Дзіцячыя галасы "Жывой класікі": у "Артэку" рыхтуюцца да конкурсу чытальнікаў

© Photo : Валентина ЛитвинцеваКонкурс "Жывая класіка"
Конкурс Жывая класіка - Sputnik Беларусь
Падпісацца
Колькі мільёнаў дзяцей сёння дэкламуюць прозу ўслых? Як палітыка ператварае падлеткаў у шпіёнаў? Што будзе, калі чытаць кнігі пад коўдрай? Пра ўсё гэта - у матэрыяле Sputnik.
МІНСК, 23 кра — Sputnik, Цімур Селіванаў. Па ўсім свеце расце пакаленне чытачоў, упэўненая кіраўнік міжнароднага конкурсу "Жывая класіка" Марына Смірнова. У яе праекце ўдзельнічаюць дзеці з усяго свету, якія дэкламуюць рускамоўную прозу. З 2011 года ўжо дзесяць мільёнаў маладых чытальнікаў паспаборнічалі за перамогу. У маі 2018 года на фінале "Жывой класікі" ў лагеры "Артэк" збяруцца дзеці з пяцідзесяці краін.

Дзеці-шпіёны?

Планаў на заваяванне свету ў арганізатараў "Жывой класікі" не было, праект ладзіўся як эксперымент. Аднак ужо першы фінал усерасійскага конкурсу сабраў пяцьсот гледачоў, і Марына Смірнова зразумела: праект цікавы і дзецям, і дарослым. Неўзабаве ахоп "Жывой класікі" павялічыўся да двух з паловай мільёнаў удзельнікаў.
Міжнародным конкурс стаў таксама выпадкова. Дзеці за мяжой перадавалі вестку пра "Жывую класіку" па "сарафаннаму радыё" і актыўна слалі заяўкі. У 2013 годзе на конкурс у Маскву прыехалі хлопчыкі і дзяўчынкі з Арменіі, Азербайджана, Беларусі, Малдовы, Казахстана, Кыргызстана, Украіны, Турцыі і Польшчы. А праз тры гады "Жывая класіка" пабіла рэкорд: паміж сабой спаборнічалі чытальнікі з васьмідзесяці краін.
На жаль, стабільнай дзяржпадтрымкі "Жывая класіка" не атрымлівае.
Эмоцыі ва ўдзельнікаў конкурсу "Жывая класіка" самыя сапраўдныя
"Мы ўжо шмат гадоў не бачым дапамогі з боку "Рассупрацоўніцтва". Пры гэтым міжнародных праектаў, альтэрнатыўных нашаму, проста няма. А прасоўваць рускую мову трэба менавіта сярод дзяцей. Гэта палітычна важна! Калі не працаваць з маладым пакаленнем, колькасць тых, хто ведае рускую мову, у свеце з кожным годам будзе падаць", — наракае Смірнова.
Палітыка сапраўды ўплывае на "Жывую класіку", але не лепшым чынам. Анонс фіналу дзіцячага конкурсу, які праходзіць у крымскім "Артэку", правакуе інтэрнэт-троляў на крыкі ў сацсетках: "Лепш не вяртайцеся адтуль!", "Мы вас знойдзем на радзіме!"
"У лагер некаторых дзяцей мы прывозім інкогніта, а інтэрв'ю для нашага сайта яны даюць ананімна. Нейкім ўдзельнікам проста не выдаюць візы ў Крым. Аднойчы некалькіх бацькоў, чые дзеці з'ездзілі на фінал "Жывой класікі", нават звольнілі з працы", — дзеліцца арганізатар "шпіёнскімі жахамі".

Кнігі пад коўдрай

Чытацкая біяграфія самаго кіраўніка міжнароднага конкурсу чытальнікаў была няроўнай.
Кіраўнік міжнароднага конкурсу "Жывая класіка" Марына Смірнова
"Дзесьці да пятага класа чытанне для мяне было пакутай і абавязкам. Бацькі прымушалі мяне чытаць і пераказваць прачытанае. А потым мая рэпетытар стала падсоўваць мне самыя розныя кнігі, а пра іншыя, наадварот, казала: "Вось гэтую пакуль не чытай, яна табе не па ўзросце". Натуральна, я адразу ж бралася за іх. У выніку ўсё змянілася: бацькі забаранялі мне чытаць па вечарах, каб я паспявала рабіць урокі. Тады пачаліся хованкі над кнігай з ліхтарыкам пад коўдрай", — прызналася Марына Смірнова.
У школе Марына была "адзінокім чытачом" сярод аднагодкаў. "Сяброў па кнігах" ў яе не было, а аднакашнікі нават дражнілі яе з-за любові да літаратуры. Дзякуючы конкурсу Смірнова споўніла сваю даўнюю мару — дзяліцца сваім чытацкім вопытам з іншымі.
Ёсць у арганізатара конкурсу яшчэ адна мара — прывесці ў жыццё новых маленькіх чытальнікаў.
"У мяне няма дзяцей, але я іх вельмі хачу. Гэта мой план на бліжэйшую будучыню. Пакуль у мяне ёсць толькі хрэснік, але я актыўна ўдзельнічаю ў яго жыцці. Разам мы чытаем кніжкі, але ад удзелу ў "Жывой класіцы" ён пакуль адмаўляецца: не хоча, каб мяне западозрылі ў кумаўстве", — усміхаецца дзяўчына.

Азартныя бацькі і дрыготкія каленкі

Бацькі ўдзельнікаў, зрэшты, не саромеюцца "залазіць" у конкурс. Арганізатар уздыхае: "На фіналах галоўныя спаборніцтвы праходзяць паміж бацькамі. Менавіта яны падаюць на апеляцыі пасля пройгрышу, кажуць дзецям: "Не вяртайся без перамогі!" ці абвінавачваюць арганізатараў у падтасоўцы. Часам проста хочацца папрасіць усіх сваякоў выйсці з залы".
Падчас конкурсу дзеці паводзяць сябе больш спартыўна, чым іх бацькі
Дарослыя спрабуюць нябачна прысутнічаць і ў саміх выступах:
"Некаторыя бацькі вучаць дзяцей, калі на сцэне падымаць руку, як дрыгаць нагой і што пры гэтым адчуваць. У такія моманты пытаеш сябе: "Навошта мы наогул праводзім конкурс, калі атрымліваем злепленыя дарослымі нумары?" Перад фіналам мы гаворым дзецям: "Калі ласка, забудзьцеся пра ўсё, чаму вас вучылі!" — распавядае Сміронова.
Дзеці-ўдзельнікі, па яе словах, дэманструюць спартыўныя паводзіны часцей, чым іх бацькі. Жорсткай канкурэнцыі і падножак перад выхадам на сцэну на "Жывой класіцы" няма. Ды і наогул перамога — далёка не галоўная матывацыя для хлопчыкаў і дзяўчынак. Смірнова лічыць: дзеці прыходзяць на конкурс дзеля таго, каб пасябраваць з іншымі і падзяліцца сваімі любімымі кнігамі.
Яшчэ адзін важны стымул для ўдзелу — гэта практыка жывых выступаў.
"Усім людзям хоць бы раз у жыцці даводзіцца выступаць перад вялікай аўдыторыяй, але многія баяцца сцэны. Вось пасталееце вы, трэба будзе зрабіць на працы прэзентацыю — а ў вас каленкі дрыжаць. На нашым конкурсе можна адпрацаваць гэтую сітуацыю загадзя", — тлумачыць Марына.

Срэбны век дзіцячай літаратуры

Пасля ўдзелу ў конкурсе дзеці не знікаюць з гарызонту арганізатараў "Жывой класікі". Яны агітуюць іншых маладых чытальнікаў выступаць на радыё і гарадскіх святах, запісваць аўдыёкніжкі і валанцёраў у школах для дзяцей са слабым зрокам. Дзяцей і падлеткаў запрашаюць працаваць у прэс-цэнтр конкурсу, дзе яны бяруць адзін у аднаго інтэрв'ю і пішуць рэпартажы.
Журы міжнароднага конкурсу "Жывая класіка"
Для ўсіх удзельнікаў конкурсу адкрыты дзверы лагера "Жывая класіка", на працягу года яго праводзяць у розных краінах. Там дзеці разам пішуць кнігі, здымаюць фільмы і кліпы, ставяць спектаклі. А нядаўна арганізатары правялі для хлопчыкаў і дзяўчынак паэтычныя анлайн-батлы з зоркамі. Юныя чытальнікі спаборнічаюць з вядомымі акцёрамі, хто лепш прачытае верш рускага паэта. Пераможцу выбіраюць карыстальнікі сацсетак.
За гады існавання ў "Жывой класікі" з'явілася мноства клонаў: у розных гарадах Расіі сталі масава ўзнікаць праекты, часам нават з аналагічнай назвай. Смірнова не крыўдзіцца на "пірацтва": гэта паказчык папулярнасці.
"Жывая класіка" мімаволі стала заканадаўцам інтэрнэт-моды і дапамагла кнігавыдаўцам.
"Цяпер рускі сегмент YouTube перапоўнены відэа з дзецьмі, якія чытаюць кнігі ўслых, рэкламуюць кніжныя навінкі, робяць агляды на падлеткавую літаратуру. У 2011 годзе нічога падобнага не было. Не кажу, што галоўная роля ў гэтым — наша, але мы відавочна гэтаму спрыялі.
Дзякуючы гэтаму дзіцячая і падлеткавая літаратура стала камерцыйна больш паспяховай. Гэтага не было дзесяць гадоў таму — кнігі для падлеткаў літаральна баяліся выпускаць. Наш рух выхоўвае пакаленне чытачоў. Цяпер няхай не залаты, але срэбны век дзіцячай літаратуры", — перакананая Смірнова.
Стужка навiн
0