Віталь Чуясаў, Sputnik
Сям'я Брэль ўжо некалькі гадоў адстойвае права на кампенсацыю за свой прыватны дом, які размешчаны ў цэнтры беларускай сталіцы, побач з чыгуначным вакзалам (Праязны завулак, 6). Дом плануюць знесці.
Па месцы, дзе стаіць дом, пройдзе трэцяя лінія мінскага метрапалітэна: вакол ўчастка катлаваны, з інтэрвалам у некалькі хвілін ходзяць самазвалы. Аднак метрабудаўцы не могуць працягваць намечаныя працы — перашкаджае дом Брэль, без зносу якога немагчыма перакласці падземныя камунікацыі. Сям'ю не задавальняе ініцыятыва гарадскіх уладаў: Брэль прапанавалі пераехаць у 3-пакаёвую кватэру на вуліцы Каржанеўскага.
Не дамовіліся
Чарада судоў, пратэстаў, абскарджаньняў цягнецца з 2012 года. У сераду 11 сакавіка 2015 г. у дом мінчука прыйшлі судовыя выканаўцы. У іх на руках было рашэнне суда Кастрычніцкага раёна Мінска ад 4 чэрвеня 2014 года аб прымусовым высяленні Івана Брэль з жонкай Наталляй і двума дзецьмі, Аляксандрам і Даніілам, а таксама бацькі Георгія Іосіфавіча, які ў свой час юрыдычна вылучыў сыну ва ўласнасць палову дома. Наяўныя ў распараджэнні Sputnik матэрыялы судовых спраў дазваляюць узнавіць карціну, з якой можна зрабіць неадназначныя высновы.
Беларускае заканадаўства прадугледжвае парадак дзеянняў уладаў і ўласнікаў зямлі, а таксама будынкаў, якія на ей знаходзяцца — адпаведны ўказ прэзідэнта быў прыняты ў 2009 годзе. Ён дае ўласнікам выбар: атрымаць грашовую кампенсацыю, перанесці дом на новы зямельны ўчастак, прэтэндаваць на стандартную кватэру зыходзячы з нарматыву 15 метраў агульнай плошчы на кожнага зарэгістраванага ў гэтым жыллі чалавека.Калі ўласнік не згодны ні з адной з прапаноў мясцовых уладаў, бакі сустракаюцца ў судзе.
Хітры падлік 15 метраў
Ўласнасць сям'і Брэль была ацэнена ў пачатку мінулага года на суму 921,6 мільёна рублёў — на той момант каля 90 тысяч даляраў у эквіваленце. Ацэншчыкі з "Белгіпразема" палічылі такі кошт адэкватным за драўляны дом плошчай 69,3 квадратных метра, падзелены на пяць пакояў. Сям'я Брэль з гэтым не пагадзілася, ацэніваючы сваё жыллё ў 130 тысяч даляраў у эквіваленце.
На першы суд апаненты мінчан у асобе прадстаўнікоў камунальнага прадпрыемства "Дырэкцыя па будаўніцтве метрапалітэна" прыйшлі з гатовым прапановай: Брэль прапанавалі пераехаць у 3-пакаёвую кватэру на вуліцы Каржанеўскага. Па дадзеных метрабудаўнікоў, яна задавальняла патрабаванням заканадаўства як па ацэначным кошце — больш за 1,1 мільярда рублёў, г.зн. вышэй ацэнкі які знясуць хаты, так і па метражы — 76,3 квадратных метра, г.зн. больш за 15 метраў на кожнага з пяці пражываюць на той момант. Але гэта гледзячы як лічыць.
Нагадаем, права ўласнасці на дом маюць бацька і сын у роўных долях. Такім чынам, яны павінны пры пераездзе атрымаць па ½ долі ў кватэры. Такім чынам, бацьку павінны адысці больш за 38 квадратных метраў, сыну з сям'ёй — прыкладна па 8 метраў на чалавека. Менавіта таму ў 2013 годзе суд Кастрычніцкага раёна Мінска адмовіўся высяляць Брэль з падлягаючых зносу дома.
Няўлічаны Іван Іванавіч
У 2014 годзе ў той жа суд паступіў новы пазоў ад "Дырэкцыі па будаўніцтве метрапалітэна" аб высяленні. Мяркуючы па матывіровачнай часткі рашэння суда, ніякіх новых абставінаў або дакументаў у ходзе новага разгляду не выявілася і не было пададзена: бакі стаялі на сваім. Аднак новае судовае рашэнне было прынята прама супрацьлеглае — ужо на карысць гарадскіх уладаў. І вось у пачатку сакавіка да дома Брэль — астраўка сярод бурнай будоўлі — прыйшлі судовыя выканаўцы і міліцыя для прымусовага высялення.
На гэтым гісторыя магла б скончыцца, калі б не адна важная акалічнасць — Іван Іванавіч Брэль — трэцяе дзіця, які нарадзіўся ў сям'і ў кастрычніку мінулага года і якому яшчэ няма пяці месяцаў. Аднак ён апынуўся адзіным паўнапраўным жыхар у дома па праязных завулку, 6. На немаўля запісана таксама якое знаходзіцца ў будынку маёмасць. Судовыя выканаўцы выставіць яго з хаты яго маюць права — калі прымалася судовае рашэнне дзіцяці яшчэ не было на свеце, і, зразумела, яго імя ў выканаўчых лістах не фігуруе. Затое ён афіцыйна зарэгістраваны па адрасу.
Закон і кампраміс
Судовыя выканаўцы і прадстаўнікі міліцыі правялі 10-хвіліннае нараду, зачыніўшыся ад журналістаў у адной з пакояў. У выніку прадстаўнікі ўлады пайшлі на кампраміс паміж гуманнасцю і законнасцю: ўсіх акрамя малодшага Івана з дома выселілі, але маці дазволілі за ім прыглядаць. Старэйшага Івана гэтае рашэнне цалкам задаволіла, ён сабраў свае асабістыя рэчы і з'ехаў жыць да сяброў. Дзеці пакуль пажывуць у бабуль. Брэль паведаміў карэспандэнту Sputnik, што ўжо падаў наглядную скаргу ў Генпракуратуру і да канца сакавіка чакае адказу.
"Мы дзейнічаем строга па закону. Абмяркоўваць судовыя рашэнні я не мае права", — сказаў Брэль, падкрэсліўшы, што з'яўляецца законапаслухмяным грамадзянінам і выбаршчыкам дзеючага прэзідэнта. Ён таксама паабяцаў, што не будзе правакаваць сітуацыю, наведваючы дзіцяці і жонку па месцы іх знаходжання, і ўпэўнены, што пракуратура ва ўсім разбярэцца.
Крайнія — будаўнікі?
Метрабудаўнікі, якія назіралі за частковым высяленнем Брэль, былі засмучаны тым, што адбываецца: знос дома зноў зацягваецца. Па дадзеных прадстаўніка заказчыка будаўніцтва Расціслава Пілікоўскага, з-за немагчымасці пачаць работы па пракладцы тунэлю прадпрыемства не асвойвае да 20 мільярдаў рублёў інвестыцый. Адсутнасць аб'ёмаў работ прывяло да рэзкага падзення заробкаў праходчыкаў.
Важкая падстава
Фактычны кошт пытання — дадатковая аднапакаёвая кватэра, якую гораду трэба вылучыць для бацькі Георгія. Гэта, дарэчы, не супярэчыць указу Прэзідэнта, у адпаведнасці з якім "у выпадку немагчымасці прадастаўлення ва ўласнасць адной кватэры тыпавых спажывецкіх якасцяў у адпаведнасці з нормай агульнай плошчы ва ўласнасць можа быць прадастаўлена некалькі кватэр тыпавых спажывецкіх якасцяў". А галоўнае, гэта адпавядаюць аднаму з цэласных элементаў дзяржаўнай дэмаграфічнай палітыкі па падтрымцы шматдзетных сем'яў. У суда ёсць вельмі важкае падстава перагледзець справу па наноў адкрыўшыхся абставінах: нарадзіўся новы грамадзянін Беларусі, які не можа жыць пасярод будаўнічай пляцоўкі ў цэнтры еўрапейскай сталіцы.
