Алена Альшанская, Sputnik.
Паўторны конкурс па продажы долі ў ААТ "Брэсцкае піва", якая зараз належыць дзяржаве, прызначаны на 1 ліпеня 2015 года, прыём заявак ад патэнцыяльных інвестараў завершыцца двума тыднямі раней. Пры гэтым, як адзначаюць у Брэсцкім аблвыканкаме, умовы конкурсу істотна памякчэлі: цяпер інвестару, які набыў акцыі прадпрыемства, адводзіцца значна больш часу на вывад яго на прыбытковую працу і на пагашэнне даўгоў перад бюджэтам.
Першы конкурс па продажы пакета акцый у 89,73% быў прызначаны на 5 мая 2015 года і прызнаны несапраўдным. Пачатковы кошт долі дзяржавы быў ацэнены ў 163,62 мільярда рублёў. Пераможца конкурсу павінен быў узяць на сябе абавязак на працягу года з моманту куплі акцый ўкласці ў развіццё "Брэсцкага піва" амаль дзесяць мільёнаў долараў ЗША і пагасіць яго даўгі перад бюджэтам, а таксама на працягу трох гадоў правесці мадэрнізацыю вытворчасці. Пры гэтым магутнасці прадпрыемства павінны павялічыцца больш чым у два разы — з 4,3 мільёнаў да 8 мільёнаў дэкалітраў.
Цікавіўся шмат хто, ніхто не набыў
Першы конкурс па продажы дзяржпакета "Брэсцкага піва" выклікаў зацікаўленасць у інвестараў, паведаміў у інтэрв'ю Sputnik намеснік старшыні Брэсцкага аблвыканкама Андрэй Клец.
"Цікавасць да конкурсу была вялікай. Мы апавясцілі аб прыватызацыі ўсе буйныя піваварныя кампаніі не толькі Беларусі, але і бліжэйшых краін, паколькі былі зацікаўлены ў прыходзе профільнага інвестара", — сказаў Клец.
Паводле яго слоў, многія патэнцыйныя інвестары прыязджалі на прадпрыемства, знаёміліся з яго вытворчасцю, абсталяваннем, тэхналогіямі і станоўча іх ацанілі.
"Заяўнікі казалі пра тое, што занадта кароткія тэрміны для інвеставання, выхаду на прыбытковую працу і пагашэння даўгоў перад бюджэтам. Таму цікавасці было шмат, але ні адной заяўкі на конкурс не паступіла", — растлумачыў Клец.
Клец таксама адзначыў, што ў 2004-2010 гадах "Брэсцкае піва" правяло мадэрнізацыю піваварнай вытворчасці, уклаўшы ў яе 6,8 мільёна еўра і 29 мільярдаў рублёў. Сродкі былі прыцягнуты як у выглядзе банкаўскіх крэдытаў, так і ў выглядзе бюджэтнай пазыкі, якую неабходна вярнуць.
"Вяртанне грошай у бюджэт — гэта клопат інвестара", — заўважыў суразмоўца Sputnik.
Умовы сталі больш рэальнымі
Умовы паўторнага конкурсу прадугледжваюць, што інвестар абавязаны забяспечыць выхад прадпрыемства на прыбытковую працу у 2019 годзе, пры тым, што мадэрнізацыя вытворчасці павінна быць завершана да лета 2018 года. Акрамя таго, пераможца конкурсу павінен захаваць профіль прадпрыемства і колькасць працуючых: іх сёння налічваецца каля 300 чалавек.
"Кошт акцый стаў больш на тры мільярды рублёў — гэта наступствы інфляцыі", — сказаў намеснік старшыні Брэсцкага аблвыканкама. Пры гэтым ён адзначыў, што ў ходзе падрыхтоўкі да конкурсу была праведзена рынкавая ацэнка актываў.
"Прыём заявак завяршаецца 15 чэрвеня. Пакуль яшчэ ніхто з патэнцыйных інвестараў заяўкі не даслаў, але так звычайна і бывае: усе глядзяць адзін на аднаго і ў апошні дзень пачынаюць дасылаць заяўкі", — сказаў Клец.
Дзяржава — не надта добры маркетолаг
Беларусь прайшла этап "вялікай прыватызацыі" піўной галіны ў 2006-2009 гадах, калі на рынак краіны прыйшлі такія буйныя кампаніі, як Heineken і Carlsberg. "Брэсцкае піва", якое сёння ўваходзіць у "пяцёрку" найбуйнейшых піваварных прадпрыемстваў краіны, ўпадабала застацца дзяржаўным і займалася ў гэты час мадэрнізацыяй вытворчасці.
"Да моманту завяршэння мадэрнізацыі, у 2010 годзе, 70-80% беларускага рынку належалі Heineken, Carlsberg і фінскай Olvi, а таксама імпартнаму піву. Мы ж пачалі губляць пазіцыі, а ў дзяржавы было недастаткова грошай, каб завяршыць пераабсталяванне вытворчасці, таму мадэрнізацыя і была прыпынена", — распавёў Клец.
Таксама, паводле яго слоў, дзяржаўны ўласнік не меў і на сённяшні дзень не мае сродкаў для прасоўвання прадукцыі на рынку.
"Няма фінансаў на аплату высакакласных маркетолагаў, на раскрутку брэнда", — сказаў Клец.
Дадала "Брэсцкаму піву" праблем і студзеньская дэвальвацыя беларускага рубля: курсавыя розніцы пагоршылі і без таго няпростае фінансавае становішча.
На сённяшні дзень "Брэсцкае піва" з'яўляецца стратным. Па дадзеных прадпрыемства, за студзень-красавік 2015-га чыстыя страты склалі 11,5 мільярда, хоць і некалькі скараціўся ў параўнанні з дадзенымі годам раней. Акрамя таго, крэдыторская запазычанасць прадпрыемства складае 127, 2 мільярды рублёў.
У рэестр патрабаванняў крэдытораў ўключана запазычанасць у суме 85,7 мільярда рублёў. Намеснік старшыні аблвыканкама заўважыў, што беларускія вытворцы, традыцыйна моцныя ў мяса-малочнай прамысловасці, і тут сёння паспяхова канкуруюць, напрыклад, з Danone і "Юнімілк". Вытрымліваць такія ж баталіі і на піўным поле дзяржаве ўяўляецца праблематычным.
"Мы прыйшлі да высновы, што калі 80% рынку занята буйнымі ігракамі, няма сэнсу пакідаць гэтае прадпрыемства за дзяржавай. На піўны рынак Беларусі прыйшлі транснацыянальныя кампаніі, і зразумела, што дзяржава з яго сціплымі магчымасцямі не можа з імі канкураваць", — дадаў Клец.
"Мы прадаем не разваліны"
Клец абверг меркаванне, якое склалася апошнім часам, пра тое, што Брэсцкі аблвыканкам спрабуе прадаць прадпрыемства, якое не мае ніякіх перспектыў на рынку і ўяўляе сабой, па сутнасці, цяжар для інвестара.
"Мы прадаем сучаснае прадпрыемства. Бо за мінулы год мы асвоілі вытворчасць чатырох ліцэнзійных гатункаў піва, а гэта значыць, што замежныя кампаніі праводзілі тут сур'ёзную інспекцыю для таго, каб даць ліцэнзію. Гэта значыць, што прадпрыемства кожныя тры месяцы асвойвае новы гатунак. Хто яшчэ з беларускіх вытворцаў піва можа гэтым пахваліцца?" — задаў пытанне суразмоўца Sputnik.
Паводле яго дадзеных, на сённяшні дзень "Брэсцкае піва" займае 3,9% піўнога рынку краіны, тады як яшчэ летась яго доля на рынку ледзь перавышала 2%. Акрамя ўнутранага рынку, прадукцыя пастаўляецца і на экспарт: ён складае прыкладна траціну ў агульным аб'ёме вытворчасці. Брэсцкае піва сёння п'юць у Расіі, Літве, Латвіі, Эстоніі, Малдовы, Украіне і Казахстане.
Са свайго боку першы намеснік гендырэктара "Брэсцкае піва" Алег Кісель, які займаў пасаду кіраўніка прадпрыемства да яго ўводу ў працэдуру санацыі, заўважыў, што на прадпрыемстве ўстаноўлена абсталяванне, якое адпавядае ўсім патрабаванням інвестараў.
"Іншае пытанне, што неабходна рэканструкцыя участкаў па разліву піва ў шкляныя бутэлькі і кегі, а таксама стварэнне магутнасцяў па вытворчасці квасу", — распавёў ён.
Акрамя таго, на сённяшні дзень "Брэсцкае піва" з'яўляецца адзіным прадпрыемствам Беларусі, якое не прымяняе тэхналогію высакашчыльнага піваварства.
"Па гэтай тэхналогіі спачатку варыцца высакашчыльнага піва, а ўжо потым з яго шляхам дадання вады атрымліваюць той ці іншы гатунак. Мы ж кожны гатунак піва варым асобна, сёння ніхто такога больш не робіць", — сказаў Кісель.
На прадпрыемстве спадзяюцца, што з прыходам інвестара такая тэхналогія вытворчасці захаваецца.
"Мы спадзяемся, што прадпрыемства будзе працаваць лепш і інвестар зможа гэтага дасягнуць", — падкрэсліў намеснік старшыні Брэсцкага аблвыканкама Андрэй Клец.
