МІНСК, 21 лют — Sputnik. Нацыянальны балет Грузіі "Сухішвілі" называюць "восьмым цудам свету", "ураганам на сцэне", "чараўніцтвам з Грузіі", а ўсе канцэрты праходзяць пры нязменным аншлагу ў кожнай краіне і горадзе. Беларусь не стала выключэннем. Тыя, каму давялося ўбачыць гэта відовішча хоць бы аднойчы, абавязкова прыйдуць яшчэ раз.
Новае шоў легендарнага балета беларусы змогуць убачыць у канцы зімы: 24 лютага трупа выступіць у Бабруйску, 25 лютага — у Мінску, а 27 лютага — у Гомелі. Квіткі ўжо ёсць у продажы.
Дынастыя і заступніцтва Сталіна
Нацыянальны балет Грузіі "Сухішвілі" быў заснаваны выбітнымі грузінскімі танцоўшчыкамі Іліко Сухішвілі і Ніно Рымішвілі ў 1945 годзе, хоць дазвол ад Сталіна быў атрыманы яшчэ ў 1937 годзе. Наогул, Сталін захапляўся танцамі Іліко Сухішвілі і, можна сказаць, быў заступнікам балета "Сухішвілі": у 1943 годзе калектыў, не маючы статусу, выступіў на сустрэчы знакамітай "тройкі" Сталіна, Рузвельта і Чэрчыля ў Тэгеране. А партрэт з аўтографам правадыра шмат гадоў быў для Сухішвілі "ахоўнай граматай".
Ідэя першага прафесійнага балета грузінскага танца непадзельна належала Іліко: ён жыў гэтай марай і, вядома, быў душой трупы, натхняючы кожнага танцоўшчыка сваім прыкладам. Ніно і Іліко хацелася паказаць усяму свету, наколькі ўнікальная і багатая культурная спадчына ў маленькай Грузіі. І на працягу ўжо 72 гадоў нязменна кіруе балетам і ўвасабляе ўсе планы ў жыццё цэлая дынастыя Сухішвілі-Рымішвілі. Сёння ўсімі справамі балета займаюцца ўнукі вялікіх танцоўшчыкаў: Іліко Сухішвілі-малодшы — галоўны харэограф, а Ніно Сухішвілі — дырэктар трупы.
Кніга рэкордаў Гінеса і калекцыя Іва Сен-Ларана
З першых дзён існавання "Сухішвілі" гастралявалі па ўсім свеце, дзівячы сваімі танцамі жыхароў Зямнога шара. Перад першым канцэртам балета ў Парыжы чарга да канцэртнай залы расцягнулася на тры кварталы. Іліко тады прызнаўся, што ніколі ў жыцці не бачыў падобнага. На выступе прысутнічала шмат вядомых людзей: балетмайстар Серж Ліфар, кіназоркі Сымона Сіньёр, Іў Мантан, Жэрар Філіп, Жан Марэ, пісьменнік Луі Арагон і многія іншыя. У адным і тым жа зале ў Парыжы "Сухішвілі" правялі 35 аншлагавых канцэртаў запар.
Дарэчы, менавіта пасля гастроляў у Францыі ў жаночую моду ўвайшлі высокія боты і аб'ёмныя футравыя шапкі. А ў калекцыі Іва Сен-Ларана з'явіліся вялікія паласатыя паясы з бантам, якія папулярныя і цяпер.
Гісторыя трупы багатая на неверагодныя падзеі, многія з якіх ужо сталі легендамі. Так, у 1935 годзе "Сухішвілі" вярнуліся ў СССР з залатым медалём з Сусветнага фестывалю народнага танца, які праходзіў у Лондане. Каралева Вялікабрытаніі, захопленая выступам, асабіста ўручыла яе Іліко Сухішвілі на прыёме ў Віндзорскім палацы. Усхваляваны Іліко, не ведаючы, як паводзіць сябе ў такіх сітуацыях, проста пацалаваў ёй руку.
Увесь Савецкі Саюз абмяркоўваў гэты выпадак: нават сам Сталін пры сустрэчы з Іліко нагадаў яму пра пацалунак, на што танцоўшчык толькі пачырванеў. А Сталін з адабрэннем зазначыў: "Чаму яны павінны думаць, што мы нецывілізаваныя?"
Нацыянальны балет Грузіі "Сухішвілі" стаў адзіным ансамблем народнага танца, якому далі права выступіць на знакамітай сцэне Ла Скала ў Мілане ў 1967 годзе. Канцэрт вырабіў фурор, а "Сухішвілі" занеслі ў кнігу рэкордаў Гінеса: заслону ўздымалася 14 разоў! Такім чынам быў пабіты рэкорд Энрыка Каруза, пасля выступлення якога заслону ўздымалі ўсяго толькі 11 разоў.
Традыцыі і сучасная харэаграфія
Танцы, пастаўленыя балетам за 72 гады, ужо сталі традыцыйнымі. Натуральна, у плыні часу ўсе рухі навострываліся і былі палепшаны і зменены структура, архітэктоніка і асобныя крокі кожнага танца. Штодзённы пошук працягваецца і сёння: глядач бачыць, як мяняюцца пастаноўкі і як віртуозна "Сухішвілі" сумяшчаюць традыцыйны грузінскі танец і элементы сучаснай харэаграфіі.
У "Сухішвілі" ўсё па-сапраўднаму: пякучы запал, неверагодная хуткасць, грацыёзнасць і жаноцкасць грузінскіх жанчын, якія параць над сцэнай, нават не датыкаючыся да паркету, і іскры ад небяспечных танцаў гарачых грузінскіх мужчын. Дарэчы, візітная картка ансамбля — "Танец на пальцах". Гэта знакаміты харэаграфічны рух, які патрабуе самага высокага майстэрства танцоўшчыка. Яму пачынаюць вучыцца з пяці гадоў, і майстэрства адточваюць на працягу ўсяго жыцця. Дарэчы, у гэтым руху прысутнічае і элемент спакушэння: здаўна лічылася, што становіцца на калені перад прыгажуняй непрымальна, а вось на пальцы — асаблівы шык і захапленне.
Сёння ансамбль складаецца з 500 танцораў і ўласнага аркестра. За час свайго існавання калектыў пабываў у больш чым 250 турнэ, аб'ездзіў пяць кантынентаў і больш за 100 краін свету, правёў больш за 300 канцэртаў, скарыўшы сваімі выступамі больш за дзевяць мільёнаў чалавек. У калекцыі "Сухішвілі" больш за 2500 сцэнічных касцюмаў, многія з якіх ужо знаходзяцца ў музеі балета. Дарэчы, Нацыянальны балет Грузіі "Сухішвілі" застрахаваў свой танцавальны талент на адзін мільён лараў - каля 372 тысяч долараў. Гэта першы выпадак у гісторыі страхавання Грузіі, калі танцавальны ансамбль застрахаваў увесь склад калектыву, уключаючы музыкаў.
