За кулісамі Вялікага тэатра: ад касцюмаў да бутафорыі

Вялікі тэатр Беларусі адзначыў свой 82-ы дзень нараджэння вельмі незвычайна - у госці былі запрошаны ўсе жадаючыя.

Прыхільнікі опернага і балетнага мастацтва не прымусілі сябе чакаць - больш за дзве тысячы чалавек запісаліся на экскурсію па тэатры. А многія прыйшлі без запісу - іх таксама ветліва запрасілі ўнутр.

14 экскурсаводаў на працягу чатырох гадзін распавядалі гасцям пра творчыя сакрэты тэатра, тонкасці стварэння рэквізіту, касцюмаў і сцэнаграфіі, аб магчымасцях сцэны, пра самыя цікавыя старонкі гісторыі. Напрыклад, 25 мая 1933 года Дзяржаўны тэатр оперы і балета ў Мінску быў адкрыты операй "Кармэн" з лібрэта на беларускай мове і Ларысай Александроўскай у загалоўнай партыі. Будынка ў тэатра тады не было, прэм'ера прайшла ў Купалаўскім. Тэатр шмат гастраляваў - раз'язджаў па краіне на возе.

Роўна 80 гадоў таму, 25 мая 1935 года, было закладзена будынак тэатра на рынкавай плошчы на ​​былой Траецкай гары. Велічны праект Іосіфа Лангбарда зведаў не адну рэканструкцыю.

У Дзень адчыненых дзвярэй у Вялікі запрасілі студэнтаў вучылішча імя Глебава. У пасляваенныя гады Мінскае мастацкае вучылішча размяшчалася ў ацалелым будынку тэатра.

Па першапачатковым праекце Лангбарда зала тэатра павінен быў змяшчаць тры тысяч чалавек, але, калі справа дайшла да рэалізацыі, каласальныя планы зменшыліся і разам з імі колькасць месцаў. Сёння Вялікі месціць 1188 чалавек. У Дзень адчыненых дзвярэй госці з задавальненнем блукалі па тэатры.

Авантурная ідэя правядзення Дня адчыненых дзвярэй спадабалася гендырэктару тэатра Уладзіміру Грыдзюшка. Аднак адкрыта для наведвання будзе не ўсё: "Трэба пакінуць нешта і на потым". Магчыма, як і іншыя праекты Вялікага ("балетнае лета ў Вялікім", Калядны оперны форум, "Вечары Вялікага тэатра ў замку Радзівілаў") ён стане добрай традыцыяй. Зараз у тэатры распрацоўваюць яшчэ адзін праект: падарункавыя сертыфікаты, якія дазволяць яго ўладальнікам купіць квіткі на любыя пастаноўкі ў любы час на пазначаную суму.

У закуліссе пусцілі толькі журналістаў. Сцэна складаецца з 21 пляцоўкі памерам 3 на 3 метры, кожная можа падымацца на 4,6 метра ў вышыню і апускацца на 3 метра ўніз. У дзень балета сцэну закрываюць балетнай фурай.

У глыбіні сцэны чакаюць свайго часу велізарныя дэкарацыі.

Па просьбе журналістаў пажарную заслону паднялі - і вось, наведвальнікі апынуліся на сцэне. Адсюль глядзельная зала не здаецца такой вялікай, але прымушае пахвалявацца.

Рабочыя рыхтуюць сцэну да вячэрняга спектакля. Злева з ліфта выгружаюць мяккія дэкарацыі.Раней да рэканструкцыі такога зручнага ліфта не было, і дэкарацыі цягалі праз увесь тэатр.

Дэкарацыі развешваюць на штакеты. Прылады для ўздыму дэкарацый знаходзяцца на 24-метровай вышыні, на каласнікі, пад самым дахам. Туды таксама журналістам дазволілі падняцца.

У "бутафорскім" пакоі, які знаходзіцца ля выхаду на сцэну, захоўваюцца дробныя прадметы для спектакляў - шпагі, мячы, кубкі, маскі, падсвечнікі. Тут нават выявіўся любімы герой дзяцінства - шчаўкунчык, які пры бліжэйшым разглядзе апынуўся зроблены з пенапласту - вось гэта майстэрства бутафорыі!

Мастак-бутафор Таццяна Байдалова паказвае маску, вырабленую па ўласнай тэхналогіі. Справа ў тым, што танцоры не могуць насіць маскі - у іх цяжка дыхаць. Але гэтая - спецыяльная - мяккая і з вялікім адтулінай для носа. У ёй можна танцаваць гэтак жа выдатна, як і заўсёды. Бутафор распавядае, што прафесія бутафорыя - унікальная. Кожны дзень ты ствараеш прадметы з падручных матэрыялаў, якія толькі аддалена падобны на рэальныя, але на сцэне ператвараюцца ў мастацкія вобразы.

У тэатры мноства майстэрняў. Тут, напрыклад, ствараюцца масіўныя дэкарацыі.

Ахвочых пабачыць закуліссе тэатра аказалася шмат. Для іх гэта быў дзень адкрыццяў: многія раней і не чулі, як са сталярнага клею робяць бутэрброды, з гумы вінаград, з паралона - камяні. Іх чакалі майстэрня бутафорыі, грымёрныя, куток Шахерызады для сэлфі і бясплатная экскурсія ў кабінет дырэктара.

У фантане ля Нацыянальнага акадэмічнага тэатра оперы і балета.