Зразумела, што нашым заўзятарам на трыбунах трэба было неяк знешне адрознівацца ад іншых. Дзяўчыны раптам масава адкрылі для сябе какошнікі. І выглядалі ў іх, трэба адзначыць, цалкам ліха, элегантна і сэксуальна пераможна, напісаў Дзмітрый Кісялёў ў сваёй калонцы на сайце РІА.
Вобраз апынуўся такім прывабным і нават заразлівым, што асабліва прасунутыя рускі какошнік назвалі "мяккай сілай" Расіі. Не буду спрачацца. Нават калі і так, то чаму не? Але гэта погляд на нас звонку. У нас жа ўнутры — відавочны запыт на нацыянальны касцюм.
Зразумела, абмяжоўваць "нацыянальны касцюм савецкага чалавека" камбінацыяй прамасленай целагрэйкі, кірзавых ботаў і шапкі-вушанкі — гэта гіпербала. Але факт у тым, што кашуля-касаваротка і яркія сарафаны з прэтэнзіяй на сельскую самабытнасць заставаліся толькі ў ансамблях песні і танца, дзе нацыянальныя касцюмы стылізаваныя ледзь не да непазнавальнасці.
Самы адбудаваны вобраз сучаснага рускага, мабыць, увасоблены ў "ветлівых людзях" — добра падагнаная ваенна-палявая форма, створаная па самых крутых тэхналогіях. Але, па-першае, вобраз хоць і добры, але ўсё ж не вычэрпвае наш характар і нашы ўяўленні аб прыгожым. Па-другое, пытанне: а што абараняюць "ветлівыя людзі"? Адказ таксама просты: самабытнасць, багацце расійскай шматнацыянальнай цывілізацыі. А дзе паглядзець на яе? У этнаграфічных музеях, якія былі раскіданыя па бязмежных прасторах нашай вялікай Радзімы. Але там што, наша мінулае выстаўлена?
Усюды ў свеце нацыянальная вопратка вяртаецца ў сучасны культурны абарот. Не толькі на Ўсходзе, але і на Захадзе шыкам лічыцца з'явіцца па ўрачыстай нагоды ў нацыянальным касцюме. У касцюме — велізарная сіла. Шкада, што на Украіне вышыванка эксплуатуецца нацыяналістамі, а нацыкі дык наогул лічаць яе ці ледзь не правам на забойства… Але ці жадаем мы ў Расіі, каб касавароткі былі перахопленыя ўдзельнікамі "рускіх маршаў"? Ці хочам мы ўвогуле раздаць такі магутны рэсурс, як нацыянальны касцюм, рускім ці нейкім яшчэ нацыяналістам? Нам што застанецца, калі сарафан і какошнік раптам стануць палітычна брэндаванымі?
Калі народны запыт ёсць, то трэба на яго па-здароваму адказваць. І тады ЗОЖ — гэта не толькі клопат пра цела, але і пра здароўе духу. І ў гэтым сэнсе вяртанне ў абарот нацыянальнага касцюма — натуральная частка ЗОЖ.
Але як вярнуць нацыянальны касцюм? Зручная падстава — штогадовае святкаванне 12 чэрвеня Дня Расіі. Зараз змест гэтага свята не вельмі асэнсаваны. Мы што святкуем — выхад Расіі з СССР? Ці нешта яшчэ — больш нюансаванае? Уяўляецца, што змест Дня Расіі трэба перазагрузіць, спрасціць, зрабіць менш спрэчным і зразумелым усім і кожнаму.
Вопыт перазагрузкі святаў, што дасталіся як спадчына, у нас ёсць. Узяць хаця б 23 лютага. Зараз гэта проста выдатны Дзень абаронцы Айчыны. Ніхто ўжо і не парыцца, адкуль узялася сама дата. Як гаворыцца, забыліся, з чаго пачалося. І па змаўчанні ўсіх гэта задавальняе.
Калі ж перазагружаць Дзень Расіі, то найбольш натуральным было б прадставіць нашу краіну тым, што яна ёсць, — самабытнай шматнацыянальнай, шматколернай цывілізацыяй. І вось няма лепшага дня для прэзентацыі нашай цывілізацыі, чым Дзень Расіі. Вядома ж, днём — гэта маляўнічы касцюмаваны парад па Чырвонай плошчы дэлегацый з рэгіёнаў Расіі. Уявіце сабе вельмі непадобных рускіх з розных частак краіны, а яшчэ — башкір, карэлаў, якутаў, саамаў, каракаў і іцельменаў…, татараў, комі, тувінцаў, ненцаў, чувашоў, мокшу і эрзян…, чачэнцаў, аварцаў, інгушоў, удмуртаў, марыйцаў, яўрэяў і вепсаў… Усіх не пералічыць. Вось мы і паглядзім на сябе самі ўжо іншымі вачыма. Ды і свет убачыць нас па-новаму. А ўвечары — агульнарасійскі фестываль этнічнай музыкі, то бок народнай музыкі.
Зразумела, Дзень Расіі адзначаюць не толькі ў Маскве. Кожны наш горад збярэ ў гэты дзень тых, хто яшчэ не забыўся на сваю нацыянальную культуру.
Важны момант. Дзяржаўных грошай на Дзень Расіі ў такім фармаце будзе сыходзіць куды менш, чым цяпер. Сілай народнай энергіі касцюмы сшыюць у сем'ях і школах. Пакуль — не кожнаму. Але сам працэс падрыхтоўкі да агульнанацыянальнага свята выкліча велізарную энергію, аб'яднаўшы энергію пакаленняў.
Рускі нацыянальны касцюм вельмі складаны і бязмежна разнастайны. Лепшая калекцыя сабрана Іллёй Сяргеевічам Глазуновым у адносна нядаўна адкрытым Музеі саслоўяў у Маскве па адрасе Валхонка, 13. Там і дзіўныя какошнікі, расшытыя рачным жэмчугам, і карункі, і дзівоснай прыгажосці тканіны. Зрэшты, кожны нацыянальны касцюм няпроста зрабіць.
Какошнік на футбольных трыбунах — сучасны кітч, спрошчаная стылізацыя, шырспажыў. Але дзякуй яму за гэткі яркі сігнал да дзеяння.
