Тамара Бяляева, Sputnik
Лідзія Ярмошына — самая вядомая жанчына на беларускім палітычным Алімпе. Адны лічаць яе жорсткім чыноўнікам, іншыя адзначаюць яе чалавечыя якасці, у тым ліку і жаданне добра выглядаць.
Высветліўшы меркаванне старшыні Цэнтрвыбаркама аб прэзідэнцкай выбарчай кампаніі, напярэдадні 8-га сакавіка мы не маглі не задаць Лідзіі Міхайлаўне некалькі простых жаночых пытанняў пра сям'ю, выхаванне дзяцей, любімы занятак і планах на будучыню.
Пра пенсію і дэпрэсію
Старшыня Цэнтрвыбаркама прызналася, што заўсёды ў баявым настроі, нават калі пачынаецца дэпрэсія. І падзялілася з чытачамі Sputnik рэцэптамі барацьбы з маркотай:
— Адразу магу сказаць, каб не ўпасці ў дэпрэсію, трэба не шкадаваць сябе, а ўключаць самаіронію. Я ўключаю ўнутраны голас, з дапамогай якога сябе і выхоўваю.
У нашага сакратара ЦВК жонка — пенсіянер. Яна ўсім сваім сяброўкам, якія знаходзяцца ў дэпрэсіі з нагоды першага дня пенсіі, кажа: "Пачынай разбіраць шафу. Месяца на тры хопіць працы, а потым забудзешся з-за чаго ў цябе смутак". Таму на пенсіі я таксама пачну разбіраць шафу.
Пра соцсеткі і тролей
Лідзія Ярмошына патлумачыла, чаму не будзе заводзіць акаўнты ў сацыяльных сетках і чытаць тое, што пра яе пішуць у інтэрнэце.
— Я не чытаю, што пра мяне пішуць у інтэрнэце. Навошта? Калі б чытала — даўно б інфарктам або інсультам скончыла. Трэба берагчы сябе. І ў сацсетках я ніколі не буду. Гэта проста недарэчна. Для чаго? У мяне і так ёсць магчымасць мець зносіны з людзьмі.
Распаўсюджвацца аб сабе ў соцсетках, на мой погляд, гэта тое ж самае, што сядзець на аўтобусным прыпынку і распавядаць кожнаму сустрэчнаму аб сваім жыцці. Адзінае адрозненне, што ў інтэрнэце ты абаронены ананімнасцю і можаш казаць, што ты малады, прыгожы і блакітнавокі, быўшы старым, страшным і хворым.
Інтэрнэт я выкарыстоўваю толькі для работы. У нас ужо электронны дакументаабарот. Хочаш — не хочаш, а даводзіцца карыстацца.
Я — чалавек антытэхнічны і вельмі старамодны. І мабільным карыстаюся толькі як тэлефонам, кампутарам — толькі як крыніцай інфармацыі і для работы. Хоць нядаўна стала карыстацца планшэтам. Там у мяне запампаваны кнігі, фільмы, у тым ліку і мой любімы, які я гляджу падчас дэпрэсіі — гэта фільм Клода Лелюшы "Мужчына і жанчына".
Пра новыя сукенкі і падарункі
Старшыня ЦВК не любіць падарункі, але радуецца мілым дробязях, а новыя касцюмы заказвае выключна да дней заканчэння выбарчых кампаній.
— З гардэроба для мяне мае значэнне толькі касцюм для цырымоніі інаўгурацыі. Ён заўсёды шыецца новы.
Да выбараў-2015 абноўку пакуль не заказвала. Звычайна для мяне шыюць у атэлье Упраўлення справамі Прэзідэнта, там ёсць класны закройшчык. Ёй ужо 73 гады, але я малю яе не сыходзіць на пенсію. І яна абяцае, кажучы, што для яе галоўнае — апрануць мяне на інаўгурацыю.
А так, для гэтай прэзідэнцкай кампаніі ў мяне ёсць касцюмы, усё роўна іх не пашыеш занадта шмат. Фінансы. А што, старыя выкідаць?..
І падарункі я не люблю. Галоўнае — увага і зносіны, а падарунак ўжо лішняе. У мяне ўсё неабходнае ёсць, і напружваць кагосьці падарункамі не хочацца. Хоць мне падабаюцца патрэбныя дробязі. Вось мы з сяброўкамі дорым адна адной тое, што можна нашмараваць на рукі, папырскаць на галаву, што-небудзь кухоннае. Напрыклад, я вельмі ўзрадавалася лыжцы, на якую можна класці лапатку для перагортвання ежы. Дарагія падарункі ставяць мяне ў няёмкае становішча. Яны абавязваюць.
Але і ў мяне ёсць мара: я люблю вандраваць і з задавальненнем ад вельмі блізкага чалавека атрымала бы турпуцеўку. Паехала б па якому-небудзь Залатым кольцы Расіі, па рускіх паўночным гарадах, Архангельск, Пскоў, Волагда, Ноўгарад. А вось Усход, Азія мяне мала прыцягваюць. Мой досвед падарожжаў (двойчы была Індыі, была ў Карэі, у азіяцкіх краінах СНД) паказаў, што я чалавек еўрапейскі: напружвае вялікая розніца ў часе, цяжка прыстасавацца да асаблівасцяў своеасаблівай кухні. Мне гэта не блізка.
Пра сына і боршч
Кіраўнік ЦВК Беларусі, у якой ёсць дарослы сын, лічыць, што маленькіх дзяцей трэба любіць, дзяцей-школьнікаў трымаць у строгасці, а з дарослымі дзецьмі — сябраваць. Па-мацярынску Лідзія Міхайлаўна ганарыцца падтрымкай сына і ахвотна распавядае пра фатаграфію, якую ён размясціў на сваёй старонцы ў Фэйсбуку, зняўшыся ў майцы з лагатыпам "Я люблю мамін боршч".
— Ён боршч наогул ужо не есць… Так, мы з сынам сябры, аднадумцы. Хоця і не сакрэтнічаем. Але ў нас ёсць падабенства ў вялікім — у поглядах на жыццё, на палітыку, светаўладкаванне. А па дробязях ён мяне раздражняе і нават часта. Рассеяны, на мяне ў гэтым плане не падобны. Гэта бацькава, на жаль, — у гэтым многае ўзяў ад бацькі.
Наогул, каб дзеці выраслі годнымі, імі трэба займацца з самага нараджэння.
Для любога дзіцяці, калі ён маленькі, галоўнае — гэта пяшчота, любоў і клопат бацькоў. Таму, шчыра кажучы, фраза пра боршч, гэтая мая такая эмацыйная рэакцыя з'явілася толькі таму, што я лічу — жанчыны, якія маюць маленькіх дзяцей, не маюць права сабой рызыкаваць. Дзеці для маці павінны быць галоўным, нягледзячы ні на якія палітычныя погляды матулі. Таму мяне ўзьбясіў той факт, што частка жанчын, затрыманых тады на Плошчы, былі ў адпачынку па догляду за дзіцём. Я лічу, што жанчына, якая здзяйсняе такія ўчынкі, не можа быць маці. І вельмі жорстка да гэтага стаўлюся.
Таксама негатыўна стаўлюся да бескантрольнага пакідання дому дзяцей. Дзецям можна ўсё дараваць, адзнакі, двойкі — гэта такое глупства. Але ні ў якім разе нельга дапускаць, каб дзіця некантралюема пакідаў хату. Бацькі абавязкова павінны ведаць, дзе знаходзіцца дзіця. Адзінае, за што я свайго сына карала цялесна, падымала руку, гэта, калі ён знікаў са двара, і я яго не магла знайсці. Але гэтым я дамаглася таго, што нават у тыя часы, калі не было сотавых тэлефонаў, а Аляксей ужо пачаў хадзіць на нейкія гулянкі гадоў у 17, ён мне тэлефанаваў з любога месца, знаходзіў тэлефон, каб сказаць: "Не хвалюйся, я вось там ці вось там".
Пра пельмені і сямейныя традыцыі
Лідзія Ярмошына кажа, што не любіць гатаваць, але захоўвае суботнюю сямейную традыцыю і, з'яжджаючы у камандзіроўкі, па-ранейшаму, лепіць пельмені празапас.
— Гатаваць я ўжо не люблю. Але ёсць сямейная традыцыя — раз у два тыдні, у суботу я са службовай дачы прыязджаю да сына ў наш дом. Разам раблю ў яго ўборку…
Калі я прыязджаю летам — мы працуем на ўчастку, ён косіць, потым разам прыбіраем траву. Рыхтуем шашлыкі, мяса на рашотцы. Узімку — мяса з гароднінай ў аэрагрылі. Вось гэта ежа, якая, так скажам, з'яўляецца святочнай. А што тычыцца страў, якія падкрэсліваюць традыцыі нашай сям'і — гэта хатнія пельмені.
Гэта звязана з маімі ад'ездамі ў камандзіроўку. Калі я еду ў камандзіроўку, то ляплю пельмені, замарожваю і пакідаю сыну ў маразільніку. Аляксей іх варыць кожны дзень, і калі я яму тэлефаную ў канцы камандзіроўкі, ён можа сказаць: "Ну, калі ты прыедзеш, апошняя партыя пельменяў засталося".
Пра веру і пост
Кіраўнік ЦВК лічыць пошласцю асвячаць службовы кабінет.
— Царкву я наведваю толькі на пратакольныя мерапрыемствы — Каляды і на Вялікдзень, калі мяне запрашаюць па пратаколе разам з кіраўніком дзяржавы. Храмы ў іншых гарадах наведваю хутчэй з пазнавальнымі мэтамі.
Выглядае досыць пошла, калі малаверуючыя, а часам і цалкам далёкія ад сапраўднай веры людзі — публічна кажуць пра тое, што ходзяць у царкву. Не прымаю моду асвячаць працоўны кабінет. Кесару — кесарава. Гэты прынцып трэба заўсёды памятаць.
Я памятаю, як верыла мая бабуля па бацьку, украінка, кожную раніцу і вечар даставала з хустачкі абразок, ставіла на ложак, ўставала на калені і малілася. Яна хадзіла ў царкву і стаяла службы нават тады, калі ёй было за 80. І для яе пытанне веры быў, як дыхаць. Але яна не навязвала рэлігію нам.
Лічу, што калі ты не выконваеш пост (а я яго не выконваю), печ булкі, фарбаваць яйкі і разгаўляцца — гэта недарэчна. Я ж не галадала. Падрыхтоўка да Вялікадня для мяне ў першую чаргу нагода вымыць кватэру, абавязкова — вокны. Абавязкова прыбрацца ў мамы ў доме, памыць ёй шторы. Каб у мамы ў доме ўсё было ўтульна і сімпатычна, каб яна сябе адчувала добра. Мая мама — аднагодка Чырвонай Арміі, у красавіку гэтага года ёй споўніцца 97 гадоў. Яна жыве ў Бабруйску. Я да яе прыязджаю рэгулярна: адну суботу да сына, іншую суботу — да мамы.
Калі вярнуцца да веры, я не магу сябе назваць атэістам. Разумею, што ёсць тая самая вышэйшая воля, якая кіруе нашым жыццём. І ў цяжкія хвіліны я шапчу: "Госпадзе, выратуй і памілуй".
