https://bel.sputnik.by/20200425/Pravaps-zapazychanykh-mna--prozvshcha-monaya-khvlnka-na-Sputnik-1038445217.html

Правапіс запазычаных імёнаў і прозвішчаў: моўная хвілінка са Sputnik

Правапіс запазычаных імёнаў і прозвішчаў: моўная хвілінка са Sputnik

Sputnik Беларусь

У даведках для школьнікаў і іх бацькоў Sputnik разглядае правілы і найбольш складаныя аспекты вывучэння беларускай мовы. Сёння наша тэма – правапіс запазычаных... 25.04.2020, Sputnik Беларусь

2020-04-25T13:08+0300

2020-04-25T13:08+0300

2020-04-25T10:42+0300

грамадства

цiкавосткi

культура

беларуская мова

школа

https://cdnn11.img.sputnik.by/img/103404/73/1034047398_0:0:3499:1979_1920x0_80_0_0_1afde585ba57e071ac3b5aa8788a46b4.jpg

У апошні час у наш штодзённы лексікон уваходзіць усё больш замежных імёнаў і прозвішчаў: гэта і папулярныя спевакі, і галівудскія зоркі, і палітычныя дзеячы, і нават суседзі па парце, якіх бацькі вырашылі назваць на заходні лад. Галоўная складанасць палягае ў тым, як усе гэтыя прыгожыя імёны правільна перадаюцца сродкамі беларускай мовы.Аканне, яканне, дзеканне і цеканнеБеларускае яканне адбываецца ў імёнах і прозвішчах, запазычаных са славянскіх моў, або тых, якія прыйшлі ў славянскія мовы ўжо даўно, звычайна з грэчаскай: Аляксей, Святлана, Ямеля. Выключэнне складаюць імёны, у якіх літара е ідзе пасля зычных г, к, х: Германіка, Кедышка.Ненаціскны гук [э] ў беларускай мове пераходзіць у а: Тарас Шаўчэнка.Спалучэнне літар дз і літара ц, па правілах, пішуцца ў адпаведнасці з літаратурным маўленнем: Аляксандр Дзюма, але Даніэль Дэфо; Стэфан, але Сцяпан. У выпадку, калі сумняваецеся, лепш звярнуцца да слоўніка. У выпадку, калі імя або прозвішча яшчэ не паспела з'явіцца ў ім, застаецца толькі абапірацца на агульныя тэндэнцыі ў мове. Таксама, калі імя англійскае, можна паглядзець, як гучыць тое ці іншае спалучэнне літар у англійскай транскрыпцыі: Джоні Дэп, Дэні ДэВіта, Крысціна Рычы, Джэймс Марцін і гэтак далей. Перад мяккім гукам [в'] заўсёды пішацца ц: Мацвіенка, Цвігі.  Перадача спалучэнняў галосных і галосных з йПра тое, як правільна перадаць у беларускай мове спалучэнні галосных иа, ие, ио/йо, йа, йе, мы ўжо пісалі ў адным з папярэдніх матэрыялаў. Нагадаем, што на пісьме яны перадаюцца адпаведна як:У і ў нескладоваеЛітара в будзе чаргавацца з ў у сярэдзіне і на канцы слова: Аўрам, Гаўрыіл. Выключэнне складаюць замежныя прозвішчы, якія ўтварыліся ад слова queen (каралева): Аляксандр МакКуін.Выпадзенне і падваенне зычныхУ спалучэнні дт літара д на канцы запазычаных слоў выпадае: лейтэнант Шміт. Спалучэнні здн і лнц перадаюцца адпаведна як зн і нц: Анатоль Пазняк, Гаген Сонцаў.Прыстаўныя літарыПрыстаўная літара в з'яўляецца перад ненаціскным о на пачатку слоў і перад у і часам націскным о ў сярэдзіне: Вольга, Навум, Лявон.  Мяккі знак і апострафРаздзяляльны мяккі знак будзе пісацца пасля зычных л, с, ц, дз і н і з, калі яны не ўваходзяць у прыстаўку, перад літарамі е, ё, і, ю, я: Мальер, Карпанцье, а таксама перад суфіксамі -еў-/-ев- у прозвішчах, утвораных ад імёнаў, якія заканчваюцца на –ій/-ый: Афанасьеў, Васільеў. Выключэнне складаюць славянскія імёны па бацьку, якія ўтварыліся ад імёнаў, якія заканчваюцца на мяккі знак: Васіль – Васілевіч.Апосраф ставіцца ў сярэдзіне слова пасля губных, заднеязычных, зубных і р (калі вы забыліся, гэта адпаведна б, в, м, п, ф; г, к, х; д, т) перад літарамі е, ё, і, ю, я: Ар'ян, Б'янка.

https://bel.sputnik.by/20181029/Sklanenne-belaruskkh-prozvshcha-monaya-khvlnka-na-Sputnik-1038363604.html

https://bel.sputnik.by/20200422/Monaya-khvlnka-na-Sputnik-sprazhenne-dzeyaslova--yago-formy-1038284771.html

https://bel.sputnik.by/20230329/tehst-yakoga-rodu-nazounik-u-belaruskaj-move-1038046400.html

2020

Навіны

ru_BY

грамадства, цiкавосткi, культура, беларуская мова, школа