МІНСК, 6 сне - Sputnik. Еўрапейскаму рэгіёну патрэбен новы "план Маршала", у якім усе дзяржавы-ўдзельніцы інвеставалі б у стварэнне надзейных механізмаў бяспекі, заявіў у чацвер кіраўнік МЗС Беларусі Уладзімір Макей.
Такую заяву міністр зрабіў на 26-м пасяджэнні Савета кіраўнікоў МЗС АБСЕ ў Браціславе.
"У наступным годзе мы будзем святкаваць 75-годдзе заканчэння Другой сусветнай вайны. Горкія ўрокі мінулай вайны нагадваюць нам пра каштоўнасці, асацыяваныя з мірам, і пагрозы нацыяналізму, ксенафобіі і нацызму.
Дасягнуць міру цяжка, але яго занадта лёгка парушыць. Нам патрэбны новы "план Маршала" для еўрапейскай бяспекі - план, у рамках якога ўсе дзяржавы-ўдзельніцы будуць інвеставаць у стварэнне надзейных механізмаў бяспекі для забеспячэння новай еўрапейскай "вясны", а не "зімы" для будучых пакаленняў", - адзначыў Макей.
Кіраўнік МЗС таксама нагадаў, што 30 гадоў таму Парыжская хартыя для новай Еўропы абвясціла прынцып непадзельнай бяспекі, які паставіў перад сабой мэту растапіць лёд недаверу і пабудаваць адзіную Еўропу. "Ці спраўдзіліся нашы агульныя спадзяванні? На жаль, не. Хранічна паглыбляецца крызіс даверу, паслабленне рэжымаў кантролю над узбраеннямі, хуткае нарошчванне ваеннага патэнцыялу, пашырэнне палітычнага і ідэалагічнага разрыву - вось сапраўдныя складнікі катастрофы", - канстатаваў міністр.
Паводле яго слоў, Беларусь прапануе аднавіць стратэгічны дыялог, накіраваны на пераадоленне супярэчнасцяў і "адраджэнне духу" хельсінкскага працэсу. У прыватнасці, ён звярнуў увагу, што прэзідэнт Аляксандр Лукашэнка раней прапанаваў склікаць саміт для адкрытага абмеркавання на самым высокім узроўні стан спраў і шляхоў далейшага выпраўлення і перазагрузкі архітэктуры бяспекі ў Еўропе.
Зараз гэтая прапанова "застаецца на стале", і Мінск гатовы інвеставаць, нароўні з іншымі дзяржавамі, у пошук рашэнняў для перакладу "пануючай парадыгмы канфлікту ў парадыгму бяспекі на аснове супрацоўніцтва, заснаванага на ўзаемадзеянні".
"План Маршала" - эканамічная праграма дапамогі Заходняй Еўропе з боку ЗША пасля Другой сусветнай вайны, якая пачала дзейнічаць у 1949 годзе. Праграма атрымала назву па імі яе распрацоўшчыка, дзяржаўнага сакратара ЗША Джорджа Маршала.
Небяспечная тэндэнцыя
Кіраўнік МЗС Беларусі адзначыў, што нядаўняе спыненне дзеяння Дамовы аб ліквідацыі ракет сярэдняй і меншай далёкасці працягвае выключна небяспечную тэндэнцыю эскалацыі ваеннай напружанасці ў Еўропе.
"Прэзідэнт Беларусі заявіў, што мы не збіраемся вырабляць ці разгортваць гэтыя ракеты пры ўмове адсутнасці адпаведных знешніх пагроз для нашай бяспекі. Ён прапанаваў распрацаваць шматбаковую дэкларацыю з выразным і цвёрдым абавязацельствам краін не размяшчаць ракеты сярэдняй і меншай далёкасці на сваіх тэрыторыях і адмаўляцца ад іх вытворчасці", - сказаў Макей.
У Беларусі разумеюць, што рэалізацыя гэтай ініцыятывы запатрабуе палітычнай волі і напружаных намаганняў. Міністр выказаў надзею, што іншыя краіны змогуць прыняць гэты падыход, паколькі ён адказвае найлепшым інтарэсам усіх дзяржаў-удзельнікаў і калектыўнай бяспекі.
Макей падкрэсліў неабходнасць захавання цэласнасці і іншых інструментаў кантролю над узбраеннямі, уключаючы Дамову па адкрытым небе.
Глабальная бяспека
Паколькі кіберпрастора ўсё ў большай ступені становіцца арэнай супрацьстаяння, Беларусь прапанавала сфармаваць "пояс лічбавага добрасуседства" шляхам заключэння міжнародных пагадненняў у галіне кібербяспекі, аналагічных пагадненняў аб дадатковых мерах умацавання даверу і бяспекі ў ваенна-палітычнай сферы, паведаміў Макей.
"АБСЕ павінна быць цалкам "прыдатнай для гэтай мэты", адаптавацца да ўмоваў бяспекі, якія змяняюцца, і адыгрываць больш прыкметную ролю ў глабальнай бяспецы, якую яна заслугоўвае", - лічыць міністр.
Паводле яго слоў, таксама неабходна ўзмацніць взаимоподкрепляющий характар адносін паміж арганізацыямі бяспекі ў рэгіёне АБСЕ, такімі як Арганізацыя Дамовы аб калектыўнай бяспецы і НАТА, як гэта прадугледжана Хартыяй еўрапейскай бяспекі і Платформай бяспекі, заснаванай на супрацоўніцтве.
