Юлія Ліж, Sputnik
Зразумеўшы, што ніхто не здольны растлумачыць жанчыне асновы кіравання аўтамабілем лепш за самую жанчыну, Алена Басякова адкрыла ў Мінску жаночую аўташколу «Элегія» (што азначае «лірычны твор задуменнага характару»). Каб больш ні адна прыгожая істота не запівала супакаяльнымі лекамі хамства і развязнасць:
— Дзяўчат трэба вучыць не так, як звыклі многія інструктары: "Ну ты што, не ведаеш, што такое счапленне?". Не ведаю я, што такое счапленне. Нам трэба растлумачыць даступнай мовай. Як трымаць дыстанцыю, як разварочвацца, каго прапускаць.
У чым прычына неразуменняў паміж намі? Мужчыны лічаць, што мы павінны прыйсці ў аўташколу і ўжо адразу нешта ведаць. Для іх натуральна разбірацца ў аўтамабілях. Кожны калісьці камусьці дапамагаў капацца ў маторы або змяняць кола. Дзяўчыны лічаць інакш. Для замены кола існуе шынамантаж. Для рамонту рухавіка — аўтамеханік. Нам не трэба да дробязяў унікаць у тое, што ёсць матор ці счапленне. Нам трэба ведаць прынцыпы іх працы.
Задаўшы сваё падрыхтаванае пытанне, даведваюся, што прынцып працы счаплення — гэта дзве талерачкі з зубцамі, якія круцяцца і рухаюцца адна да адной, калі ты ставіш перадачу і адпускаеш счапленне. Калі яны злучаюцца і рухаюцца разам — машына едзе. Вось так тлумачаць дзяўчынкам.
Пасля некалькіх заездаў у гараж заднім ходам, здаецца, нават я, далёкі ад кіравання і схільны да панікі пры думках аб паркоўках пасажыр, пачынаю разумець, як усё гэта працуе.
— Які куток першы дойдзе да гаража?
— Левы.
— Правільна, на яго і глядзім. Рухаемся да гаража. Як толькі даехала да першай палачкі — спыніся. І куды ў нас павінна цяпер паехаць попа?
— Налева.
— Правільна. Налева да ўпору. Куды хочам, каб паехала попа, туды і круцім.
Калі ў размове паміж вучнем і інструктарам пераважаюць словы «зразумела» і «разумніца», міжволі супакойваешся і нават забываеш, чаму планы навучыцца кіраваць увесь час пераносіліся. Гляджу ў нататнік — і ўсё ж успамінаю. Выбар аўташколы здаецца ледзь не самым складаным выпрабаваннем на шляху да мары аб'ехаць за рулём паўсвету. Выбіраць па радах, водгуках, цане альбо проста тое, што бліжэй да дома?
— Трэба выбіраць інструктара. Калі тэорыю вы можаце вывучыць самі, то кіраванне вы самі не вывучыце. Да таго ж займацца трэба там, дзе вы будзеце здаваць экзамены. Па гэтым прынцыпе, напрыклад, я і адкрыла аўташколу: менавіта ў тым раёне, дзе знаходзяцца маршруты ДАІ.
Варта ўлічваць яшчэ адзін момант. На іспытах у ДАІ зараз прымаюць эстакаду, гараж і дыяганаль — і ў большасці аўташкол гэтым і абмяжоўваюцца. Ні панадворкаў, ні колаў. Даводзяць вас да іспыту, а як будзеце ездзіць далей — ужо не хвалюе. Таму, мабыць, варта адразу ўдакладняць, ці падрыхтуюць вас да ўсёй разнастайнасці нашых дарог.
— А каго вучыць складаней: хлопчыкаў або дзяўчынак?— пытаюся я.
— Розніцы паміж хлопчыкамі і дзяўчынкамі няма. Ёсць розніца ва ўзросце, каардынацыі рухаў, хуткасці рэакцыі. А яшчэ ў тым, наколькі часта чалавек сядзіць за камп'ютарам. Таму што так ён прывыкае да аўтапілоту, да таго, што ўсё робіцца за яго. Хлопчыкі тэхнічна могуць хутчэй злавіць нешта, але любому кіроўцу рэчы трэба тлумачыць усё ж такі даступна. Напрыклад, якой павінна быць дыстанцыя паміж машынамі ў горадзе, на святлафоры? У правілах напісана: бяспечнай. Але колькі гэта? Метр? Паўтара? Бяспечна спыняцца так, каб нам былі бачныя колы аўтамабіля, што стаіць перад намі.
Складаней, тлумачыць Алена, вучыць людзей ва ўзросце. У іх іншая рэакцыя, іншы зрок. І на пачатковых этапах навучання, калі трэба вельмі хутка рэагаваць на каманды, многія вучні не спраўляюцца. Зрэшты, як і многія інструктары: губляюць цярпенне, самавалоданне. Як тут не ўзгадаць прыродны жаночы дар навучаць і клапаціцца аб іншых. Можа, таму ў жаночую аўташколу ўжо запісваюцца і мужчыны?
Мы рухаемся на эстакаду:
— Падымаем ручнік, падводзім счапленне да вібрацыі, абароты ўпалі, прыбіраем ножку ў бок, дадаем газ да 2000, смела трымаем, ножка замерла на газу, і павольна адпускаем счапленне да таго часу, пакуль машынка не паехала…
Адкрыццё жаночай аўташколы (у якую прымаюць усіх, але інструктары і выкладчыкі — толькі жанчыны) настолькі ж лагічна, наколькі дзіўна яе адсутнасць да гэтага часу. Аўташколы спаборнічаюць у лепшых цэнах, тэрмінах, аўтамабілях, але не ў камфорце і спакоі падчас навучання. Наколькі гэта важна? Даведаецеся, калі будзеце бегчы на ўрок кіравання ў перапынку паміж першай і другой працай.
Але ж усё — пытанне асабістага выбару. Хто хоча вучыцца «жыццёва» і рыхтавацца тым самым да нервовасці і хамства на дарогах, павінен мець права атрымаць і гэта.
На эстакаду мы такі выехалі.
