Анастасія Мельнікава, аглядальнік МІА "Россия сегодня" для Sputnik.
"Зламай шалёны прынтэр! Выбірай новых і сумленных!", "Яны ахр…елі", "Давайце вернем уладу людзям!", "Пад ударам — дзяржава і эканоміка, людзі бяднеюць!" — перадвыбарчыя лозунгі як бы кажуць усім, што палітычная барацьба ў Расіі ёсць, ёсць канкурэнцыя партый, ёсць з каго выбіраць 18 верасня.
Імітацыя бурнай дзейнасці падчас тэледэбатаў у самым разгары. Нацыяналісты і лібералы аб'ядноўваюцца, каб аб'явіць імпічмент Пуціну — здаецца, яны ў захапленні ад саміх сябе і ад сваіх хлёсткіх, але пустых выкрыкаў у нікуды.
Уладзімір Жырыноўскі на гэтым фоне ўжо нават не здзіўляе, адзінаросы, вядома, нагадваюць аб падтрымцы прэзідэнта, камуністы і эсэры звыкла як бы крытыкуюць уладу, пачаткоўцы палітычнай сцэны спрабуюць хоць чымсьці запомніцца тэлегледачам.
І ўжо нават бывае нешта падобнае на пачатак боек, удзельнікі часам спрабуюць перакрычаць адзін аднаго ("не крычы мне ў вуха!"), пагражаюць ("пойдзеш на кулямёты НАТА!"), хочуць здзівіць ("не — гародніне і вычварэнцам!"), паўстаюць у вобразе Тэрмінатара або выкарыстоўваюць клаксон, каб заглушыць істэрыку апанента.
Як рэагуюць гледачы
Гледачы тым часам абіраюць што заўгодна, але не тэледэбаты — праграмы, прысвечаныя маючым адбыцца выбарам, у большасці сваёй прасаджваюць рэйтынгі, нават калі ідуць у прайм-тайм. Амаль палова расіянаў лічыць, што тэледэбаты бессэнсоўныя — гэта вынікае з нядаўняга апытання, праведзенага "Лявада-цэнтрам": 43% расіян не глядзелі і не збіраюцца глядзець тэледэбаты, 20% сочаць за імі рэгулярна, 25% толькі плануюць пачаць іх глядзець.
А паводле апытанняў па папулярнасці партый (УЦДГМ, ФОМ, "Левада-цэнтр"), у першым тыдні верасня ў "Адзінай Расіі" — ад 31 да 44%, у ЛДПР — 9-12%, у КПРФ — ад 7,7 да 10%.
Магчымасць пераадолець 5-працэнтны бар'ер захоўваецца ў "Справядлівай Расіі" (яе рэйтынг — як раз каля 5%).
Каму патрэбны эпатаж
Патэнцыйныя выбаршчыкі прыкладна ўяўляюць сабе ўсё, што скажуць удзельнікі дыскусій ад партый — лідэраў перадвыбарнай гонкі.
Пачаткоўцам жа даводзіцца зусім туга — іх не ведаюць, і не тое каб не хочуць ведаць, проста занадта мала было ў іх часу, каб заслужыць давер.
Дакладней, нават не давер, а хаця б увагу. Эпатаж як сродак прыцягнення ўвагі — спосаб, вядома, правераны, але ў гэтым годзе слаба працуе. Мала хто з тэлегледачоў будзе глядзець усе тэледэбаты ад пачатку да канца (а экзатычныя выпады ў кандыдатаў бываюць нячаста, звычайна гэта проста руцінныя дыскусіі).
Ну а інтэрнэт-аўдыторыя, праглядаючы яркія ўрыўкі з тэледэбатаў, максімум пракаментуе, але наўрад ці запомніць, якую партыю прадстаўляе той ці іншы экзальтаваны кандыдат.
Выбары хутка
Нагадаем, выбары дэпутатаў Дзярждумы (ніжняй палаты расійскага парламента) сёмага склікання адбудзуцца 18 верасня па змяшанай сістэме: 225 дэпутатаў будуць абраныя па партыйных спісах (прапарцыйная сістэма) і 225 — па аднамандатных акругах (мажарытарная сістэма).
Усяго ЦВК РФ зарэгістраваў на выбарах у Дзярждуму федэральныя спісы 14 партый.
Зарэгістраваныя партыі "Радзіма", "Камуністы Расіі", Расійская партыя пенсіянераў за справядлівасць, "Адзіная Расія", "Зялёныя", "Грамадзянская платформа", ЛДПР, Партыя народнай свабоды (ПАРНАС), Партыя росту, "Грамадзянская сіла", "Яблык ", КПРФ", "Патрыёты Расіі" і "Справядлівая Расія".
Менавіта ў такім парадку, як вызначылася падчас жараб'ёўкі, назвы і эмблемы партый будуць размяшчацца ў выбарчым бюлетэні. Бюлетэні друкуюцца на рускай мове. Па рашэнні выбаркама суб'екта Расійскай Федэрацыі, яны могуць быць надрукаваныя таксама на дзяржаўнай мове адпаведнай рэспублікі ў складзе РФ, а пры неабходнасці — і на мовах народаў Расіі на тэрыторыях іх кампактнага пражывання.
У сапраўдны момант у Расіі зарэгістравана звыш 111,7 мільёна выбаршчыкаў.
