МІНСК, 15 мая — Sputnik. Апошні перадатчык, транслюючы тэлесігнал ў аналагавым фармаце на дэцыметровых хвалях, будзе адключаны ў пятніцу: 15 мая у Беларусі закончыць пераход на лічбавае вяшчанне.
Sputnik падрыхтаваў падборку асноўных фактаў аб лічбавым тэлебачанні і яго перспектывы.
Бясплатнае тэлебачанне
У рэспубліцы за дзесяць гадоў пабудавана сетка з 84 лічбавых перадатчыкаў, якія ахопліваюць тэрыторыю пражывання звыш 98% насельніцтва краіны. Гэтыя перадатчыкі транслююць сацыяльны пакет радыё і ТБ-праграм:
Беларусь 1,
ОНТ,
СТВ,
НТВ-Беларусь,
РТР-Беларусь,
Беларусь 2,
Мір,
Беларусь 3
Першы Нацыянальны канал Беларускага радыё.
Гэтыя каналы перадаюцца ў эфір бясплатна. Для іх прагляду трэба мець сучасны тэлевізар (стандарт прыёму сігналу DVB-T або DVB-T2 і фармат кадавання MPEG-4 AVC / H.264).
Калі тэлевізар стары, то да яго можна паспрабаваць набыць асобную лічбавую прыстаўку, якая адказвае патрабаванням лічбавага тэлевяшчання ў Беларусі. Але перада гэтым трэба праверыць, ці ёсць на ТБ-прыёмніку спецыяльныя раздымы SCART (т.зв. "грабянец") або RCA ("цюльпан"). Таксама неабходная тэлевізійная антэна для прыёму хваляў дэцыметровага дыяпазону 470-862 Мгц.
Цана сучаснага тэлевізара, які падтрымлівае неабходныя фарматы, пачынаецца ад трох мільёнаў беларускіх рублёў. Тэлепрыстаўкі і новая антэна для лічбавага вяшчання абыдуцца ў суму ад 600 тысяч рублёў.
Калі тэлевізійны сігнал даходзіць праз кабель, то нічога мяняць не трэба, нават калі тэлевізар зусім старажытны, — пра ўсё паклапоціцца кабельны аператар.
Бясплатны пакет тэлеканалаў ўтварае першы мультыплекс лічбавага вяшчання ў Беларусі, адказнасць за яго дастаўку сігналу да гледача ляжыць на "Беларускім радыётэлевізійным перадаючым цэнтры" ("БРТПЦ").
Платныя каналы
"БРТПЦ" разам з нацыянальным аператарам электрасувязі кампаніяй "Белтэлекам" стварыў яшчэ два мультыплекса, якія транслююць пераважна забаўляльныя тэлеканалы на камерцыйнай аснове пад брэндам ZALA. Перадатчыкі другога і трэцяга мультыплекс устаноўлены на 66 перадаючых станцыях у тых раёнах краіны, дзе раней было адключана аналагавае вяшчанне і вызваліліся радыёчастоты. Абанентамі камерцыйнага эфірнага тэлевяшчання сталі ўжо больш за 60 тысяч хатніх гаспадарак, у іх з'явілася магчымасць у дадатак да сацыяльнага пакету глядзець яшчэ да 44 тэлеканалаў у розных маркетынгавых варыяцыях.
"Белтэлекам" дае абсталяванне для прыёму камерцыйнага ТБ у арэнду бясплатна, за падключэнне спаганяецца сімвалічная плата. Штомесячны тарыф на прагляд стартавага пакета з 26 рускамоўных каналаў па стане на сярэдзіну красавіка 2015 года складаў 39 тысяч беларускіх рублёў у месяц.
"Лічба" з пункту гледжання спажыўца
Галоўная перавага лічбавага вяшчання ў параўнанні з аналагавым — значна больш высокую якасць малюнка і гуку: уласцівых аналагаваму эфіру перашкод і шумоў тут няма. Да ўсіх радыётэлевізійных перадаючых станцый пракладзены оптавалакновыя кабелі. Лічбавы сігнал перадаецца ў тым выглядзе, у якім ён сфарміраваны ў тэлестудыі.
У гледача пашыраецца магчымасць выбару. Пры аналагавым вяшчанні можна было разлічваць на параўнальна упэўнены прыём як правіла трох-пяці праграм. "Лічба" дазваляе падпісвацца на дзясяткі тэлеканалаў, прычым па меры развіцця другога і трэцяга мультыплекс паступова сціраецца розніца паміж праглядам тэлевізара ў гарадах і сельскай мясцовасці: ва ўсіх жыхароў краіны з'яўляецца роўны доступ да тэлевізійнай малюнку па якасці і зместу.
Паводле ацэнак спецыялістаў "БРТПЦ" лічбавае тэлебачанне ў шэсць разоў больш эфектыўна аналагавага. Гэта інтэгральны паказчык, які вызначае рост колькасці каналаў, якасці малюнка і гуку, эмацыйнае ўспрыманне малюнка і г.д.
"Лічба" з пункту гледжання дзяржавы
Адключэнне аналагавага тэлевяшчання ўваходзіць у пакет міжнародных абавязацельстваў Рэспублікі Беларусь. Аналагавыя перадатчыкі павінны быць адключаныя не пазней 17 чэрвеня 2015, каб не ствараць перашкод для працы лічбавага эфірнага абсталявання ў суседніх краінах.
Поўны пераход на лічбавае вяшчанне дазволіць вызваліць радыёчастоты і больш эфектыўна выкарыстоўваць гэты дзяржаўны рэсурс. Пры аналагавым вяшчанні з аднаго перадатчыка трансліравалася толькі адна тэлепраграма, пры лічбавым ад васьмі да 20 каналаў.
Забяспечаны тэхнічным прагрэсам рост рынку дазволіць стымуляваць канкурэнцыю ў інфармацыйнай прасторы Рэспублікі Беларусь, чакаць прыходу сюды новых гульцоў, якія прынясуць новыя стандарты, ідэі, інвестыцыі.
