Вера Дашкевіч, Sputnik
У Валенція Ваньковіча дзіўныя адносіны з датамі. Доўгі час лічылася, што ён нарадзіўся зімой. Вікіпедыя дагэтуль сцвярджае, што беларускі мастак з'явіўся на свет 14 лютага. Даследчыкі жыцця Ваньковіча адзначаюць, што блытаніна паўстала збольшага па няведанні, збольшага з-за таго, што 14 лютага адзначаюць дзень Святога Валянціна.
Валенцій Ваньковіч нарадзіўся 12 траўня. І 12 мая праз 42 гады яго не стала.
Полацк, Вільню, Пецярбург
Будучы мастак нарадзіўся ў мястэчку Калюжыцы (цяпер Бярэзінскі раён Мінскай вобласці). Праз пяць гадоў сям'я пераехала ў Мінск — старшы Ваньковіч атрымаў пасаду мінскага суддзі. Валенцій вучыўся спачатку ў Полацкім езуіцкім калегіуме, затым у Віленскім універсітэце.
Першыя ж студэнцкія выставы прынеслі яму прэміі. Яго прызнавалі як партрэтыста. Пазіраваць таленавітаму студэнту згаджалася нават еўрапейская знакамітасць — скрыпач і кампазітар Караль Ліпіньскі. Імя Ліпіньскі ў той час гучала ў адным шэрагу з Паганіні.
Як лепшага выпускніка ўніверсітэта ў 1824 годзе Ваньковіча накіравалі ў Пецярбургскую акадэмію мастацтваў, чатыры гады ў якой апынуліся дзіўна плённымі: Ваньковіч знаёміцца і мае зносіны з Аляксандрам Пушкіным, Васілём Жукоўскім і Пятром Вяземскім, уступае ў шлюб і становіцца бацькам, але галоўнае — паспяхова піша. Яго малюнкі адзначаюць сярэбранымі медалямі Акадэміі мастацтваў, а за кампазіцыю "Подзвіг маладога кіяўляніна пры аблозе Кіева печанегамі ў 968 годзе" ён атрымлівае Малы залаты медаль.
Міцкевіч і Пушкін
Партрэты сваіх знаёмых паэтаў Пушкіна і Міцкевіча Валенцій Ваньковіч пісаў паралельна яшчэ падчас вучобы ў Пецярбургскай акадэміі. Аднак лёс у палотнаў склаўся па-рознаму. Партрэт Пушкіна публіка не прыняла, да 1863 года ён захоўваўся ў мінскім маёнтку мастака ў Вялікі Сляпянцы, а потым знік. У той год маёнтак Ваньковічаў канфіскавалі за ўдзел яго гаспадара, сына мастака, у паўстанні. Аб партрэце Пушкіна захавалася толькі адзін рэчавы напамін — падрыхтоўчы накід Ваньковіча да гэтай карціны.
Партрэт Міцкевіча, наадварот, чакаў грандыёзны поспех. Ваньковіч напісаў паэта на фоне скалы Аюдаг, уражаны "Крымскімі санэтамі", якія Міцкевіч напісаў у спасылцы. Карціна настолькі спадабалася і публіцы, і самому герою, што Ваньковічу прыйшлося выканаць некалькі маляўнічых копій. Адна з чатырох некаторы час захоўвалася ў Беларусі, але потым таксама знікла. Ёсць меркаванне, што зараз яна знаходзіцца ў адным з музеяў Варшавы.
Гістарычны погляд
У 1829 годзе Ваньковіч вярнуўся ў Мінск, працаваў у сваім маёнтку ў Малой Сляпянцы, пісаў партрэты і палотны на гістарычную тэматыку — у прыватнасці, пераасэнсаваў дзіцячыя ўражанні ад падзей 1812 года, калі французскія войскі ўваходзілі ў Мінск. Вынікам гэтых разважанняў сталі карціны "Напалеон каля вогнішча", "Напалеон над картай Еўропы", "Апафеоз Напалеона", "Напалеон на востраве Святой Алены".
У 1830-м Валенцій Ваньковіч ледзь не далучыўся да нацыянальнага паўстання, нават купіў верхавога каня і зброю, але нечакана захварэў.
Потым былі доўгае падарожжа па Еўропе і смерць у Парыжы. Ён памёр ад сардэчнай недастатковасці на руках у свайго даўняга сябра Адама Міцкевіча ва ўзросце 42 гадоў.
Юбілей
З нагоды 215-годдзя са дня нараджэння мастака ў мінскім музеі "Дом Ваньковічаў" 12 мая пройдуць урачыстыя мерапрыемствы — мітынг і ўскладанне кветак да помніка жывапісца.
Затым дзеянне перамясціцца ў музычную гасцёўню музея, дзе адбудзецца канцэрт салістаў Беларускай дзяржаўнай філармоніі. Акрамя таго, гасцям вечара будзе прадстаўлена першая мастацкая кніга, прысвечаная Ваньковічу. Аповесць "Сярэбраныя таполі" прэзентуе аўтар беларускі пісьменнік Яўген Хвалей, паведаміў Sputnik загадчык філіяла Музей "Дом Ваньковічаў" Сяргей Вечар.
Зараз у Беларусі знаходзіцца адзіная карціна Валенція Ваньковіча "Партрэт паэта Томаша Зана", якую ў 2013 годзе на аўкцыёне набыў у прыватнага расійскага калекцыянера ААТ "Белгазпрамбанк".
