Аляксандр Дзмітрыеў, Sputnik.
У суполку "Арт-Нуво" ўваходзяць людзі з псіхічнымі і неўралагічнымі захворваннямі рознай ступені цяжкасці. Работы мастакоў Генадзя Грышэля, Канстанціна Ладошкіна і Міхаіла Буліча экспануюцца ў Германіі, Нарвегіі, Расіі, Польшчы і Беларусі. Некаторыя з іх знаходзяцца ў прыватных калекцыях, астатнія карціны можна набыць.
Могуць глядзець на жыццё не як усе
Як распавёў Sputnik арганізатар і куратар выставы ў брэсцкай "Прасторы КХ" Сяргей Гайко, з арганізацыяй дапамагла псіхолаг дома-інтэрната Дар'я Яцкевіч, якая даўно працуе з арт-групай. Дар'я сама абірала аўтараў і карціны — зусім розныя па тэхніцы і стылях.
"Мастакі малявалі акрылам на палатне, на кардоне і нават на ДВП. Ёсць працы ў графіцы. Гэтыя людзі нечакана бачаць звычайныя рэчы. Іх ўяўленне аб бярозе, ласях або маме з дзіцем істотна адрозніваецца ад нашых", — патлумачыў Гайко.
Некаторыя людзі захворваюць ўжо ў сталым узросце і іх ўражанні і веды застаюцца з імі. Жыхары дома-інтэрната глядзяць тэлевізар, сябруюць паміж сабой — усё гэта ўплывае на іх творчасць. Адсюль і арыгінальныя інтэрпрэтацыі рэчаіснасці.
"Існуе шмат спрэчак наконт таго, мастацтва гэта ці не, і хто тут аўтар — чалавек з асаблівасцямі або яго псіхолаг або арт-тэрапеўт. На мой погляд, гэта мастацтва. Гэтыя людзі могуць глядзець на жыццё так, як мы ніколі не зможам. Нам у іх ёсць чаму павучыцца", — падзяліўся арганізатар.
Такія ж людзі
Ліса, якая падтрымлівае касманаўта Юрыя Гагарына, які моліцца на месяц. Маркс, Энгельс і Ленін. Тэнісны сэт і футбольны матч. Пры сваёй прастаце выявы гэтыя карціны часта патрабуюць працы розуму — трэба паспрабаваць зразумець і расшыфраваць, што меў на ўвазе аўтар.
"Вось, да прыкладу, цэлая гісторыя пра зайца, — паказвае на серыю з сямі карцін Гайко. — На першай карціне мы бачым лес здалёку. Потым ён становіцца бліжэй. Там з'яўляецца заяц. Ён падыходзіць бліжэй, набірае іншых зайцаў і садзіць іх у хатку".
Са слоў куратара выставы, творчы працэс у асаблівых людзей адбываецца гэтак жа, як і ў здаровых.
"У кожнага свае асаблівасці. Нехта горш падбірае колер, нехта лепш. У іх няма школы. Яны дзейнічаюць на сваім унутраным пачуцці, на інтуіцыі. Некаторыя не могуць не маляваць. Для іх гэта такі спосаб стасункаў са светам. Яны шукаюць, якім чынам дамагчыся ўвагі, праявіць сябе. Яны такія самыя людзі і ім не хапае таго ж, чаго і нам — ўвагі", — распавёў Гайко.
Пакінуць інтэрнат — гэта вялікая падзея
Гайко лічыць, што людзі з абмежаванымі магчымасцямі не павінны быць ізаляванымі. Фарміраванне правільнага стаўлення да іх палегчыла б жыццё і іх бацькам. Дзякуючы разнастайным міжнародным праектам працы мастакоў з Мінскага псіханеўралагічнага дома-інтэрната №3 прадстаўлены ў многіх краінах Еўропы. Ва ўстанове адкрыта галерэя, у якой яны могуць паказваць свае карціны.
"На жаль, усё гэта трымаецца на энтузіязме асобных людзей. Інакш наўрад ці яны кудысьці ездзілі б і недзе выстаўляліся. А для іх пакінуць інтэрнат — гэта вялікая падзея ў жыцці. Такім чынам яны адчуваюць, што патрэбныя. Гэта тое, чаго ім больш за ўсё не хапае", — рэзюмаваў Гайко.
Выставу дэвіянтнага сучаснага мастацтва можна наведаць да 5 мая ў "Прасторы КХ".
