Ад плейстацэну да XX стагоддзя, або 100 рэдкіх экспанатаў Віцебскага музея

© Sputnik / Павел ВурАд плейстацэну да XX стагоддзя, або 100 рэдкіх экспанатаў Віцебскага музея
Ад плейстацэну да XX стагоддзя, або 100 рэдкіх экспанатаў Віцебскага музея - Sputnik Беларусь
Падпісацца
У Віцебскім абласным краязнаўчым музеі прадстаўлена калекцыя са 100 экспанатаў, большасць з якіх ні разу не выстаўлялася.

ВІЦЕБСК, 28 ліс - Sputnik. Карэспандэнт Sputnik наведаў выставу "100 экспанатаў да стагоддзя музея", прысвечаную юбілею ўстановы, і высветліў, чым краязнаўчы музей вырашыў здзівіць сваіх наведвальнікаў.

Зуб маманта і Ленін

Выстава ахоплівае велізарны часовы перыяд: з другой паловы сярэдняга плейстацэну, які прадстаўлены зубам маманта, да памятных значкоў ХХ стагоддзя.

"Мы не адбіралі экспанаты тэматычна, а проста хацелі паказаць наведвальнікам тое, што ў нас ёсць. Шмат што з таго, што паказана, ні разу не выстаўлялася", - распавялі карэспандэнту Sputnik у Віцебскім абласным краязнаўчым музеі.

© Sputnik / Павел ВурЗуб і фрагмент косткі маманта часоў 2-й паловы плейстацэну-галацэну, прыблізна 11-е тысячагоддзе да нашай эры
Ад плейстацэну да XX стагоддзя, або 100 рэдкіх экспанатаў Віцебскага музея - Sputnik Беларусь
Зуб і фрагмент косткі маманта часоў 2-й паловы плейстацэну-галацэну, прыблізна 11-е тысячагоддзе да нашай эры

Па словах работнікаў музея, у калекцыі ўстановы захоўваецца каля 217 тысяч прадметаў даўніны, многія з іх унікальныя, але, на жаль, паказаць усё няма магчымасці. Таму на выставе прадстаўлена толькі частка найбольш каштоўных экспанатаў. Наведвальнікі могуць убачыць сярэбраны рыцарскі пояс, масонскую падвеску, а таксама палюбавацца майстэрствам каліграфіі, разглядаючы Евангелле 1628 года або Кнігу прывілеяў горада Віцебска.

© Sputnik / Павел ВурСярэбраны рыцарскі пояс, на якім распавядаецца аб каранаванні апошняга караля Рэчы Паспалітай, XVII-XIX ст.
Ад плейстацэну да XX стагоддзя, або 100 рэдкіх экспанатаў Віцебскага музея - Sputnik Беларусь
Сярэбраны рыцарскі пояс, на якім распавядаецца аб каранаванні апошняга караля Рэчы Паспалітай, XVII-XIX ст.

"Тут прадстаўлены прадметы, знойдзеныя на тэрыторыі Віцебскай вобласці. Напрыклад, берасцяную грамату канца XIII стагоддзя знайшлі ў Віцебску на плошчы Свабоды ў 1959 годзе падчас разбору ўзарванага Мікалаеўскага сабора. Дарэчы, копія граматы прадстаўлена ў другой экспазiцыi, а арыгінал ніколі не выстаўляўся", - дадалі ў музеі.

© Sputnik / Павел ВурБерасцяная грамата (арыгінал), канец XIII - пачатак XIV ст., Знойдзена ў 1959 годзе ў Віцебску
Ад плейстацэну да XX стагоддзя, або 100 рэдкіх экспанатаў Віцебскага музея - Sputnik Беларусь
Берасцяная грамата (арыгінал), канец XIII - пачатак XIV ст., Знойдзена ў 1959 годзе ў Віцебску

У некаторых экспанатаў вельмі цікавая гісторыя. Напрыклад, прадстаўленая на выставе агітацыйная хустка, з якой ласкава глядзіць Уладзімір Ленін у асяроддзі партрэтаў Карла Маркса, Фрыдрыха Энгельса, Міхаіла Калініна і Льва Троцкага, была выпушчана ў колькасці 1500 штук да Першага Усерасійскага з'езду настаўнікаў у 1924 годзе. А ў 27-м, калі Троцкі збег з СССР, партрэты апошняга на ўсіх хустках з гэтай партыі альбо выразалі, альбо зафарбавалі чарніламі.

У дзень выставу наведвае каля 50 чалавек, для сучаснага беларускага музея гэта шмат.

© Sputnik / Павел ВурАгітацыйная хустка, выпушчаная да Першага Усерасійскага з"езду настаўнікаў, калі прыгледзецца, то можна ўбачыць у ніжнім левым куце замазаны партрэт Льва Троцкага
Ад плейстацэну да XX стагоддзя, або 100 рэдкіх экспанатаў Віцебскага музея - Sputnik Беларусь
Агітацыйная хустка, выпушчаная да Першага Усерасійскага з"езду настаўнікаў, калі прыгледзецца, то можна ўбачыць у ніжнім левым куце замазаны партрэт Льва Троцкага

"Можна сказаць, нам пашанцавала - мы зайшлі на выставу выпадкова. Экспазіцыя, як і Ратуша, дзе знаходзіцца музей, - класныя. Мы з Омска, нашаму гораду 300 гадоў, а тут сам будынак старэй, чым наш горад, не кажучы ўжо пра шматлікія экспанаты" , - падзяліліся ўражаннямі госці з Расіі.

Цярністы шлях скрозь гісторыю

Віцебскі абласны краязнаўчы музей быў створаны ў лістападзе 1918 года, аснову экспазіцыі склалі больш за 10 тысяч прадметаў з калекцыі Антона Брадоўскага, які і стаў першым дырэктарам установы.

© Sputnik / Павел ВурГэта не палова з пары старадаўніх ролікавых канькоў, а люлька ад курыльнай трубкі пачатку XIX стагоддзя
Ад плейстацэну да XX стагоддзя, або 100 рэдкіх экспанатаў Віцебскага музея - Sputnik Беларусь
Гэта не палова з пары старадаўніх ролікавых канькоў, а люлька ад курыльнай трубкі пачатку XIX стагоддзя

Спачатку музей называўся Віцебскім губернскім музеем і размяшчаўся ў будынку былой духоўнай семінарыі, а ў Ратушу пераехаў толькі ў 1924 годзе. Акрамя калекцыі першага дырэктара, фонды фармаваліся за кошт збору прадметаў эвакуяванага ў Віцебск Віленскага афіцэрскага грамадства, архіва і асабістых рэчаў вядомага віцебскага гісторыка Аляксея Сапунова, калекцыі Вацлава Федаровіча, а частку экспанатаў прывезлі з былых рэзідэнцый шляхты. Усяго ў фондах было каля 30 тысяч прадметаў.

© Sputnik / Павел ВурПа словах супрацоўнікаў музея, кожная катана рабілася індывідуальна на працягу 20 гадоў, ад нараджэння да паўналецця самурая, таму ў гэтых мячоў настолькі добрая якасць. Нягледзячы на тое, што гэтую катану зрабілі ў XIX стагоддзі, яна да гэтага часу вострая
Ад плейстацэну да XX стагоддзя, або 100 рэдкіх экспанатаў Віцебскага музея - Sputnik Беларусь
Па словах супрацоўнікаў музея, кожная катана рабілася індывідуальна на працягу 20 гадоў, ад нараджэння да паўналецця самурая, таму ў гэтых мячоў настолькі добрая якасць. Нягледзячы на тое, што гэтую катану зрабілі ў XIX стагоддзі, яна да гэтага часу вострая

Падчас Другой сусветнай вайны музей прыйшлося эвакуіраваць у Саратаў, але, паколькі спісы экспанатаў скласці не атрымалася, частка экспазіцыі была страчана. Напрыклад, з больш за 800 работ віцебскага мастака Юдэля Пэна на радзіму вярнуліся толькі 200. Але ўжо ў ліпені 1945 года ў музеі прайшла першая пасляваенная выстава.

© Sputnik / Павел ВурУсе карціны, прадстаўленыя на экспазіцыі - арыгіналы
Ад плейстацэну да XX стагоддзя, або 100 рэдкіх экспанатаў Віцебскага музея - Sputnik Беларусь
Усе карціны, прадстаўленыя на экспазіцыі - арыгіналы

У 1960-70-х гадах музей актыўна працаваў як асветніцкая ўстанова, і наведвалі яго бясплатна.

А ў пачатку 80-х стала зразумела, што будынак Ратушы мае патрэбу ў капітальным рамонце, і яго зачынілі на рэстаўрацыю да 1992 года. Увесь гэты час супрацоўнікі музея працягвалі папаўняць яго фонды, праводзілі выставы і ездзілі ў комплексныя экспедыцыі.

© Sputnik / Павел ВурНашыйная стужка рыцара масонскай ложы, які знаходзіўся на прыступцы Кадош
Ад плейстацэну да XX стагоддзя, або 100 рэдкіх экспанатаў Віцебскага музея - Sputnik Беларусь
Нашыйная стужка рыцара масонскай ложы, які знаходзіўся на прыступцы Кадош

А ў канцы 90-х пачалі працаваць філіялы Краязнаўчага музея: Літаратурны музей, музей-сядзіба Ільі Рэпіна "Здраўнёва", Мастацкі музей, Музей прыватных калекцый.

Зараз па багацці сваіх фондаў Віцебскі абласны краязнаўчы музей - адзін з найбуйнейшых у краіне, ён саступае толькі Нацыянальнаму гістарычнаму музею.

Стужка навiн
0