МІНСК, 20 мая - Sputnik. Цэнтрвыбаркам завяршыў у сераду рэгістрацыю ініцыятыўных груп для збору подпісаў у падтрымку вылучэння кандыдатаў у прэзідэнты.
Жадаючыя стаць кандыдатамі ў прэзідэнты павінны былі падаць пакет дакументаў у ЦВК да мінулай пятніцы. Ужо ў чацвер Цэнтрвыбаркам разгледзеў заявы, якія паступілі ў першыя дні. Напярэдадні, 19 мая, сябры камісіі працягнулі разглядаць заяўкі.
Па выніках двух папярэдніх пасяджэнняў было зарэгістравана пяць ініцыятыўных груп:
- Аляксандра Лукашэнкі,
- Алега Гайдукевіча,
- Юрыя Ганцавіча,
- Уладзіміра Няпомняшчых,
- Наталлі Кісель.
Хто атрымаў "зялёнае святло" ад выбаркама сёння, а хто не - чытайце ў аглядзе Sputnik.
Банкірам і айцішнікам - так
Першымі ў ЦВК сёння разгледзелі заявы на рэгістрацыю ініцыятыўных груп экс-банкіра Віктара Бабарыкі і былога кіраўніка Парка высокіх тэхналогій Валерыя Цапкалы.
Парушэнняў у дакументах абодвух прэтэндэнтаў знайшлі зусім няшмат, нават з улікам таго, што ў экс-банкіра ініцыятыўная група - амаль дзевяць тысяч чалавек.
Абодва прэтэндэнты ў выніку былі зарэгістраваныя. Бабарыка атрымаў пасведчанне №6, Цапкала - №7.
Занадта шмат жадаючых
У самым пачатку чарговага пасяджэння сайт ЦВК пачаў выдаваць памылку: хутчэй за ўсё, ён не справіўся з колькасцю жадаючых паглядзець прамую трансляцыю з залы.
Нагадаем, сёння Цэнтрвыбаркам разглядае заявы многіх досыць вядомых палітыкаў. Доступ ж прэсы на пасяджэнні абмежаваны з-за пандэміі.
"Няўжо, як у кіно, прыйдзецца рабіць другі дубль?" - задала рытарычнае пытанне кіраўнік ЦВК Лідзія Ярмошына пасля таго, як стала вядома, што трансляцыі няма.
Камісія была вымушана перапыніць пасяджэнне і дачакацца, калі трансляцыя пройдзе.
Хто трапіў "у апошні вагон", а хто - "пагуляў"
Разгледзеў ЦВК і пытанне рэгістрацыі ініцыятыўнай групы старшыні Беларускай сацыял-дэмакратычнай Грамады (БСДГ) Сяргея Чэрачэня.
Як распавяла сакратар Цэнтрвыбаркама Алена Дмухайла, заяўніку 8 мая споўнілася 35 гадоў, гэта значыць ён роўна паспеў ўступіць ва ўзрост, з якога можна прэтэндаваць на пасаду прэзідэнта.
"Фактычна ў апошні вагон", - пажартавала кіраўнік ЦВК Лідзія Ярмошына.
Парушэнні ў групе Чэрачэня таксама былі мінімальныя, пасля праверкі ў яе ўвайшлі 1237 чалавек. У выніку палітык таксама атрымаў рэгістрацыю.
Пасля разгляду заявы Чэрачэня адбылася невялікая блытаніна. Меркавалася абмеркаваць заяўку сустаршыні "Гавары праўду" Андрэя Дзмітрыева, які ўжо быў у зале, аднак высветлілася, што ў калідоры ўжо чакалі іншыя прэтэндэнты, якія ішлі на парадку раней.
У выніку Ярмошына прапанавала Дзмітрыеву "пагуляць" і патлумачыла, што па парадку перад яго заявай трэба разгледзець іншыя.
Цэнтрвыбаркам аператыўна разгледзеў рэгістрацыю ініцыятыўных груп сустаршыні аргкамітэта па стварэнні партыі "Беларуская хрысціянская дэмакратыя" Вольгі Кавалькова і экс-дэпутата Ганны Канапацкой. Абедзве таксама атрымалі адабрэнне ЦВК.
Пры абмеркаванні заявы Канапацкой паўстала пытанне аб тым, якое месца працы ёй указваць - казаць пра яе як пра ІП ці як аб наёмным працаўніку ў адной з кампаній. Пасля невялікай спрэчкі паміж прэтэндэнткай і членамі ЦВК было вырашана, што пазначана ў пастанове яна будзе як прадпрымальнік.
Пры разглядзе заявы Андрэя Дзмітрыева, ён нагадаў, што двойчы працаваў на прэзідэнцкіх выбарах у якасці кіраўніка штаба - у 2010 годзе ва Уладзіміра Някляева і ў 2015-м у Таццяны Караткевіч.
Дзмітрыеў мяркуе, што 100 тысяч подпісаў, якія неабходна сабраць для рэгістрацыі кандыдатам - занадта шмат. Пры гэтым ён падкрэсліў, што разумее: зараз норму ніхто не зменіць. "Выбары не апошнія, і я абавязкова ўнясу нашы прапановы, каб скараціць колькасць неабходных подпісаў да 1% ад агульнай колькасці выбаршчыкаў", - сказаў ён.
У сваю чаргу Лідзія Ярмошына сказала, што згодная з такім меркаваннем, але нагадала: гэта пытанне рэгулюецца Канстытуцыяй і патрабуе таксама рэферэндуму. Пасля гэтага абмеркавання ЦВК прагаласаваў, і Дзмітрыеў атрымаў рэгістрацыю ініцыятыўнай групы.
"11 нумар - добры, запамінальны", - канстатавала кіраўнік ЦВК.
Хто спарынг-партнёр і першая адмова
Разглядаючы заяву на рэгістрацыю ініцыятыўнай групы жонкі вядомага блогера Сяргея Ціханоўскага - Святланы, у ЦВК адзначылі, што ў спіс групы ўвойдзе 252 чалавекі.
Размаўляючы з заяўніцай, кіраўнік ЦВК Ярмошына ўдакладніла, ці ёсць у яе намер стаць прэзідэнтам, ці яна "проста спарынг-партнёр".
"Я марыла пра гэта ўсё жыццё", - сказала Ціханоўская.
Пасля галасавання ЦВК зарэгістраваў ініцыятыўную групу Ціханоўскай.
Першую за дзень адмову атрымаў Андрэй Іваноў: справа ў тым, што ён з'яўляецца грамадзянінам Беларусі не па нараджэнні - з'явіўся на свет заяўнік ў Томску. Кандыдатам ж можа быць толькі той, хто нарадзіўся на тэрыторыі сучаснай Беларусі.
Іваноў паспрабаваў аспрэчыць гэта і адзначыў, што яго бацька быў ваенным і таму ездзіў па СССР, пры гэтым члены сям'і з'яўляліся жыхарамі БССР. Спасылаўся Іваноў на Канстытуцыйны суд, аднак Ярмошына адзначыла: пасля тлумачэнняў суда закон быў зменены, адпаведна, у бягучым заканадаўстве заяўнік не мае права на рэгістрацыю.
Інтэлігенцыя і няслушныя групы
Нумар 13 атрымала ініцыятыўная група музыкі Аляксандра Таболіча.
Звяртаючыся да яго, Ярмошына сказала: "Аляксандр Рыгоравіч... Дарэчы, завуць вас як..."
Парушэнняў у Таболіча знайшлі няшмат, таму таксама зарэгістравалі. Сам Таболіч ахарактарызаваў сябе як прадстаўніка ініцыятыўнай групы.
Абмяркоўваючы кандыдатуру рамесніка Міхаіла Валынца, сакратар ЦВК Дмухайла расказала аб выяўленых парушэннях: некаторыя члены групы былі адбракаваныя з-за таго, што яны не ведалі пра сваё ў яе ўключэнні, у выніку іх было менш неабходнага. Адсутнічалі фактычна ў яго і каардынатары. У выніку Валынцу адмовілі.
Адмову атрымаў і пенсіянер Валерый Перавошчыкаў - таксама з-за таго, што ён нарадзіўся не ў Беларусі, а ў Чыце. Звяртаючыся да членаў ЦВК, Перавошчыкаў зрабіў прамову пра неабходнасць барацьбы за мір ва ўсім свеце. Зрэшты, у адпаведнасці з заканадаўствам ён атрымаў адмову.
Адмову атрымаў і блогер Павел Спірын: частка людзей была ўключана ў ініцыятыўную групу без іх ведама, не былі пазначаны і каардынатары. Кажучы аб прыкладзе пададзеных дакументаў, Ярмошына раскрытыкавала іх афармленне.
"Як анатацыя на мыючых сродках, якую нават акуляры не дазваляюць прачытаць", - сказала яна.
Разглядаючы заяву на рэгістрацыю групы кіраўніка руху "За свабоду" Юрася Губарэвіча, сакратар ЦВК адзначыла, што гэта - адзін з нямногіх прыкладаў, калі выключэнню не падлягае ні адзін з заяўленых членаў. Усяго іх 121 - больш, чым патрабуецца па законе. Заяўку Губарэвіча ўхвалілі, нумар рэгістрацыі - 14.
Аналагічная сітуацыя і ў выканаўцы абавязкаў кіраўніка Аб'яднанняў грамадзянскай партыі (АГП) Мікалая Казлова: 121 чалавек у групе, нікога не выключылі. Таксама рэгістрацыя - пад нумарам 15.
Адмовілі сацыяльнаму работніку Алегу Невейкаву: у першапачатковым спісе было ўсяго 10 членаў групы, пададзены дакументы былі з парушэннямі. Акрамя таго, у яго не было нават кіраўніка ініцыятыўнай групы.
Аналагічны адказ атрымаў і беспрацоўны Аляксандар Скрабец: у яго групе менш за сто чалавек.
Разгледзелі і заяву прадпрымальніка Уладзіміра Правальскага - ён аднойчы спрабаваў стаць кандыдатам, але амаль усе подпісы за яго апынуліся тады фальшывымі. У выніку ЦВК вырашыў правесці чарговае расследаванне - Ярмошына назвала гэта дэтэктывам. У выніку больш за паўсотні чалавек сказалі, што не згаджаліся быць у групе Правальскага, а некаторыя з спісу і зусім памерлі. У большасці не было нават даты нараджэння. У выніку Правальскаму адмовілі ў спробе вылучыцца кандыдатам.
Апошні заяўнік, каго сёння абмеркавалі ў ЦВК, - беспрацоўны Андрэй Мажэйка. Яму таксама адмовілі, па тых жа прычынах: людзі не ведалі пра сваё ўключэнні ў групы, а дакументы былі аформленыя няслушна.
