МІНСК, 17 кас — Sputnik. У беларускіх архівах — ні ў Дзяржаўным, ні ў Нацыянальным архіве, ні ў архівах спецслужбаў — няма "апошняга Катынскага спісу", заявіў міністр замежных спраў Беларусі Уладзімір Макей.
Міхаіл Гарбачоў у 1990 годзе перадаў польскаму боку спіс з 14 552 афіцэраў польскай арміі, якія былі расстраляныя і пахаваныя на тэрыторыі СССР — у Расіі (Катынь, Калінін і Меднае) і ва Украіне (Харкаў). Варшава таксама настойвае на перадачы поўнага так званага апошняга Катынскага спісу, у якім змяшчаюцца прозвішчы палякаў, вывезеных НКВД у Мінск. У афіцыйных польскіх дакументах гэты спіс называюць таксама "апошняй Катынскай таямніцай". Беларускія архівісты называюць праблему з поўным катынскім спісам надуманай.
Кіраўнік МЗС Беларусі падкрэсліў, што Мінск не прыбірае гэтую тэму з парадку дня. Разам з тым ён прызнаў, што "мы не зможам растлумачыць усю сітуацыю літаральна заўтра ці паслязаўтра".
"Па запыце нашых польскіх сяброў мы займаліся пытаннямі так званага Катынскага спісу. Нам нядаўна, сёлета ўлетку, у адпаведнасці з нашымі дамоўленасцямі з панам Вашчыкоўскім, польскія сябры перадалі тры спісы, па якіх яны хацелі б атрымаць адказ. Мы паглядзелі ў нашых архівах, нейкія рэчы нам удалося адшукаць, і нейкую інфармацыю мы перададзім на маючых адбыцца сустрэчах з панам Вашчыкоўскім (Вітольд Вашчыкоўскі, міністр замежных спраў Польшчы — Sputnik) і іншымі афіцыйнымі прадстаўнікамі", — растлумачыў Макей.
Дыпламат падкрэсліў, што па даручэнні прэзідэнта Аляксандра Лукашэнкі архівы, у тым ліку і спецслужбаў, былі вывучаны двойчы.
"Хачу адназначна сказаць, што ў нашых архівах такога спісу не існуе", — заявіў Макей у інтэрв'ю польскай газеце Rzeczpospolita. Тэкст інтэрв'ю апублікаваны на сайце МЗС Беларусі.
"Трэба вывучыць метады дзейнасці сталінскай спецслужбы НКВД. Я думаю, не заўжды ўсе дакументы захоўваліся на рэгіянальных узроўнях. Магчыма, ёсць нейкія дакументы, якія захоўваюцца толькі ў цэнтральным архіве", — канстатаваў ён.
Адказваючы на пытанне польскіх журналістаў пра магчымасць стварэння ў Курапатах польскаіх вайсковых могілак, міністр падкрэсліў, што і ў дадзенай сітуацыі Мінск не можа сказаць, што гэта месца з'яўляецца месцам пахавання польскіх вайскоўцаў або польскіх грамадзян.
"Можа быць, там і маглі быць польскія грамадзяне, але сказаць, каб гэта адназначна было месцам, дзе былі расстраляныя, забітыя толькі польскія грамадзяне, мы не можам пра гэта гаварыць", — сказаў Макей.
"Таму мне здаецца, што на гэтым этапе гаварыць аб стварэнні польскіх могілак не даводзіцца. Але, паўтаруся, пытанні вельмі адчувальныя і для Польшчы, і для Беларусі, таму давайце крок за крокам вывучаць іх і спрабаваць знайсці, калі гэта неабходна, адпаведныя рашэнні", — рэзюмаваў кіраўнік МЗС Беларусі. Урочышчы Курапаты пад Мінскам з'яўляецца месцам масавых пахаванняў ахвяр сталінскіх рэпрэсій. Паводле некаторых ацэнках, тут пахаваныя ад 30 да 200 тысяч чалавек. Тэрыторыя ўрочышча займае 15 гектараў і ахоўваецца дзяржавай. Тут таксама ўстаноўлены мемарыяльны знак ад імя народа ЗША, адкрыты ў ходзе візіту ў Беларусь прэзідэнта ЗША Біла Клінтана 15 студзеня 1994 года. У сакавіку 2016 года ўрочышчы Курапаты наведаў міністр замежных спраў Польшчы Вітальд Вашчыкоўскі.
