Вірусолаг Анатоль Альтштэйн лічыць, што на сённяшні дзень каронавірус аслабеў, але не так значна, проста людзі прывыклі да яго наяўнасці, а медыкі навучыліся хваробу лячыць. У сакавіку 2020 года, калі Сусветная арганізацыя аховы здароўя (СААЗ) абвясціла аб эпідэміі, карціна была зусім іншая: вельмі шмат людзей у развітых краінах паміралі ад гэтай хваробы ў вялікай колькасці. Лятальнасць складала парадку 10-15% у Еўропе, дзе даволі высокі ўзровень медыцыны. Але ўжо праз два месяцы смяротнасць упала, а "цяпер на ўзроўні 2%".
У інтэрв'ю агенцтву Sputnik прафесар Альтштейн распавёў, як атрымалася, што расійскія вучоныя першымі стварылі вакцыну.
"У маіх калег быў вельмі вялікі папярэдні вопыт па стварэнні такога роду вакцын. За некалькі гадоў да COVID-19 яны стварылі вакцыну супраць MERS (каронавірус блізкаўсходняга рэспіраторнага сіндрому - Sputnik). Усе прынцыпы стварэння такой вакцыны былі, яны стварылі яе з дапамогай адэнавіруснага вектара. Пры гэтым правільна ацанілі якія бялкі, якія гены трэба ўставіць у адэнавірусы, у якой дозе, як падрыхтаваць гэты адэнавірус, каб ён стаў вакцынай, у якой дозе і ў якой паслядоўнасці трэба прывучаць. І ў выніку атрымалася добрая вакцына", - распавёў Анатоль Альтштэйн.
Дапамога з Кітая
Ён адзначыў, што вельмі дапамаглі кітайцы, якіх гэтая хвароба закранула ў першую чаргу. У Кітаі даволі добра развіта вірусалогія, яны вызначылі метады дыягностыкі, першымі апублікавалі генетычную паслядоўнасць гэтага віруса - "там парадку 30 тысяч нуклеатыдаў, з якіх пабудаваны генетычны матэрыял гэтага віруса". І гэта стала здабыткам усяго свету.
Гэтыя дадзеныя атрымалі і расійскія вірусолагі, якія адразу ж уключыліся ў працу па стварэнні вакцыны. Да жніўня 2020 года яны ўжо правялі першую і другую фазы клінічных выпрабаванняў і зарэгістравалі вакцыну.
Перавагі "Спутник V"
"Вельмі важная перавага вакцыны "Спутник V" перад іншымі - яна прайшла ўсе тры фазы належных клінічных выпрабаванняў. Выключна складанай з'яўляецца трэцяя фаза, якую цяжка праводзіць. Для гэтага патрабуюцца дзесяткі тысяч людзей, і ў ёй абавязкова маецца група плацэба. І толькі калі вы маеце трэцюю фазу з досыць значнай групы плацэба, гэта значыць людзей, якія прышчэплены не вакцынай, а пустышкай ці іншай вакцынай, вы параўноўваеце вынікі захворвання вакцынаваных людзей і можаце сказаць, што дадзеная вакцына эфектыўная. І наколькі яна эфектыўная", - растлумачыў вірусолаг.
Вакцына Інстытута імя Гамалеі атрымалася настолькі эфектыўнай, што можа супрацьстаяць практычна ўсім штамам, якія цяпер выяўляюцца па свеце. Анатоль Альтштэйн упэўнены, што "Спутник V" падаўляе і паўднёваафрыканскі варыянт, пра які зараз шмат гавораць. Брытанскі штам можа атрымаць шырокае распаўсюджванне, таму што ён добра прыстасаваны да перадачы ад чалавека чалавеку. І з ім расійская вакцына таксама павінна справіцца, упэўнены спецыяліст.
Аб міфах і масках
Размовы пра тое, што асобныя расы і нацыі больш хварэюць на каронавірусную інфекцыю, а іншыя менш, вірусолаг лічыць хутчэй міфам, хоць у краінах Цэнтральнай Азіі захворванне і колькасць смяротных выпадкаў і напраўду ніжэй. Але пры гэтым значна горш ідзе пытанне з вакцынацыяй. Тады як на Украіне хвароба працякае практычна таксама як у Расіі. "Адрозненні ёсць паміж людзьмі, а досыць дакладных дадзеных, што расы або нацыянальнасці захворваюць менш або больш, няма".
Прафесар Альштейн растлумачыў, чаму маскі і пальчаткі неабходна насіць і прышчэпленым людзям, у якіх назіраецца высокі ўзровень антыцел. Прычын дзве. Першая - вакцынацыя толькі пачалася і пераважная колькасць людзей яшчэ не прышчапілася.
"Гэта значыць, што ў людзей, якія вакцынаваны, можа быць вірусная інфекцыя. Але што ім амаль гарантавана - не будзе цяжкага захворвання і яны не памруць, хоць перадаць вірус могуць, але такая магчымасць рэзка зніжана. А другая прычына - нядобра даваць вакцынаваным такі прывілей - хадзіць без масак. Таму што тады ніхто не будзе выконваць эпідэміялагічныя нормы. Людзі не будуць насіць маскі і стануць сцвярджаць, што яны вакцынаваны", - удакладняе эксперт.
Пра калектыўны імунітэт
Як кажа Анатоль Альтштэйн, цяпер у свеце назіраецца трэцяя сур'ёзная хваля COVID-19, якая нарастае і па сваім верхнім ўзроўні, па лічбах, ужо набліжаецца да другой хвалі. У Расіі зараз ідзе спад, але не трэцяй, а другой доўгай і зацяжной хвалі, якая пачалася яшчэ ў верасні.
"Гэта зусім не значыць, што ў нас ёсць калектыўны імунітэт дастатковага ўзроўню і што ў нас не будзе трэцяй хвалі. У Расіі прышчэплена 5% насельніцтва, і мы не першыя ў свеце, але гэта таксама нядрэнна. У ЗША сітуацыя з вакцынацыяй ідзе лепш, а ў Еўропе значна горш за нас", - лічыць прафесар Інстытута імя Гамалеі.
Менавіта для таго, каб сфарміраваць калектыўны імунітэт у Расіі і больш не чакаць гэтых хваль, кажа Анатоль Альтштэйн, так важна цяпер прышчэплівацца.
"Мяне здзіўляе боязь уколаў - іголачка вельмі тонкая, матэрыял вакцыны не раздражняе, гэта літаральна як камарыны ўкус. Людзі не могуць пазбегнуць укусу камара. І не баяцца быць укушанымі камаром. А пабочныя эфекты вядомыя: тэмпература можа павысіцца на некалькі гадзін. Параўнаць такую шкоду з той карысцю, якую вакцына прыносіць, і з тым эфектам, што адбываецца з хворым чалавекам, проста немагчыма", - адзначыў прафесар Альтштэйн.
Чытайце таксама:
