Праваслаўныя хрысціяне адзначаюць Духаў дзень, які таксама называюць Святам Святога Духа, у панядзелак 5 чэрвеня — згодна з традыцыямі, гэты дзень заўсёды ідзе адразу за Сёмухай. Дзень Святога Духа — адно з самых паважаных святаў праваслаўнага календара.
Што значыць Духаў дзень?
Гэты дзень устанавілі ў гонар Святога Духа — адной з існасцяў траістага Бога. Хрысціяне лічаць, што Святы Дух і зараз дзейнічае ў царкве так жа, як яшчэ ў часы апосталаў. Таксама важнае адрозненне ўспрымання Святога Духа ў праваслаўных і каталікоў: у першых ён — паўнапраўны і роўны іншым у Святой Тройцы, а у другіх зыходзіць ад Айца і Сына.
Згодна з Вучэннем, спасланне Святога Духа выглядала як з'яўленне полымя — пошугі агню акружылі кожнага апостала — вучня Ісуса. Пасля гэтага апосталы і споўніліся Святога Духа, а таксама атрымалі магчымасць размаўляць на мностве моў — гэта дапамагло ім у прасоўванні хрысціянскага вучэння і казаннях. У вобразе агню Дух Святы сышоў і ў знак ачышчэння ад грахоў і сагравання душ.
Менавіта так і з'явілася вучэнне аб адзіным Богу — дакладней, так яно стала вядома апосталам, а пасля — і ўсім вернікам. У гонар гэтых традыцый на наступны дзень пасля Троіцы хрысціяне і святкуюць Духаў дзень.
Што трэба і чаго нельга рабіць на Духаў дзень?
Згодна з праваслаўнымі традыцыямі, на Духаў дзень абавязкова трэба пакінуць усе зямныя працы. Вядома, у Беларусі зрабіць гэта досыць цяжка: адзначаюць свята ў панядзелак, які з'яўляецца ў рэспубліцы працоўным днём.
Аднак у цэлым шэрагу краін Духаў дзень — выхадны: напрыклад, у Аўстрыі, Германіі, Швейцарыі, Украіне, Францыі і некаторых іншых краінах. Там вернікі могуць захаваць прадпісанне — бо працаваць нельга на Духаў дзень не толькі ў праваслаўных, але і ў каталікоў.
Таксама лічыцца, што на Духаў дзень нельга займацца "зямнымі работамі" — напрыклад, араць.
На Духаў дзень прынята памінаць памерлых сваякоў і сяброў. Акрамя таго, лічыцца, што ў гэты дзень варта хадзіць па траве басанож — каб зарадзіцца здароўем і сіламі на ўвесь год наперад. Раней лічылася, што сабраныя ў гэтае свята гаючыя травы валодаюць лепшымі ўласцівасцямі.
Казалі раней і тое, што на Духаў дзень можна літаральна "змыць свае грахі" — да падобных павер'яў у Царкве ставяцца не вельмі добра, бо забабонныя распавядаюць пра быццам бы пачынаючыйся "русалачы тыдзень" і аб тым, што рачныя пачвары могуць пацягнуць няўдачлівага чалавека пад ваду.
Як святкаваць Духаў дзень?
Праваслаўныя храмы на Духаў дзень заўсёды здзяйсняюць асобнае богаслужэнне ў гонар Усясвятога, Жыватворчага і ўсёмагутнага духу — так вернікі ўслаўляюць Святога Духа.
Без асаблівых рытуалаў можна наведаць на Духаў дзень храмы — паставіць свечку або прыкласціся да іконы.
