П'есы нямецкамоўнага пісьменніка Лукаса Берфуса перакладзены на шматлікія мовы і ставяцца па ўсім свеце. Аўтар закранае той самы нерв часу: яго героі са сцэны гавораць аб эўтаназіі, адносінах палоў і ўзростаў. Каб працаваць з такім яркім матэрыялам, і рэжысёру, і акцёрам спатрэбіцца нямала адвагі.
Спектакль "Дора, ці Сэксуальныя неўрозы нашых бацькоў" - той самы выпадак, калі ўсе кампаненты склаліся ў роўных прапорцыях і атрымаўся цікавы меладраматычны прадукт. Хоць не абышлося і без промахаў.
Гісторыя дзяўчынкі Доры яшчэ задоўга да прэм'еры стала адной з самых папулярных пастановак гэтай зімы. Дзякуючы не толькі яркаму матэрыялу, але і незалежнаму тэатральнаму праекту HomoCosmos, вядомаму сваімі пастаноўкамі "Бог козыту", "Камера, якую мне дала маці" і "Раскрыццё". Яны, як і Берфус, бяруцца за тэмы, пра якія складана пагаварыць з самім сабой, не кажучы ўжо пра псіхалогаў.
Разам з рэжысёрам Віталем Дудзіным яны літаральна кідаюць гледачу ў твар спектакль, у якім няма ніякіх ацэначных меркаванняў або суб'ектыўнага погляду. Чыстыя эмоцыі і сітуацыі, з стаўленнем да якіх гледачу прыйдзецца разбірацца на працягу многіх гадзін пасля спектакля.
Пагаварыць пра сюжэт без спойлераў не атрымаецца, але раскрываць яго, просты і немудрагелісты, было б злачынствам перад гледачом. Таму досыць сказаць, што на сцэне гуляюць жыццё, якое часам палохае сваёй праўдай больш, чым фільмы жахаў.
Чорны гумар і парад пачвараў
Калі коратка: дзяўчынка Дора жыве з бацькамі і псіхічным растройствам. Менавіта так, бо хвароба за доўгія гады стала паўнапраўным членам сям'і, які ўплывае не толькі на настрой навакольных людзей, але і на ход падзей.
Дзяўчынка незвычайная і паводзіць сябе як цяжкі падлетак, а бацькі абвінавачваюць у гэтым яе "ненармальнасць". Хоць, калі разабрацца, Дора - гэта маленькае дружалюбнае люстэрка. Яно, не задумваючыся, запамінае і адлюстроўвае дарослых, якія ў яго зазіраюць - займаецца сэксам з першым сустрэчным, лезе цалавацца да свайго начальніка, шукае новага партнёра "для цікавых сустрэч" у газеце з аб'явамі аб знаёмствах.
Размаўляючы з Дорай, дарослыя, зацыкленыя на сваіх праблемах, папросту не слухаюць яе, бясконца настойваючы на "нармальным жыцці". Але, шчыра кажучы, дзяўчынка, якой прыпісваюць праблемы з псіхікай, выглядае анёлам у параўнанні з парадам пачвар у яе асяроддзі - бацькі, псіхатэрапеўт і ўсе астатнія.
Разарбрацца з гэтым клубком неўрозаў не ўяўляецца магчымым, і адчуванне безнадзейнасці не пакідае нават пасля заслоны. Не ратуе нават выдатны чорны гумар, які толькі ўзмацняе драматызм.
Радасці і расчараванні
Асобна варта сказаць пра музыку і дэкарацыі. У іх адчуваецца кінавопыт Дудзіна, які тут як нельга дарэчы. На сцэне, акрамя незвычайнай Доры, яе нервовая сістэма, якая ў некаторыя моманты нагадвае рыззё на старым плоце, у іншыя здаецца злавесным механізмам ці павуціннем.
Музыка цалкам замяняе некаторыя моманты апавядання і дазваляе гледачу дадумаць, якой была працэдура пазбаўлення цнатлівасці або абарціравання. Ніякіх межаў, акрамя абшараў уяўлення.
Вялікае расчараванне гэтай гісторыі - акцёрскі склад, дакладней - яго частка. У нейкі момант успамінаеш Станіслаўскага, і хочацца разварушыць бацькоў хворай дзяўчынкі, каб з кардонных персанажаў ператварыць іх у жывых людзей.
Пастаноўку на сваіх далікатных плячах у літаральным сэнсе слова выносіць маладая актрыса тэатра і кіно Алена Барсукова. Дзяўчынка Дора ў яе выкананні - увасабленне болю і дзіцячай непасрэднасці. Яе эмоцыі адчувае ўся зала, а крык адчаю непазбежна прыводзіць да мурашак па спіне. Разам з палюбоўнікам-парфюмерам яны складаюцца ў ідэальны акцёрскі саюз, дзе кожны персанаж добры паасобку, але раскрываецца за кошт іншага.
Усё ў гэтым спектаклі так адкрыта і знарок аголена - аборт, сэкс, пазбаўленне цнатлівасці - што не чуць, не бачыць або не абмяркоўваць і не думаць не атрымаецца.
Пастскрыптум
У якасці пасляслоўя асобнае прывітанне варта перадаць выхаванаму і інтэлігентнаму мінскаму гледачу. Гледачу, які, дзякуючы свайму выхаванню, калі і храпе падчас спектакля, то нягучна, калі спазняецца, то ўсяго на нейкія дзесяць хвілін, калі і сварыцца з нагоды памылкова занятага месца, то выключна шэптам.
Не хочацца, каб гэта было падобна на старэчае бурчанне, але, мабыць, нікуды не падзецца.
Спектакль проста неабходна пазначыць вялікай чырвонай шыльдай "18+". Калі гэтае папярэджання будзе дастатковым, каб папярэдзіць аб небяспецы людзей, якія не могуць не хіхікаць ад слоў "член" і "спариваться", як падлеткі на ўроку біялогіі.
Чытайце таксама:
- Оскар з мінусам, ці Што будзе, калі перавесці МакДонаха на беларускую
- Паўсюль каханне: што не так з беларускім нацыянальным балетам "Анастасія"?
- Новы Шэкспір у Купалаўскім: IPhone замест папараць-кветкі і рэп па-беларуску
