Аляксей Сцяпанаў, Sputnik.
Удзельнікі Міжнароднай студэнцкай праграмы "Паслы рускай мовы ў свеце" падвялі вынікі другога года працы. З краін былога СССР імі ўжо ахоплены Арменія, Кыргызстан, Малдова, Таджыкістан, Абхазія і Прыднястроўе. У наступным годзе валанцёры плануюць паехаць у Азербайджан, Узбекістан і Паўднёвую Асецію.
Праграма па распаўсюджванні рускай мовы, культуры і літаратуры ў Расіі і за яе межамі была запушчана ў сярэдзіне 2015 года. На гэты час у радах валанцёраў 123 будучых філолага, педагога, літаратара, гісторыка і журналіста.
"За два гады з усёй Расіі і з-за мяжы было пададзена каля чатырох тысяч заяў з просьбай прыняць іх у рады нашага валанцёрскага руху, з іх мы адабралі 123 чалавекі. За кожнага з асветнікаў можам ручацца як за саміх сябе — гэта людзі, якія прайшлі суровы і пільны адбор нашых спецыялістаў і экспертаў, а потым трохмесячнае дзённае і дыстанцыйнае навучанне працы на месцах", — распавяла карэспандэнту Sputnik рэктар Дзяржаўнага інстытута рускай мовы ім. А. С. Пушкіна Маргарыта Русецкая, якая стаяла ля вытокаў новага валанцёрскага руху.
Першай замежнай экспедыцыяй паслоў рускай мовы ў краіны СНД стала паездка дзесяцярых валанцёраў у Арменію. Распавядаючы пра яе, Маргарыта Русецкая да гэтага часу змахвае слёзы, настолькі кранальным стала гэта першае знаёмства хлопчыкаў і дзяўчынак з асветніцкай брыгады з аднагодкамі з былой савецкай рэспублікі.
"Гэтая наша першая экспедыцыя мела адну асаблівасць — рабяты-паслы жылі ў сем'ях. Прычым, мы папрасілі, каб гэта быў не Ерэван, а якое-небудзь паселішча ўдалечыні ад сталіцы. І паслоў рассялілі па сем'ях за 20-30 км ад Ерэвана. Там была ўнікальная камунікацыя і міжкультурнае ўзаемадзеянне — паслы жылі і сілкаваліся ў сем'ях, назіралі традыцыі, бытавую спецыфіку і давалі ўрокі ў школах. А калі прыйшоў час расставацца, з'язджаць, я не ведаю, як і на чым, але ў аэрапорт праводзіць нашых рабят прыехалі ўсе гэтыя сем'і поўным саставам! І ўсе галасілі, вядома. Было праліта столькі слёз…" — успамінае рэктар Дзяржаўнага інстытута рускай мовы ім. А. С. Пушкіна.
Не менш кранальнай, па словах Маргарыты Русецкай, была экспедыцыя паслоў рускай мовы ў Таджыкістан. Больш за тое — там рабяты трапілі на сапраўднае нацыянальнае вяселле і таксама датыкнуліся да традыцый і звычаяў суседзяў.
"Кожная экспедыцыя — гэта не толькі праца, уклад паслоў, але таксама іх развіццё. Ім становяцца вядомыя многія факты пра рускую мову, пра дыпламатычныя адносіны, аб узаемадзеянні Расіі з замежнымі краінамі. У паслоў развіваюцца навыкі сацыяльнай камунікацыі, публічных выступленняў, прамоўніцкага майстэрства, умення арганізаваць маладзёжны інтэрактыўны фармат, а таксама, ужо прабачце мяне за гэтае слова, — флэшмобы. Мэта нашых місій яшчэ і даследчая, паколькі рабяты-філолагі, акрамя ўсяго іншага, ацэньваюць таксама ступень функцыянавання рускай мовы ў той ці іншай краіне. Для іх як назіральнікаў — гэта яшчэ і выдатная моўная практыка", — сказала Маргарыта Русецкая.
І асобна адзначыла заслугу іншай часткі асветніцкіх брыгад — медыя-паслоў. Гэтыя валанцёры, як сказала рэктар Дзяржаўнага інстытута рускай мовы ім. А. С. Пушкіна, актыўна развіваюць свае журналісцкія, публіцыстычныя здольнасці, яны фатаграфуюць, вядуць блогі і актыўна пішуць пра акцыі, прапагандуюць ідэю асветніцкай дзейнасці ў сацыяльных сетках.
Характэрна, што распаўсюджваннем рускай мовы за межамі Расіі займаюцца не толькі расіяне, але таксама замежныя студэнты, якія навучаюцца ў расійскіх ВНУ, — з Украіны, Венгрыі, Казахстана і Кыргызстана.
"Адным з залогаў поспеху гэтай праграмы з'яўляецца тое, што мы не проста выступаем ментарамі — прыходзім і гаворым, што навучым вас рускай мове, вы павінны гаварыць па-руску. Мы паказваем усе магчымасці рускай мовы ў сучасным свеце, магчымасці атрымаць праз рускую мову адукацыю ў Расіі, уладкавацца на працу, пачаць бізнэс на рускай мове. Гэта і ёсць наша місія. А нашы валанцёры — гэта выдатны кадравы рэзерв", — адзначыла Маргарыта Русецкая.
Паводле яе слоў, да рэспублік былога Саюза, у якіх ужо працавалі валанцёры, могуць дадацца і краіны Балтыі. Маргарыта Русецкая спадзяецца, што Балтыйскі федэральны універсітэт імя І. Канта выступіць адным з партнёраў з боку Расіі і дапаможа ўсталяваць кантакты з замежнымі ўніверсітэтамі.
