Жыхары беларуска-латвійскага памежжа - аб плоце і жыцці

© Sputnik / Виктор ТолочкоПункт пропуску Грыгараўшчына на беларуска-латвійскай мяжы
Пункт пропуску Грыгараўшчына на беларуска-латвійскай мяжы - Sputnik Беларусь
Падпісацца
Навошта патрэбен плот, калі колькасць нелегальных хадакоў праз мяжу і так скарачаецца, а таксама чаму латвійцы часцей ездзяць да беларускіх сваякоў, чым беларусы ў Латвію, Sputnik высвятляў на месцы - у прыгранічных вёсках Верхнядзвінскага раёна.

ВЕРХНЕДЗВІНСКІ Р-Н, 16 сак — Sputnik. Навіна аб тым, што Латвія плануе будаваць на мяжы з Беларуссю плот, у памежных вёсках успрынялі, здаецца, даволі спакойна.

Сам сабе адзначылі, што гэта не па-суседску, але нейкіх істотных праблем не ўбачылі.

"Бог іх ведае. Кажуць, праз нашу мяжу ходзяць шмат, па тэлевізары распавядаюць. І Расія вось ад нас мяжу зрабіла. Ну, напэўна, так трэба. Мы ж не разумеем у гэтым, гэта ж палітыка", — прызналася ў інтэрв'ю Sputnik жыхарка вёскі Шармухі Верхнядзвінскага раёна Людміла Андрэева.

© Sputnik / Виктор ТолочкоВалянціна Фёдарава ўпэненая, што на мяжы спакойна
Валентина Федорова уверена - в последние лет 10 на границе все спокойно - Sputnik Беларусь
Валянціна Фёдарава ўпэненая, што на мяжы спакойна

Ад Шармух да мяжы 7 кіламетраў. У 90-я, успамінаюць мясцовыя, да іх перыядычна стукаліся незнаёмцы з просьбай паказаць дарогу "на Латвію".

"Я ў 95-м сюды прыехала. І вось першыя гады былі такія. Бывала, заходзяць:" Як прайсці, як абысці? "Я кажу: выходзьце на дарогу, і ідзіце да памежнікаў, яны вам там падкажуць. Але ў апошнія гадоў 10 такіх ужо не стала ", — распавяла жыхарка Шармух Валянціна Фёдарава.

Балтыйскі напрамак губляе былую папулярнасць

Да апошняга часу балтыйскі напрамак быў папулярны ў нелегалаў. Мяжу тут пачалі ўладкоўваць толькі 25 гадоў таму і, зразумела, што па абсталяванасці яна пакуль саступае беларуска-польскаму участку.

© Sputnik / Виктор ТолочкоКПП Грыгараўшчына на беларуска-латвійскай мяжы
Контрольно-пропускной пункт на погранпереходе  - Sputnik Беларусь
КПП Грыгараўшчына на беларуска-латвійскай мяжы

"На польскім напрамку захаваўся шэраг інжынерна-тэхнічных збудаванняў яшчэ з савецкіх часоў. Яны падтрымліваюцца, мадэрнізаваны. І ў цэлым, там мяжа прыкрытая некалькі лепш. Але час не стаіць на месцы. На прыбалтыйскім напрамку ўсе гэтыя гады вялася вялікая праца па абсталяванні участкаў мяжы сучаснымі сігналізацыйнымі комплексамі", — удакладніў афіцыйны прадстаўнік Дзяржаўнага памежнага камітэта Беларусі Антон Бычкоўскі.

© Sputnik / Виктор ТолочкоУ памежнай зоне абавязкова правяраюць дакументы
Проверка документов - обязательное мероприятие в пограничной зоне - Sputnik Беларусь
У памежнай зоне абавязкова правяраюць дакументы

Па сутнасці, ствараецца і пастаянна ўдасканальваецца аўтаматызаваная сістэма, якая пры дапамозе відэакамер, цеплавізараў, радыёлакацыйных станцый і іншых разумных тэхсродкаў дазваляе адсочваць сітуацыю на мяжы ў рэжыме рэальнага часу.

Плюс выкарыстоўваюцца традыцыйныя сродкі кантролю — у выглядзе кантрольна-следавай паласы, пагранічных пастоў і нарадаў, а таксама цеснага ўзаемадзеяння з мясцовым насельніцтвам. Як вынік за апошні год колькасць затрыманых парушальнікаў мяжы скарацілася ў разы.

© Sputnik / Виктор ТолочкоКантрольна-следавая паласа
На контрольно-следовой полосе - Sputnik Беларусь
Кантрольна-следавая паласа

"У мінулым годзе на латвійскім участку было затрымана ўсяго 42 парушальніка дзяржаўнай мяжы. Тады як у 2015 годзе такіх было 113 чалавек", — сказаў Бычкоўскі. І дадаў, што часцей за ўсё праз беларуска-латвійскую мяжу ў пошуках лепшага жыцця ідуць в'етнамцы, радзей грамадзяне Грузіі, Ірана і Ірака.

Парушальнікі і праваднікі

У неафіцыйнай "памежнай сталіцы" раёну — вёсцы Бігасава жыве больш за 1700 чалавек. З працай у апошні час тут не вельмі, моладзь з'язджае, прызнаецца старшыня Бігасаўскага сельскага выканкама, але ён не змог успомніць, каб хто-небудзь з мясцовых рызыкнуў падпрацаваць правадніком для нелегалаў.

"Колькі я жыву, а жыву я тут з 1993-го, быў усяго толькі адзін факт парушэння мясцовымі жыхарамі, якія спрыялі праходу або провадам. Гэта было вельмі даўно. Нашы людзі, нягледзячы на цяжкае жыццё, разумеюць, што такое мяжа і адэкватна ўспрымаюць сітуацыю ", — распавёў старшыня сельскага выканкаму Уладзімір Ходас.

© Sputnik / Виктор ТолочкоСтаршыня Бігасаўскага сельскага савета Уладзімір Ходас
Председатель Бигосовского сельского исполкома Владимир Ходос - Sputnik Беларусь
Старшыня Бігасаўскага сельскага савета Уладзімір Ходас

Праваднікамі ў апошнія гады, па словах памежнікаў, выступаюць часцей за ўсё выхадцы з Чачні.

"У апошні час затрымліваюцца выхадцы з Чачэнскай рэспублікі, якія ў мінулым з'яўляліся ўдзельнікамі баявых дзеянняў. І як яны самі кажуць, губляць ім не было чаго, а працаваць яны не прывыклі. Такім чынам, яны спрабавалі зарабляць грашовыя сродкі", — распавёў афіцыйны прадстаўнік Полацкага памежнага атрада Дзяніс Глябко.

Праз балота і ўздоўж чыгункі

Самыя адважныя нелегалы, распавядалі памежнікі, пад'язджалі практычна да мяжы на таксі і пачыналі шукаць абыходныя шляхі. Самыя асцярожныя імкнуцца рухацца ўздоўж чыгуначных шляхоў, аўтатрас і ракі. Былі і такія, хто спадзяваўся праскочыць цераз балота.

© Sputnik / Виктор ТолочкоПачатак памежнай паласы
Въезд на пограничную полосу - Sputnik Беларусь
Пачатак памежнай паласы

"Шаблонаў у парушальнікаў дзяржмяжы няма. Адпаведна сітуацыі па затрыманню непадобныя. Аўтамабіль можа быць спынены і на міжнароднай трасе. У іншай сітуацыі нелегалаў могуць высачыць за некалькі дзесяткаў кіламетраў, і затрымаць калі яны будуць набліжацца да дзяржмяжы пешшу па перасечанай мясцовасці. І там, і там спрацоўваюць і мясцовае насельніцтва, і нашы відэакамеры, і шэраг сістэм інжынернага кірунку ", — распавёў Глябко.

Як няма шаблонаў у парушальнікаў, так няма шаблонаў і ў памежнікаў: ні ў працы, ні ва ўладкаванні памежнай паласы. Ёсць добрае паразуменне і шчыльнае супрацоўніцтва з латвійскімі калегамі.

Таму плот, які плануюць будаваць латвійцы, беларускія памежнікі ўспрымаюць, як яшчэ адна нагода сказаць патэнцыйным нелегалам: нават не варта спрабаваць.

© Sputnik / Виктор ТолочкоЧасцей у Беларусь прыязджаюць госці з Латвіі, чым наадварот
Жители приграничной деревни признаются, что в Латвию выбираются не часто - чаще к ним приезжают - Sputnik Беларусь
Часцей у Беларусь прыязджаюць госці з Латвіі, чым наадварот

"Чым больш перашкод на шляху нелегальнай міграцыі, тым лепш і больш эфектыўна ажыццяўляецца ахова дзяржаўнай мяжы, тым вышэй узровень нацыянальнай і рэгіянальнай бяспекі. Мяжа ж ахоўваецца з двух бакоў. І без выразнага выбудаванага механізму ўзаемадзеяння беларускіх і латвійскіх памежнікаў, дасягнуць жаданых вынікаў было б складана. А ў нас гэта ўзаемадзеянне ёсць", — падкрэсліў афіцыйны прадстаўнік Дзяржаўнага пагранічнага камітэта Беларусі Антон Бычкоўскі.

Кантактам мяшае не плот, а адсутнасць грошай

Мясцовыя, вядома, з настальгіяй успамінаюць часы, калі ездзілі ў Даўгаўпілс на аўтобусе без усялякіх пашпартоў. Але дзеля справядлівасці ў іх і цяпер больш магчымасцяў бачыць латвійскіх сваякоў, чым у тых, хто жыве каля літоўскай або польскай мяжы.

З Латвіяй дзейнічае рэжым малога памежнага руху і адпаведна спрошчаны парадак перасячэння мяжы.

"Што вы? Больш за 20 гадоў там не была. Дорага. Гэта ж трэба ў Віцебск ехаць, потым прыедзеш на мяжу, даказвай, што не вярблюд. Для маладых, можа, што і спрасцілі, а для нас, старых, нічога", — паскардзілася жыхарка Шармух Валянціна Фёдарава.

© Sputnik / Виктор ТолочкоЖыхарка Шамрух Людміла Андрэева не была ў Латвіі ўжо 20 год
Жительница Шамрух Людмила Андреева хоть и живет от Латвии всего в 9 километрах, была там больше 20 лет назад - Sputnik Беларусь
Жыхарка Шамрух Людміла Андрэева не была ў Латвіі ўжо 20 год

Яе суседка Людміла Андрэева кажа, што была ў Даўгаўпілсе год таму, ездзіла выступаць разам з вясковым ансамблем. Сама не ездзіць — няма грошай.

"Адносіны з латышамі у нас нармальныя. А чаго нам з імі сварыцца? Мы ж увесь час дружна жылі. Гэта ж толькі што падзялілі нас межамі гэтымі, раз'ядналі людзей. Я не хачу гаварыць на гэтую ўладу нічога дрэннага, але мне больш тая ўлада падабалася і тое жыццё. Вось куды пенсіянерцы звярнуцца па дапамогу? Зараз нікуды не звернешся, ні да каго. Табе ніхто нічым не дапаможа, толькі наабяцаюць. А раней абяцалі і дапамагалі", — кажа са скрухай Андрэева.

Памежнікі пацвярджаюць: латвійцы больш актыўна карыстаюцца магчымасцямі спрошчанага пропуску. Але тлумачаць тым, што, па-першае, з таго боку мяжы больш гарадоў, а па-другое цэны ў Беларусі ніжэй.

© Sputnik / Виктор ТолочкоГаліна Трубач (злева) пражыла 40 гадоў у Латвіі - зараз жыве ў Беларусі
Галина Трубач (слева) прожила 40 лет в Латвии - сейчас живет в Беларуси  - Sputnik Беларусь
Галіна Трубач (злева) пражыла 40 гадоў у Латвіі - зараз жыве ў Беларусі

"Не хвалюйцеся за нас. Усё ў нас нармальна. Мы працуем. А хто працуе, той жыве. Дзе лепш жывецца, у Беларусі ці Латвіі?.. Нам тут добра. Я там 40 гадоў пражыла. А зараз тут. І мне тут добра. А дзецям там добра, прыязджаюць прыбраныя. Падарункі купляюць, але ніколі не скажуць, колькі каштуюць. Яны таксама не скардзяцца, клічуць да сябе. Але мне некалі ездзіць, у мяне агарод", — падвяла вынік вечнай спрэчцы, дзе лепш, яшчэ адна сталая жыхарка Бігасава Галіна Трубач.

Стужка навiн
0