Піянеры: ад скаўтызму да камунізму

© Sputnik / Яўген Біятаў / Перайсці ў медыябанкПіянеры нясуць кветкі да маўзалея Леніна
Піянеры нясуць кветкі да маўзалея Леніна - Sputnik Беларусь
Падпісацца
Усесаюзнай піянерскай арганізацыі імя Леніна 19 мая спаўняецца 93 гады са дня заснавання

МІНСК, 19 мая — Sputnik. Усесаюзная піянерская арганізацыя імя У. І. Леніна — масавая дзіцячая арганізацыя ў СССР. Была ўтворана рашэннем Усерасійскай канферэнцыі камсамола 19 мая 1922 года, з тых часоў 19 мая адзначаецца як Дзень піянерыі.

Вытокі піянерскага руху ляжаць у скаўтынге. У 1917 годзе ў Расіі існавала разгалінаваная сетка дзіцячых скаўцкіх арганізацый; усяго скаўтаў было каля 50 тысяч. Ва ўмовах распачаўшайся Грамадзянскай вайны скаўты дапамагалі шукаць бездаглядных дзяцей, арганізоўвалі атрады дзіцячай міліцыі і аказвалі сацыяльную дапамогу. Пры гэтым на тэрыторыі будучай СССР скаўцкі рух распаўся на некалькі накірункаў.

Так, калі Маскоўскі атрад В. А. Папова стараўся заставацца на традыцыйных прынцыпах Бадэн-Паўэла, то ў шэрагу гарадоў паўсталі аб'яднання так званых "Лясных братоў" — следапытаў лесу; нарэшце, у скаутызме паўсталі прасавецкія тэндэнцыі.

Найбольш бачна іх выразіў скаўцкі лідэр РСФСР і Далёкаўсходняй рэспублікі Інакенцій Жукаў (былы сакратар таварыства "Рускі скаўт"), які заклікаў стварыць Сусветная рыцарства і Працоўнае братэрства скаўтаў на базе працы і любові адзін да аднаго і ўсяму свету, заклікаючы да цеснага супрацоўніцтва скаутызма з камсамолам.

Адначасова, у камуністычных колах стала адчувацца неабходнасць стварыць уласную, камуністычную арганізацыю для працы з дзецьмі. Ідэя была сфармуляваная Н. К. Крупскай, якая ў  лістападзе 1921 года некалькі разоў выступіла з дакладам "Аб бойскаутызме", у якім прапанавала камсамолу ўзяць на ўзбраенне скаўцкія метады і стварыць дзіцячую арганізацыю, "скаўцкую па форме і камуністычную па змесце".

Кіраўнікі камсамола першапачаткова вельмі негатыўна ставіцца да скаутызму, аднак пасля выступу Крупскай на бюро ЦК РКСМ (29 лістапада) для абмеркавання пытання "аб прымяненні скаутызма для выхавання рабочай моладзі і дзяцей" была створана спецыяльная камісія. У камісію быў прадстаўлены падрабязны даклад І. Жукава.

10 снежня 1921 года па дакладзе камісіі было прынята станоўчае рашэнне Бюро, і пачаліся пошукі канкрэтных арганізацыйных формаў. У пачатку 1922 была вылучана ідэя аб ужыванні скаўцкіх метадаў не сярод камсамольцаў, а сярод дзяцей і стварэння дзіцячага камуністычнага руху (ДКД). І. Жукаў прапанаваў для новай арганізацыі назву «піянеры» (запазычанае з практыкі піянерынга Сетана-Томпсана). Сімвалы яе ўяўлялі сабой некалькі змененую скаўцкую сімволіку: чырвоны гальштук (замест зялёнага), белая (замест зялёнай) блуза, скаўцкі дэвіз "Будзь гатовы!" і скаўцкі ж адказ на яго "Заўжды гатовы!".

 Ад скаутызма ў піянерскай арганізацыі захаваліся гульнявыя формы выхаваўчай працы з дзецьмі, арганізацыя дзяцей па атрадах, інстытут важатых, зборы ля вогнішча, элементы сімволікі (напрыклад, тры пялёстка лілеі скаўцкага значка ў піянерскім значку замянілі тры мовы полымя вогнішча, тры канца сталага чырвоным піянерскага гальштука сталі азначаць тры пакаленні: піянераў, камсамольцаў і камуністаў). Захаваўся таксама скаўцкі заклік "Будзь гатовы!" са змяненнем яго накіраванасці на барацьбу за вызваленне працоўных і сялян усяго свету.

2 сакавіка пры ЦК РКСМ было створана часовае бюро дзіцячых груп з задачай распрацаваць статут, які і быў прадстаўлены ў маі на II Усерасійскай канферэнцыі ВЛКСМ.

"Прымаючы пад увагу настойлівую неабходнасць самаарганізацыі пралетарскіх дзяцей, Усерасійская канферэнцыя даручае ЦК распрацаваць пытанне аб дзіцячым руху і прымяненні ў ім рэарганізаванай сістэмы "Скаўтынг", — казалася ў рэзалюцыі ад 19 мая.

 На працягу 1922 года пачалі ўзнікаць піянерскія атрады ў цэлым шэрагу гарадоў і паселішчаў. Са снежня першыя піянерскія атрады з'явіліся ў Петраградзе. 21 студзеня 1924 г, у дзень смерці Леніна, рашэннем ЦК РКСМ арганізацыі было прысвоена імя Леніна, а ў сакавіку 1926 ўстаноўлена афіцыйную назву — Усесаюзная піянерская арганізацыя ім. У. І. Леніна (захоўваецца за арганізацыяй да канца яе існавання).

Стужка навiн
0