Sputnik, Максім Огненны
Страшны сон, які ўсё ніяк не скончыцца. Менавіта з гэтым можна параўнаць сітуацыю, якая адбываецца з расійскім спортам на міжнароднай арэне ў апошнія гады.
У канцы лістапада Камітэт па адпаведнасці Сусветнага антыдопінгавага агенцтва (WADA) апублікаваў рэкамендацыі ў дачыненні да расійскіх спартсменаў па справе аб "расійскім допінгу". Згодна з дакументам, на бліжэйшыя чатыры гады Расія застанецца без сцяга і гімна на ўсіх міжнародных стартах, акрамя гэтага ўсе буйныя спаборніцтвы, якія павінны былі праходзіць на тэрыторыі РФ, зменяць гаспадароў. Гаворка ідзе пра, бадай, самую маштабную ў сучаснай гісторыі ізаляцыю расійскага спорту.
Ужо праз два тыдні сусветная спартыўная супольнасць пазнае, што думае на гэты конт выканкам WADA. Sputnik вырашыў разабрацца ў прычынах таго, што адбылося, і паспрабаваў зрабіць прагноз развіцця падзей.
Перадгісторыя канфлікту
Усё пачалося пасля зімовых Алімпійскіх гульняў у Сочы, на якіх расійскія спартсмены паказалі фенаменальны вынік, заваяваўшы 33 медалі, з іх 13 узнагарод вышэйшай вартасці.
WADA ініцыявала расследаванне, прысвечанае злоўжыванням з допінгам у расійскім алімпійскім спорце, адказным за падвядзенне вынікаў прызначылі канадца Рычарда Макларэна. Варта адзначыць, што штаб-кватэра WADA знаходзіцца таксама ў Канадзе. Але гэта так, супадзенне, не больш.
Па выніках расследавання на летнія Алімпійскія гульні 2016 года ў Рыа-дэ-Жанейра расіяне паехалі ва ўсечаным складзе, былі адхіленыя зоркі лёгкай атлетыкі, якія маглі прынесці ў скарбонку расіян большую колькасць медалёў.
У працэсе расследавання гаспадары зімовых Гульняў-2014 у Сочы былі абвінавачаныя ў падмене допінг-пробаў сваіх атлетаў ледзь не з дапамогай супрацоўнікаў ФСБ. Перад зімовай Алімпіядай 2018 года ў карэйскім Пхенчхане Міжнародны алімпійскі камітэт вырашыў, што расіяне адправяцца на Гульні без свайго сцяга і гімна. Гэта стала сапраўдным шокам для ўсіх у Расіі. Функцыянеры заяўлялі пра пачатак вялікай працы, накіраванай на выпраўленне ўсіх праблем, ліквідацыю любога допінгу на любым узроўні, спартсмены панура апускалі галовы і заяўлялі, што паедуць заваёўваць медалі, няхай нават без трыкалора і слоў гімна на цырымоніях узнагароджання. Расія прыняла правілы гульні, таму што іншага выйсця не было. Вядома, усе спадзяваліся, што такога ўзрушэння будзе дастаткова, каб усё змянілася.
Як сцвярджае зараз WADA, нічога не змянілася і праблема з допінгам у краіне застаецца дагэтуль актуальнай. На гэты раз справа ў дадзеных маскоўскай антыдопінгавай лабараторыі, якія былі канфіскаваныя для праверкі.
Як сцвярджае камісія WADA, гэтыя самыя дадзеныя былі змененыя. Маніпуляцыі былі палічаныя даказанымі, аўтэнтычнасць базы была пастаўлена пад сумнеў - для WADA гэта ўжо падстава для адхілення расійскіх атлетаў.
Варта адзначыць, што ніякіх доказаў грамадскасці пакуль прад'яўлена не было. Існуе шмат тэорый пра тое, чаму працягваецца "траўля" расійскага спорту і як доўга яна працягнецца.
Перш за ўсё, варта звярнуць увагу на чыста спартыўны складнік. Школа расійскага спорту, што ў летніх, што ў зімовых відах спорту, мае багатую гісторыю, якая сыходзіць каранямі ў савецкае мінулае. Заслужаныя спартсмены трэніруюць моладзь. Атлеты дамагаюцца вынікаў на міжнароднай арэне і ў некаторых відах спорту не пакідаюць ніякіх шанцаў сапернікам.
Адсюль напрошваецца выснова. Расія - моцны сапернік, таму іх баяцца, таму трэба іх адхіліць, каб не мяшаліся. Версія цалкам сабе рабочая, калі разумець гегемонію расіян у такіх відах спорту як фігурнае катанне, лыжныя гонкі, атлетыка, гімнастыка і г.д. і да т.п.
Акрамя гэтага, расійскія прадстаўнікі ёсць у шматлікіх міжнародных спартыўных федэрацыях, займаюць часцяком адны з ключавых пасадаў. Шмат каму гэта не даспадобы.
Калі сыходзіць ад непасрэдна спорту і паглыбляцца ў тое, што яго акружае, то на розум адразу прыходзіць мінімум два тлумачэнні гэтай цвёрдай пазіцыі ў дачыненні да расійскіх спартсменаў.
Першае. Гэта, вядома, розная ступень суровасці пакарання для розных правініліся краін. Пра гэта было сказана ўжо шмат, толькі нагадаем, што ні нарвежцаў на фоне скандалаў з допінгам у зімовых відах спорту, ні амерыканцаў, са скандаламі ў лёгкай атлетыцы, не заклікалі адхіляць на колькі-небудзь гадоў. Зараз жа мы назіраем сітуацыю, пры якой педаліраванне тэмы допінгу у расіян стала мэйнстрымам у сусветнай спартыўнай супольнасці.
Другое. Тут ужо, хутчэй, больш тэорыя змовы, але ўсё ж. Многія лічаць, што пачалося ўсё ў далёкім 2010-м годзе, калі Расію выбралі гаспадыняй чэмпіянату свету па футболе 2018. А права правесці мундыяль "увялі" з-пад носа ў родапачынальнікаў футбола англічан, якія былі вельмі засмучаныя і здзіўленыя падобным рашэннем міжнароднай федэрацыі футбола (ФІФА).
Менавіта пасля гэтага англічане, па адной з найбольш папулярных версій, і вырашылі "адпомсціць" Расіі, выкрыўшы іх у разнастайных допінгах. Не варта казаць пра тое, які ўплыў мае Вялікабрытанія на сусветную спартыўную супольнасць. Вялікі. Можна толькі разважаць, хто мог бы падтрымаць жаданне туманнага Альбіёна ў гэтак пікантным пытанні. Хто заўгодна.
Кожны зробіць свае высновы з усіх дадзеных, якія прадстаўлены грамадскасці. На жаль, мы не ўсё ведаем і не пра ўсё даведаемся. Таму шмат пра што нам застаецца толькі гадаць. Але што ж рабіць атлетам, якія прысвяцілі ўсё жыццё спорту, а зараз іх хочуць пазбавіць сэнсу існавання?
Што чакае расійскіх спартсменаў у бліжэйшай будучыні?
Як гэта часцей за ўсё бывае, крайнімі застануцца менавіта спартсмены. Тыя, хто далёкі ад паддывановай барацьбы, тыя, хто не задумваюцца нават пра нейкія палітычныя інтрыгі паміж краінамі, тыя, хто проста кожны дзень губяць сваё здароўе дзеля прэстыжу краіны. Менавіта яны, маладыя спартсмены, ужо праз два тыдні могуць застацца не проста без стымулу да развіцця, яны банальна пазбавяцца сэнсу жыцця.
Паводле рэкамендацый камісіі WADA, на бліжэйшыя дзве Алімпіяды могуць быць не дапушчаныя большасць атлетаў з Расіі, выключэнне будзе зроблена толькі для адзінак, тых, хто зможа ў асобным парадку даказаць сваю "чысціню". Пра сцяг Расіі, пра гімн краіны можна будзе забыцца на бліжэйшыя чатыры гады. Адна з радыкальных верагодных мер - міжнародныя турніры, правядзенне якіх на тэрыторыі РФ ужо ўзгоднена, будуць перанесены ў іншыя месцы або папросту адмененыя.
Санкцыі, па задумцы WADA, павінны закрануць і спартыўных чыноўнікаў з Расіі. Ім будуць забароненыя наведванні любых спартыўных буйных спаборніцтваў, магчыма, ім будзе прапанавана пакінуць свае пасады ў міжнародных спартыўных федэрацыях.
Вось такі вось жахлівы канец года для расійскай спартыўнай супольнасці. Атлетаў з Расіі не хочуць бачыць на міжнароднай арэне. Расійскі спорт, які даў калісьці штуршок развіццю ўсяго сусветнага спорту, хочуць засунуць на завуголле. Ці атрымаецца гэта? Даведаемся зусім хутка.
