Аляксандр Ліпавец, Sputnik.
Літаральна на апошніх "сантыметрах" выбарчай дыстанцыі партыя "Саюз бацькаўшчыны — Хрысціянскія дэмакраты Літвы" (СБ-ХДЛ — кансерватары) апярэдзіла свайго галоўнага суперніка — партыю "Саюз сялян і зялёных Літвы" (ССЗЛ) і заняла першае месца па выніках выбараў у шматмандатнай акрузе. Такім чынам, кансерватары стварылі добры зачын, каб у другім туры галасавання ў аднамандатных акругах упэўнена заняць першае месца і атрымаць права фармаваць кіруючую кааліцыю і ўрад.
Партыя працы — за бортам
Першы тур парламенцкіх выбараў, які адбыўся 9 кастрычніка, паказаў поўны правал палітыкі цяперашняй кіруючай кааліцыі на чале з Літоўскай сацыял-дэмакратычнай партыяй. Трэцяе месца і толькі 13 дэпутацкіх мандатаў у ЛСДП па шматмандатнай акрузе — яркае таму пацверджанне.
У дадатак да ўсяго Партыя працы — адна з трох партый, якія ўтвараюць кіруючую кааліцыю — упершыню за апошнія 12 гадоў не пераадолела пяціпрацэнтную мяжу і засталася за бортам галоўнага заканадаўчага органа Літвы. А "Парадак і справядлівасць" на чале з еўрапарламентарыем, экс-прэзідэнтам Роландасам Паксасам, ледзь-ледзь пераадольвае мяжу праходжання ў Сейм і атрымлівае толькі пяць мандатаў. У выніку — 18 мандатаў у партый кіруючай кааліцыі.
Апазіцыя ж паказала вынікі больш важкія. Кансерватары атрымліваюць па шматмандатнай акрузе 20 дэпутацкіх крэслаў, Саюз лібералаў Літвы — восем, а Выбарчая акцыя палякаў Літвы — Саюз хрысціянскіх сем'яў (ВАПЛ-СХС) — сем.
ВАПЛ-СХС сёлета набрала менш галасоў, чым чатыры гады таму, але захавала пяць мандатаў і ўжо атрымала два мандаты ў першым туры выбараў у аднамандатных акругах. Партыя можа атрымаць яшчэ адзін мандат падчас другога тура і тады павялічыць сваё прадстаўніцтва ў Сейме з сямі да васьмі дэпутатаў у новым парламенце і зноў сфармуе сваю фракцыю.
Што вырашаць сяляне і зялёныя
Галоўная ж інтрыга цяперашніх парламенцкіх выбараў — выступ партыі сялян і зялёных, спіс якой узначальваў самы папулярны яшчэ год таму палітык, былы міністр унутраных спраў Саўлюс Скверняліс. Ім прадказвалі месца ў тройцы лідэраў, і ССЗЛ гэтыя прагнозы апраўдала.
На момант напісання матэрыялу партыя сялян і зялёных займала першы радок па шматмандатнай акрузе — яны апярэджвалі кансерватараў літаральна на адну дзясятую працэнта і атрымлівалі на адзін мандат больш, чым кансерватары (20). Менавіта меркаванне "сялян і зялёных" пры фарміраванні будучай кіруючай кааліцыі і ўрада будзе вырашальным.
Напярэдадні выбараў большасць палітолагаў і аглядальнікаў сыходзіліся на думцы, што "сяляне і зялёныя", хутчэй за ўсё, аддадуць перавагу кааліцыі з кансерватарамі і лібераламі, чым з сацыял-дэмакратамі.
9 кастрычніка вызначыліся імёны толькі адной паловы дэпутатаў Сойма новага склікання. Вырашальным ж стане другі тур галасавання ў аднамандатных акругах, які адбудзецца 23 кастрычніка. Мяркуючы па колькасці кандыдатаў ад кансерватараў, якія выйшлі ў другі тур, а таксама не вельмі моцных пазіцыях партыі "Саюза сялян і зялёных" у рэгіёнах, шанцы першых атрымаць пераважную большасць у Сейме новага склікання і ўрадзе — амаль стопрацэнтныя.
У парламенцкіх выбарах, якія адбыліся ў гэтую нядзелю, удзельнічалі 16 партый. 141 дэпутат абіраецца ў Літве ўсеагульным таемным галасаваннем па змешанай сістэме.
