці. Што ім цікава, то і развучваюць.
"Раней песні былі дваровыя. Збіраліся тут, гітары прыносілі старэнькія, і гралі, а потым стаў навучаць моладзь", - успамінае Міхаіл Іваноўскі.
"Рыхтуем дзяцей, потым яны ад нас уцякаюць, пачынаем зноўку з маленькіх", - кажа яго жонка.
Дырэктар клуба імкнецца трымаць касцяк артыстаў. На сцэне выступаюць і таленавітыя прадаўцы, і работнікі школы, і супрацоўнікі бальніцы, і дзеці. Для тых, хто не мае настрою, у Галіны Анатольеўны ёсць сур'ёзны аргумент.
"Я швачка па адукацыі, абшываю ўсіх удзельнікаў нашых калектываў. Калі кажуць мне - не хачу выступаць, няма настрою, то я ім - ну добра, тады і я вам шыць не буду", - смяецца Галіна Анатольеўна.
"Так жыве Парыж"
У фальклорным клубе пры Доме культуры берагуць традыцыі. На Вялікдзень, напрыклад, ідуць па дварах, бяруць прыгожыя кошыкі, спяваюць і збіраюць яйкі. А перад Новым годам вяскоўцы могуць запрасіць Дзеда марозу і Снягурку. У кабінеце загадчыцы на люстэрку вісяць дзве касы ўнучкі казачнага персанажа. Адна светлая, парадная, для выступлення на сцэне, іншая - цёмная, у такім вобразе Снягурка ходзіць па хатах вяскоўцаў з віншаваннямі.
Часцей за ўсё роля ўнучкі казачнага персанажа дастаецца мастацкаму кіраўніку клуба Марыне Канчэўскай, а Дзеда Мароза доўга шукаць не даводзіцца, на такую ролю згаджаюцца адразу.
"Так жыве Парыж", - кажа дырэктар клуба.
Напярэдадні святаў па вёсках расклейваюць аб'явы і запрашаюць на канцэрт. Вяскоўцаў работнікі культуры ведаюць у твар. Перад святам вёскі мастацкі кіраўнік клуба Марына Лявонаўна абыходзіць дамы, цікавіцца, як пражылі людзі гэты год, і можа спытаць, якая песня ім падабаюцца.
"І праспяваем яе, калі паедзем віншаваць з днём вёскі. Ёсць у нас немаладая цётка Ледзя, яна спявае вельмі добра, а выступаць саромеецца, і гады не дазваляюць. Але калі мы прыязджаем і спяваем яе любімую "За ракой черемуха колышется", яна падпявае", - распавяла Марына Лявонаўна.
І царква ацалела, і ёсць каму вянчаць
"Я деревенская, я деревенская, ты не смотри вокруг, ты погляди сюда! И спеть смогу, и сплясать смогу, а полюблю кого – так навсегда", - спявае кіраўнік сельсавета Ірына Георгіеўна.
Гэтую песню Валянціны Талкуновай любіла мама Ірыны Георгіеўны, у дзяцінстве яна ад рукі запісвала за маці словы песні, а цяпер выступае з ёй на сцэне. Усё ў песні - праўда, запэўнівае старшыня.
"І царква ў нас ацалела, і ёсць каму вянчаць. Гэта ўсё пра нашу вёску. І мужа я сабе знайшла, як у песні і спявала", - распавядае яна.
Спяваць будучы старшыня марыла з дзяцінства - яшчэ да школы з сябрамі ладзіла канцэрты на ганку дома. Прасіла прадстаўляць яе Розай Рымбаевай - проста прыгожа гучала. Потым адвучылася ў Мінску, атрымала філалагічную адукацыю, папрацавала ў мясцовай школе настаўнікам рускай мовы і літаратуры.
"А з 13 сакавіка - старшыня Казлоўшчынскага сельскага савета, які спявае. І не заўсёды часу хапае, і не заўсёды сілы ёсць, але спевы - гэта і зносіны з людзьмі. Мы едзем на свята вёскі з канцэртам, і я магу з людзьмі пагутарыць яшчэ і па працы, едзем на ферму з канцэртам - тое самае. Не толькі словы скажу віншавальныя, але і песню падару ад душы", - кажа Ірына Георгіеўна і з ахвотай згаджаецца праспяваць і для нас.
У Доме культуры кажуць, калі трэба, з канцэртам могуць выехаць хоць заўтра.
"У дзяўчат галасы добрыя. Ёсць шмат напрацовак, так што дзве гадзіны спакойна можам адпрацаваць. Хацелася б яшчэ прыгожай падтанцоўкі, але магчымасці не дазваляюць", - кажа старшыня сельсавета.
"Нам бы людзей пабольш", - згаджаецца Галіна Анатольеўна, калі мы пытаем, чаго не хапае Дому культуры.
Асабліва людна тут у тыя месяцы, калі да бабуль і дзядулям на канікулы прыязджаюць унукі. Пры ДК адкрылі для дзяцей гурток "Умелыя рукі". Прама ў зале можна паглядзець на працы, якія стварылі рабяты. Праўда, тут далёка не ўсё, многае разышлося па ўсёй вёсцы - калі на канцэрт прыходзіць дзіця і бачыць плюшавага персанажа з мультфільма, даводзіцца аддаць цацку з выставы.
У жаночым клубе "Сяльчанка", што збіраецца ў ДК, абмяркоўваюць мужчын, выхаванне дзяцей, размаўляюць пра тое, як засадзіць агарод і прыгатаваць што-небудзь смачнае. Рэцэпту хатняга сыру па-парыжску за абедам супрацоўнікі клуба, ледзь сышоўшы са сцэны, навучылі і карэспандэнта Sputnik. Рэцэпт просты - малако, соль і 50 грам воцату.
"Ды няўжо", - не верым мы.
"Кіпеціце малако, а калі яно згорнецца, дадаеце соль і воцат", - рэкамендуюць у клубе.
Усяго пры Доме культуры працуе дзевяць гурткоў, з іх чатыры дзіцячыя. Усе гурткі бясплатныя, матэрыял Галіна Анатольеўна купляе за свае грошы. Шылі цацкі нават для лялечнага тэатра. Гурткоў хапае, а вось дзяцей мала. У мясцовай школе ўсяго трыццаць вучняў, якіх аўтобус збірае па вёсках, у чатыры гадзіны ім ужо трэба раз'язджацца па хатах.
"Каб моладзь заставалася, каб праца была, каб сем'і былі маладыя. Каб школа наша ніколі не зачыніліся", - распавядае Галіна Анатольеўна пра тое, чаго б ёй хацелася.
