https://bel.sputnik.by/20151015/1017882920.html
Дзе закапаная сабака Лазуткіна: экскурсія па месцах "Паліталогіі"
Дзе закапаная сабака Лазуткіна: экскурсія па месцах "Паліталогіі"
Sputnik Беларусь
Прагулкі па Мінску, замацаванаму ў сучаснай айчыннай літаратуры, працягваем Масюкоўшчынай. Андрэй Лазуткін распавёў Sputnik, што агульнага паміж пісьменнікамі... 15.10.2015, Sputnik Беларусь
2015-10-15T10:53+0300
2015-10-15T10:53+0300
2023-04-19T14:05+0300
меркаванне
культура
мінск
мінск у творах беларускіх пісьменнікаў
асоба
андрэй лазуткін
беларусь
https://cdnn11.img.sputnik.by/img/101788/08/1017880818_0:64:1200:739_1920x0_80_0_0_86fe9d80c7d18a2063faeb2cc5cae3d9.jpg
Алена Васільева, Sputnik.Штотыднёвыя прагулкі па Мінску з пісьменнікамі, якія ў рознай ступені пафасу Мінск жа і апелі, працягваем ў Масюкоўшчыне, да якой у розны час з невядомых прычын цягнула літаратараў.— Калі пайсці направа, выйдзем да дзявятай школы — там у васьмідзесятых вучыўся Адам Глобус. У кніжцы «Толькі не гавары маёй маме» (1995) Глобус расказваў, як мучыў ката па дарозе ў школу. Раптам вырашыў адчуць сябе мужчынам і забіць жывёлу — маўляў, калі я мужык, я яго грохну. Быў ён тады, здаецца, пяцікласнікам. Па Уладзіміру Някляеву праехаліся ўсе, а ката Глобуса не заўважылі, — аднаўляе справядлівасць Лазуткін, але направа да Глобуса мы не ідзем, таму што калі пайсці налева, то можна ўбачыць ДК камбіната "Сукно", у якім у снежні 1994 выступаў Лімонаў.ДК, у якім выступаў ЛімонаўНе з імперскіх поглядаў, але прытрымліваючыся ірацыянальнага жадання пабываць там, дзе дваццаць гадоў таму пабываў Эдзічка, мы выбіраем паміж Глобусам і Лімонавым — рускага нацбола.— Калі Лімонаў прыехаў у Мінск, мне было паўтара гады. Я мог бы сказаць цяпер, што мяне прынеслі на сустрэчу з Лімонавым, далі Эдзічку патрымаць дзіця — і з тых часоў закруцілася мая літаратурная кар'ера, але не. Я вадзіў да гэтага месца дзяўчат, і з пахабным контркультурным выглядам распавядаў: "Девушка, а вот тут был Лимонов!" — пачынае экскурсію Лазуткін.Зрэшты, на Эдзічку дзяўчаты аказваліся не кідкія і, як правіла, не ведалі, хто такі Лімонаў. Дарэчы, складаную сістэму ўзаемаадносінаў у трохкутніку "Лімонаў, дзяўчыны, Лазуткін" апошні вычарпальна апісаў у сваёй "Паліталогіі", якая без асаблівага шуму выйшла ў выдавецтве Логвінава ў траўні гэтага года. І хоць, на погляд самога Лазуткіна, "Паліталогія" атрымалася лепш, чым дэбютная кніга "Палігон", рэцэнзій і водгукаў яна набрала менш.— Я слаба ўваходны ў тусоўку нашых пісьменнікаў, дзе асобныя людзі дзіка загналіся самі на сабе. Вось, калі я хадзіў у дзіцячы садок, то рабіў фігуркі з шышак, лайна і палак. Адну шышку, другую зрабіў — і паклаў на палічку. Таксама, як з літаратурай — зрабіў шышку, паставіў на паліцу і радуйся. Галоўнае, не вельмі загнацца па сваёй шышцы.- Але вось Бахарэвіч ў Шабанах нарадзіўся, і нічога — пісьменнік…— Бахарэвіч, у прынцыпе, мой хросны бацька ў літаратуры. Калі выйшла першая кніга «Палігон» і мяне пачалі радасна паліваць памыямі, вырашыўшы, што гэты малады эпатажны х..р стварыў нешта антыбеларускае, Бахарэвіч за мяне заступіўся. Напэўна, такое рэдка бывае — каб нехта за кагосьці ўпісаўся ў гэтым гадзюшніку.Двор Завадскага, дзе вырас Лазуткін— Калі ты пісьменнік, гэта не значыць, што ты павінен бегаць і навязваць свае кніжкі, як сектанты — маўляў, пачытайце, такая цікавая! Я аднойчы адчуў сябе ў падобнай ролі: крызісным летам 2012 года раздаваў візітоўкі па просьбе знаёмага на Ждановічах, у такія моманты людзі на цябе глядзяць, як на нікчэмнасць — "ну, чаго ты прыйшоў?" Таксама і з кніжкамі.У Беларусі няма сістэмы прасоўвання літаратуры, буйных недзяржаўных выдавецтваў. Калі ў Расіі кнігі выдаюцца сярэднім накладам у дзве тысячы асобнікаў, то ў Логвінава, да прыкладу, усяго 100-300-500. А ў гэтым доме я рос, — мы падыходзім да дома, побач з якім запаркованыя абрыганскія чырвоныя "жыгулі", якія Лазуткін любоўна кліча "мая жыга" і "гэты цудоўны жыгуль" і згадвае ў "Паліталогіі".Акрамя таго, што тут афармляўся і рос Лазуткін, у доме жыў аператар ОРТ Дзмітрый Завадскі. Менавіта з гэтага двара ён выехаў у аэрапорт Мінск-2 і знік, а ўдава Завадскага аказваецца суседкай Лазуткіна па лесвічнай пляцоўцы.Той жа Бахарэвіч сцвярджаў: ёсць два тыпу пісьменнікаў: адны прыдумляюць сюжэт, а іншыя пішуць аўтабіяграфічныя тэксты. "Паліталогія", вядома, выбудоўвалася на асабістым матэрыяле. Тое, што я хацеў напісаць пра юрфак, школу і дзяцінства, я ўклаў у кніжку. Атрымліваецца ў выніку паменш, але затое цікавей.У таго ж Лімонава кніжкі — гэта суцэльная аўтабіяграфія: адна баба, другая баба, потым Жырыноўскі — а сюжэту няма, — зноў ўсплывае вобраз Эдзічкі.Мы пытаемся, ці не небяспечна пісаць аўтабіяграфічныя раманы — маўляў, некаторыя персанажы "Паліталогіі" маглі б і пакрыўдзіцца на аўтара, але аўтар не пагаджаецца — кожны застаўся задаволены і нават трохі ганарыцца сваім удзелам у нацыянальным літаратурным працэсе.— Не, ну потым перапацанілі, павырашылі. Кніжка пагуляла па юрфаку, на якім я тады вучыўся, народ чытаў. Хтосьці, можа, і скажа, што атрымалася змрачнавата, але не падганяць жа кнігу пад настрой — айн момант, зараз зробім весялей, упішам хохму. Дарэчы, некаторыя часткі ў кнігу не ўвайшлі, былі азначаныя рэдактарам як "зусім чэрнь". А "чарнухай" апынуліся, напрыклад, замалёўкі з Валожына, але распавядаць, чаго менавіта пазбавілася "Паліталогія", Лазуткін адмаўляецца — "кніжка як куля — выйшла, і паляцела".- Вось, дарэчы, героі пастаянна п'юць, гэта наогул агульнае месца беларускай літаратуры…— Неяк мы размаўлялі з паэтам Рудаком, і я яму кажу — скажы мне, Антон, чаму ні ў каго з нашых пісьменнікаў няма машын? Рудак кажа — яны ж амаль усе — алкашы, а яшчэ ў іх грошай няма. Такія вось жахі. У жыцці ўсе п'юць, вось і ў тэкстах таксама, — распавядае аўтар "Паліталогіі". Удалечыні ўжо віднеецца завод "Алгарытм", больш вядомы сваім зваротным бокам — клубам "РЕпаблик". — І вось, карацей, школьнік Лазуткін з заплаканай абледзянелай пысай прыйшоў сюды на пустыр.Пустыр, на якім Лазуткін закапаў сабакуСабаку клікалі Толікам, і быў ён мопс. Мёртвыя каты/сабакі — гэта, мабыць, нейкі фэтыш беларускай літаратуры, але з кнігі мы даведаемся, што Толік памёр сваёй смерцю, якая юнаму Лазуткіну далося нялёгка."Бывай, Толік. Дзяцінства скончылася", — піша Андруша.— Не мог жа я проста пазбавіцца ад тушкі, яе трэба было пахаваць, — распавядае Андрэй Лазуткін, блукаючы па полі ў пошуках месца пахавання мопса. — І вось дзесяцігадовы Лазуткін брыдзе з лапатай і мёртвым сабакам у пакеце. Снег, слёзы коцяцца па твары. Зямля — як камень, не капнуць.Калі дзяцінства Лазуткіна скончылася, ён зацікавіўся палітыкай.— У маладосці чытаў кніжкі і думаў — ах, колькі ўсяго цікавага прапусціў, нарадзіўшыся ў 90-х: перабудова, новая ўлада! А цяпер упэўнены — мы жывем у вельмі цікавы час. Вядома, калі быць класічным беларускім пісьменнікам і сядзець за бетонным плотам гета на вуліцы Чырвонай, эпоха будзе здавацца маркотнай… А вось будынак дысбата, які на вокладцы "Паліталогіі". Шкада толькі, плотам загарадзілі.Будынак на вокладцы павінны быў сімвалізаваць школу, Лазуткін, праўда, сцвярджае, што вокладка выйшла змрочнай:— У колеры яна была прыгажэйшая. На вокладцы, дарэчы, была чырвоная павязка, якая потым сплыла з тэксту: Логвінаў пасмяяўся, але павязку выкінуў. Напэўна, да лепшага.
мінск
беларусь
Sputnik Беларусь
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
2015
Sputnik Беларусь
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
Навіны
ru_BY
Sputnik Беларусь
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
Sputnik Беларусь
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
меркаванне, культура, мінск, мінск у творах беларускіх пісьменнікаў, асоба, андрэй лазуткін, беларусь, видео
меркаванне, культура, мінск, мінск у творах беларускіх пісьменнікаў, асоба, андрэй лазуткін, беларусь, видео
Алена Васільева, Sputnik.
Штотыднёвыя прагулкі па Мінску з пісьменнікамі, якія ў рознай ступені пафасу Мінск жа і апелі, працягваем ў Масюкоўшчыне, да якой у розны час з невядомых прычын цягнула літаратараў.
— Калі пайсці направа, выйдзем да дзявятай школы — там у васьмідзесятых вучыўся Адам Глобус. У кніжцы «Толькі не гавары маёй маме» (1995) Глобус расказваў, як мучыў ката па дарозе ў школу. Раптам вырашыў адчуць сябе мужчынам і забіць жывёлу — маўляў, калі я мужык, я яго грохну. Быў ён тады, здаецца, пяцікласнікам. Па Уладзіміру Някляеву праехаліся ўсе, а ката Глобуса не заўважылі, — аднаўляе справядлівасць Лазуткін, але направа да Глобуса мы не ідзем, таму што калі пайсці налева, то можна ўбачыць ДК камбіната "Сукно", у якім у снежні 1994 выступаў Лімонаў.
ДК, у якім выступаў Лімонаў
Не з імперскіх поглядаў, але прытрымліваючыся ірацыянальнага жадання пабываць там, дзе дваццаць гадоў таму пабываў Эдзічка, мы выбіраем паміж Глобусам і Лімонавым — рускага нацбола.
— Калі Лімонаў прыехаў у Мінск, мне было паўтара гады. Я мог бы сказаць цяпер, што мяне прынеслі на сустрэчу з Лімонавым, далі Эдзічку патрымаць дзіця — і з тых часоў закруцілася мая літаратурная кар'ера, але не. Я вадзіў да гэтага месца дзяўчат, і з пахабным контркультурным выглядам распавядаў: "Девушка, а вот тут был Лимонов!" — пачынае экскурсію Лазуткін.
Зрэшты, на Эдзічку дзяўчаты аказваліся не кідкія і, як правіла, не ведалі, хто такі Лімонаў. Дарэчы, складаную сістэму ўзаемаадносінаў у трохкутніку "Лімонаў, дзяўчыны, Лазуткін" апошні вычарпальна апісаў у сваёй "Паліталогіі", якая без асаблівага шуму выйшла ў выдавецтве Логвінава ў траўні гэтага года. І хоць, на погляд самога Лазуткіна, "Паліталогія" атрымалася лепш, чым дэбютная кніга "Палігон", рэцэнзій і водгукаў яна набрала менш.
— Я слаба ўваходны ў тусоўку нашых пісьменнікаў, дзе асобныя людзі дзіка загналіся самі на сабе. Вось, калі я хадзіў у дзіцячы садок, то рабіў фігуркі з шышак, лайна і палак. Адну шышку, другую зрабіў — і паклаў на палічку. Таксама, як з літаратурай — зрабіў шышку, паставіў на паліцу і радуйся. Галоўнае, не вельмі загнацца па сваёй шышцы.
Як правіла, пры гэтым пісьменнікі яшчэ нідзе не працуюць, і я цьмяна ўяўляю, з чаго жывуць. Напэўна, літаратары ліхаманкава пішуць калонкі. Добра, калі ёсць жонка-дзекабрыста, якая паша, а калі не? А калі пісьменнікі працуюць, адкуль тады час тусавацца, хадзіць па п'янках? Зрэшты, каб быць кананічным беларускім пісьменнікам, ты павінен быць беларускамоўным, прагрэсіўным, у рэшце рэшт, не павінен нарадзіцца ў Масюкоўшчыне, — тлумачыць Лазуткін механізм ўваходжання ў калялітаратурныя кругі.
- Але вось Бахарэвіч ў Шабанах нарадзіўся, і нічога — пісьменнік…
— Бахарэвіч, у прынцыпе, мой хросны бацька ў літаратуры. Калі выйшла першая кніга «Палігон» і мяне пачалі радасна паліваць памыямі, вырашыўшы, што гэты малады эпатажны х..р стварыў нешта антыбеларускае, Бахарэвіч за мяне заступіўся. Напэўна, такое рэдка бывае — каб нехта за кагосьці ўпісаўся ў гэтым гадзюшніку.
Двор Завадскага, дзе вырас Лазуткін
— Калі ты пісьменнік, гэта не значыць, што ты павінен бегаць і навязваць свае кніжкі, як сектанты — маўляў, пачытайце, такая цікавая! Я аднойчы адчуў сябе ў падобнай ролі: крызісным летам 2012 года раздаваў візітоўкі па просьбе знаёмага на Ждановічах, у такія моманты людзі на цябе глядзяць, як на нікчэмнасць — "ну, чаго ты прыйшоў?" Таксама і з кніжкамі.
У Беларусі няма сістэмы прасоўвання літаратуры, буйных недзяржаўных выдавецтваў. Калі ў Расіі кнігі выдаюцца сярэднім накладам у дзве тысячы асобнікаў, то ў Логвінава, да прыкладу, усяго 100-300-500. А ў гэтым доме я рос, — мы падыходзім да дома, побач з якім запаркованыя абрыганскія чырвоныя "жыгулі", якія Лазуткін любоўна кліча "мая жыга" і "гэты цудоўны жыгуль" і згадвае ў "Паліталогіі".
Акрамя таго, што тут афармляўся і рос Лазуткін, у доме жыў аператар ОРТ Дзмітрый Завадскі. Менавіта з гэтага двара ён выехаў у аэрапорт Мінск-2 і знік, а ўдава Завадскага аказваецца суседкай Лазуткіна па лесвічнай пляцоўцы.
Той жа Бахарэвіч сцвярджаў: ёсць два тыпу пісьменнікаў: адны прыдумляюць сюжэт, а іншыя пішуць аўтабіяграфічныя тэксты. "Паліталогія", вядома, выбудоўвалася на асабістым матэрыяле. Тое, што я хацеў напісаць пра юрфак, школу і дзяцінства, я ўклаў у кніжку. Атрымліваецца ў выніку паменш, але затое цікавей.
У таго ж Лімонава кніжкі — гэта суцэльная аўтабіяграфія: адна баба, другая баба, потым Жырыноўскі — а сюжэту няма, — зноў ўсплывае вобраз Эдзічкі.
Мы пытаемся, ці не небяспечна пісаць аўтабіяграфічныя раманы — маўляў, некаторыя персанажы "Паліталогіі" маглі б і пакрыўдзіцца на аўтара, але аўтар не пагаджаецца — кожны застаўся задаволены і нават трохі ганарыцца сваім удзелам у нацыянальным літаратурным працэсе.
— Не, ну потым перапацанілі, павырашылі. Кніжка пагуляла па юрфаку, на якім я тады вучыўся, народ чытаў. Хтосьці, можа, і скажа, што атрымалася змрачнавата, але не падганяць жа кнігу пад настрой — айн момант, зараз зробім весялей, упішам хохму. Дарэчы, некаторыя часткі ў кнігу не ўвайшлі, былі азначаныя рэдактарам як "зусім чэрнь".
А "чарнухай" апынуліся, напрыклад, замалёўкі з Валожына, але распавядаць, чаго менавіта пазбавілася "Паліталогія", Лазуткін адмаўляецца — "кніжка як куля — выйшла, і паляцела".
- Вось, дарэчы, героі пастаянна п'юць, гэта наогул агульнае месца беларускай літаратуры…
— Неяк мы размаўлялі з паэтам Рудаком, і я яму кажу — скажы мне, Антон, чаму ні ў каго з нашых пісьменнікаў няма машын? Рудак кажа — яны ж амаль усе — алкашы, а яшчэ ў іх грошай няма. Такія вось жахі. У жыцці ўсе п'юць, вось і ў тэкстах таксама, — распавядае аўтар "Паліталогіі". Удалечыні ўжо віднеецца завод "Алгарытм", больш вядомы сваім зваротным бокам — клубам "РЕпаблик". — І вось, карацей, школьнік Лазуткін з заплаканай абледзянелай пысай прыйшоў сюды на пустыр.
Пустыр, на якім Лазуткін закапаў сабаку
Сабаку клікалі Толікам, і быў ён мопс. Мёртвыя каты/сабакі — гэта, мабыць, нейкі фэтыш беларускай літаратуры, але з кнігі мы даведаемся, што Толік памёр сваёй смерцю, якая юнаму Лазуткіну далося нялёгка.
"Бывай, Толік. Дзяцінства скончылася", — піша Андруша.
— Не мог жа я проста пазбавіцца ад тушкі, яе трэба было пахаваць, — распавядае Андрэй Лазуткін, блукаючы па полі ў пошуках месца пахавання мопса. — І вось дзесяцігадовы Лазуткін брыдзе з лапатай і мёртвым сабакам у пакеце. Снег, слёзы коцяцца па твары. Зямля — як камень, не капнуць.
Калі дзяцінства Лазуткіна скончылася, ён зацікавіўся палітыкай.
— У маладосці чытаў кніжкі і думаў — ах, колькі ўсяго цікавага прапусціў, нарадзіўшыся ў 90-х: перабудова, новая ўлада! А цяпер упэўнены — мы жывем у вельмі цікавы час. Вядома, калі быць класічным беларускім пісьменнікам і сядзець за бетонным плотам гета на вуліцы Чырвонай, эпоха будзе здавацца маркотнай… А вось будынак дысбата, які на вокладцы "Паліталогіі". Шкада толькі, плотам загарадзілі.
Будынак на вокладцы павінны быў сімвалізаваць школу, Лазуткін, праўда, сцвярджае, што вокладка выйшла змрочнай:
— У колеры яна была прыгажэйшая. На вокладцы, дарэчы, была чырвоная павязка, якая потым сплыла з тэксту: Логвінаў пасмяяўся, але павязку выкінуў. Напэўна, да лепшага.
